روشنک آسترکی – در آستانه «روز پرستار» در ایران پرستاران موج تازه‌ای از اعتراضات صنفی را آغاز کرده‌اند. در موج تازه اعتراضات پرستاران آنها در شهرهای مختلف ایران تجمع اعتراضی برگزار کرده و در «کمپین نه به اضافه کاری اجباری» با بستن روبان مشکی به دستان خود در شیفت‌های کاری توجه مردم و مسئولان را به حقوق و خواست‌های بی‌پاسخ‌شان جلب کرده‌اند.
روز پنجشنبه ۱۷ آبان برابر با «روز پرستار» در ایران است و پرستارانی که مدت‌هاست خواسته‌های آنها با بی‌توجهی مسئولان جمهوری اسلامی روبرو شده موج تازه‌ای از اعتراضات را آغاز کرده‌اند.
در اقدامی اعتراضی پرستاران در شهرهای مختلف با پیوستن به کمپینی با عنوان «کمپین نه به اضافه کاری اجباری» در طول شیفت کاری با بستن روبان مشکی به مچ دست یا بازوها توجه مردم و مسئولان را به حقوق خود جلب می‌کنند.
بر اساس گزارش‌ها، صدها پرستار در بیمارستان‌های شهرهای مختلف ایران از جمله یزد و مشهد به این کمپین پیوسته‌اند.
فعالان صنفی روز گذشته گزارش دادند که پرستاران از سوی مدیران بیمارستان‌ها و نیروهای حراست تهدید شده‌‌اند که اگر روبان‌های مشکی را از دستان‌شان باز نکنند شیفت آنها حساب نخواهد شد! این منابع گفته بودند که پرستاران در بیمارستان‌های مختلف همچنان به اعتراض خود ادامه می‌دهند.
همچنین پرستاران تجمعات اعتراضی خود را از روز شنبه ۱۲ آبان‌ماه از سر گرفته‌اند. آنها امروز در شهرهای مختلفی از جمله مشهد، فسا و یزد تجمع اعتراضی برگزار کردند.
اعتراض پرستاران و کادر درمان در چند استان؛
وعده وعید کافیه، سفره ما خالیهشماری از پرستاران، کادر درمان و تکنیسین‌های اورژانس در استان‌های یزد، فارس، «خراسان رضوی» و چند استان دیگر در اعتراض به وضعیت بد زندگی، حقوق‌های پایین و شرایط شغلی دست به اعتراض زدند.
آنها شعار دادند: «… pic.twitter.com/grIBKLrZrJ— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 2, 2024
پرستاران مدت‌هاست نسبت به مشکلات صنفی از جمله دستمزدهای ناچیز، اضافه کاری اجباری، فشار کاری بالا به دلیل کمبود پرستار و شیفت‌های طولانی اعتراض دارند.
احمد نجاتیان رئیس سازمان نظام پرستاری در رابطه با مشکلات پرستاران گفته «به ازای هر تخت بیمارستانی باید بالای حداقل ۱/۸ پرستار وجود داشته باشد اما میانگین پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور ما ۰/۹ است.»
او افزوده که «در حوزه جذب نیرو مشکلات مختلفی وجود دارد. سازمان امور اداری و استخدامی که باید مجوز استخدام را به وزارت بهداشت بدهد در چند سال گذشته در این حوزه تعلل کرده و تعداد کافی مجوز جذب به وزارت بهداشت نداده است.»
احمد نجاتیان افزوده در چند سال گذشته حتی به تعداد بازنشستگان پرستاری نیز نتوانسته‌ایم نیرو جذب کنیم. براساس آمار وزارت بهداشت سالانه ۳۰۰۰ پرستار بازنشسته می‌شوند و ما در کنار مسئله بازنشستگی نیروها، پدیده ترک خدمت پرستاران را نیز داریم. در عین حال به دلیل کمبود نیرو و عقب افتادگی گذشته در جذب نیرو نیز مشکل کمبود پرستار تشدید می‌شود.
رئیس سازمان نظام پرستاری با ارائه آماری تکاندهنده از استعفای پرستاران گفته «تنها طی یکسال ۱۵۰۰ پرستارِ استخدام‌شده، ترک خدمت کرده‌اند و حدوداً ۵۰۰ نفر نیز مهاجرت کرده‌اند و اگر بخواهم مثالی بزنم مانند این است که سالانه به اندازه دو بیمارستان «امام» تهران، پرستار از سیستم درمان خارج می‌شود!»
رئیس سازمان نظام پرستاری همچنین از عدم علاقه دانش‌آموختگان پرستارای به اشتغال در ساختار درمانی ایران خبر داده و گفته «به تازگی در تهران فراخوانی برای جذب پرستاران برگزار شد اما بسیاری از صندلی‌های آن خالی ماند. یکی از دلایلی که وجود دارد این است که اولاً حرفه پرستاری جذابیت برای پرستاران به لحاظ سختی کار و درآمد ندارد و دوما هزینه رهن و اجاره منازل در تهران به حدی بالاست که درآمد پرستاران کفاف این هزینه‌ها را نمی‌دهد.»
