مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است چهارشنبه ۲۳ آبانماه برای دیدار با مقامات جمهوری اسلامی به تهران سفر کند. این سفر در شرایطی انجام میشود که رهبر جمهوری اسلامی میخواهد حمله اسرائیل به مراکز نظامی در ایران را با «پاسخ دندانشکن» تلافی کند.
یکی از گزینههای اسرائیل برای تلافی حمله موشکی «وعده صادق۲»، هدف قرار دادن تأسیسات اتمی داخل ایران بود که بنا بر ملاحظات امنیتی و همچنین فشارهای دولت جو بایدن به بنیامین نتانیاهو از آن اجتناب شد اما یسرائیل کاتز وزیر دفاع جدید اسرائیل در اولین جلسه با فرماندهان ارشد ارتش که ۲۲ آبان برگزار شد، عنوان کرد، «وضعیت دیپلماتیک، عملیاتی و تاکتیکی برای حمله به برنامه هستهای جمهوری اسلامی هرگز به اندازه وضعیت فعلی شدنی، واقعبینانه و محتمل نبوده است.»
کاتز همچنین اشاره کرد که طی دو عملیات هوایی در داخل ایران (اردیبهشت و مهرماه ۱۴۰۳) نیروی هوایی اسرائیل تا چه اندازه قدرتمند است.
رافائل گروسی که تأکید کرده سفرش به تهران از «اهمیت بسیار زیادی» برخوردار است، بارها به طرفین جنگهای مختلف توصیه کرده که از هدف قرار دادن تأسیسات اتمی خودداری کنند زیرا پیامدهای زیانبار آن از جمله آلودگیهای ناشی از رادیواکتیو برای شهروندان و محیط زیست فاجعهبار است.
دکترین جدید جمهوری اسلامی
پیش از سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حوالی شاهرود یک موشک بالستیک پرتاب کرد. شماری از عوامل نظام دستیابی به سلاح اتمی برای «حفظ موجودیت نظام» را ضروری میدانند و چند مقام ارشد از جمله کمال خرازی رئیس شورای راهبردی جمهوری اسلامی بار دیگر از احتمال تغییر «دکترین هستهای» نظام خبر داده است.
برخی کارشناسان معتقدند با توجه به ضربات سنگین اسرائیل علیه «حزبالله» و «حماس» به عنوان «کمربند امنیتی جمهوری اسلامی» جریانهایی پرنفوذ در داخل نظام در حال زمینهسازی برای اعلام «اتمی شدن ایران» هستند و با اظهارات خود فضای داخلی و بینالمللی را محک میزنند؛ از جمله حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که گفته است، «به هرچه برای غلبه بر دشمن نیاز باشد تجهیز میشویم.»
حسین موسویان سفیر سابق جمهوری اسلامی در آلمان نیز در مقالهای با عنوان «تاثیر پیروزی ترامپ بر استراتژی امنیت ملی ایران» مینویسد در دکترین جدید امنیت ملی جمهوری اسلامی یکی از عناصر «دستیابی ایران به سلاحهای هستهای و بازدارندگی هستهای است.» او مدعی شده یک «نظرسنجی در اوایل امسال نشان داد که نزدیک به ۷۰ درصد از ایرانیها موافقند که کشورشان باید سلاح هستهای داشته باشد.»
واکنشها به سفر گروسی
در ایران، مقامات قویاً بر این باورند که یکی از عوامل شکست مذاکرات برجام در دولت بایدن، «اسناد جعلی» بوده که اسرائیل در اختیار آژانس گذاشت.
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفته «آژانس باید به دور از فشارهای سیاسی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی کار خود را انجام دهد.»
روزنامه «وطن امروز» در واکنش به سفر گروسی در تهران مینویسد: «تجربه نشان داده است آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تصمیمهای خود مستقل نیست و بسیاری مواقع تحت تاثیر فشار قدرتهای غربی قرار میگیرد.»
موضع رسمی جمهوری اسلامی تا کنون این بوده که بر اساس «فتوای خامنهای» ساخت و استفاده از بمب اتم حرام است، اما گروسی میگوید صرفاً استناد به یک فتوای شرعی کافی نیست و جمهوری اسلامی باید در عمل ثابت کند که به دنبال ساختن بمب اتم نیست. با اینهمه اما در ایران غنیسازی اورانیوم به ۶۰ درصد رسیده است که به گفته آژانس «هیچ مصرف غیرنظامی» ندارد.