فریدون مرادی عضو شورای عالی نظام پرستاری ایران هم گفته «مدت زمان زیادی است که تعرفه خدمات پرستاران به حساب پرستاران واریز نشده است و بیش از یک سال است که این تعرفه، به دست پرستاران نرسیده است.»
عباس عباس‌زاده مدیرکل توانمندسازی و بهبود سرمایه‌های انسانی وزارت بهداشت هم گفته سال‌ها است که بازنگری فرمول اضافه کارِ پرستاران انجام نشده و متوسط اضافه کار آنان کمتر از ۳۰ هزار تومان برای هر ساعت است که این میزان جوابگوی کارِ سختِ آنان نیست.
این مقام وزارت بهداشت افزوده «این مسئله باعث شده با مهاجرات پرستاران و کمبود نیروی پرستاری در کشور مواجه شویم که کاهش کیفیت بخش درمان را در پی دارد.»
پرستاران در ماه‌های گذشته ده‌ها تجمع اعتراضی برگزار کردند و از ۱۳ امرداد امسال نیز اعتصابی سراسری را پیش بردند که در بیش از ۵۰ بیمارستان دولتی و در بیش از ۱۲ استان کشور گسترش یافت.
با گسترده شدن اعتصاب سراسری پرستاران و اختلال در فعالیت بیمارستان‌های دولتی، محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت دولت مسعود پزشکیان وعده حل مشکلات پرستاران داد. او در ابتدا اعلام کرده بود که «مشکل انباشت مطالبات جامعه پرستاری ظرف دو هفته آینده برطرف می شود» اما یک روز بعد از این وعده عقب‌نشینی کرده و گفت: «انتظارات مالی پرستاران را در حد توان کشور پیگیری می کنم.»
او با اینکه نخست وعده حل مشکلات طی «دو هفته» را داده بود، در اظهارت جدید خود گفت «برای ارتقای جایگاه هویتی و حرفه‌ای پرستاران گفتگوهایی را با رئیس جمهور و اعضای دولت، آغاز کرده‌ام.»
همزمان علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی موافقت کرد که دولت پزشکیان با برداشت از منابع صندوق توسعه ملّی بخشی از مشکلات حاد در رابطه با خواست پرستاران را در کنار حل مشکل کمبود دارو و… حل کند.
وزارت بهداشت در اقدامی عجیب رقم حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به حساب پرستاران واریز کرد. واریز این رقم ناچیز و تحقیرآمیز با واکنش پرستاران روبرو شد.
یک پرستار در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» با بیان اینکه «پرداخت این مبالغ ناچیز در جهت آرام کردن پرستاران بوده است» از پرداخت مبلغ ۷۰۰ هزار تومان به عنوان «کارانه» و «تعرفه یک ماه» و ۹۰۰ هزار تومان به عنوان «فوق‌العاده خاص» انتقاد کرده بود.
چند روز پس از پایان اعتصابات نیز شماری از پرستاران معترض در استان البرز که در این اعتصابات حضور داشتند به واحد «تخلفات اداری» احضار شدند.
خبرگزاری «ایلنا» با تأیید این خبر نوشته «برای این پرستاران که در اعتراضات اخیر شرکت داشته‌اند، احضارنامه آمده و این پرستاران به تخلف از قوانین و تحریک دیگران به کارشکنی و کم‌کاری متهم شدند.»
پرستاران در واکنش به احضارها نوشتند که اعتراض صنفی «حق قانونی» ما است و افزودند که دانشگاه علوم پزشکی قصد دارد با سرکوب پرستاران حق قانونی «اعتراض» را از آنها بگیرد. آنها خواست‌های کادر درمان را «قانونی و بر مبنای عدالت» ارزیابی کردند.
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار تیرماه امسال اعلام کرد که طی چند ماه گذشته، ده‌ها پرستار به دلیل شرکت در اعتراضات صنفی در نقاط مختلف کشور از جمله مازندران، کرمان و کرمانشاه احضار شده و تحت فشار قرار گرفته بودند.
وی گفته بود که «هیئت تخلفاتِ برخی از دانشگاه‌ها، برای پرستارانی که در اعتراضات صنفی شرکت کرده‌اند، پرونده ساخته‌اند و احکامی مثل ۶ ماه انفصال خدمت صادر کرده‌اند.»
او با اعتراض به رویه‌ای که طی دهه اخیر بی‌سابقه بوده گفته بود: «این چه حکمی است؟ چرا باید برای تجمع صنفی و شکایت به دریافتی ناچیز، حکم صادر کرد ؟ ۶ ماه انفصال از کار در شرایطی که با مشکلِ کمبودِ پرستار مواجهیم و مردم هر روز از این وضع آسیب می‌بینند، چگونه توجیه می‌شود؟»
سرکوب پرستاران به دلیل اعتصاب و حضور در تجمعات صنفی مسالمت‌آمیز در حالی صورت می‌گیرد که بر اساس مقاوله‌نامه‌های ۸۷ و ۹۸ سازمان جهانی کار، حق تشکل آزادانه و اعتراض صنفی به عنوان یک حق بدیهی نیروی کار به رسمیت شناخته شده است.
