در سال‌های اخیر استخراج رمزارز از سوی مافیاهای وابسته به حکومت یکی از دلایل کمبود برق در ایران عنوان می‌شود اما هیچ اقدامی از سوی نهادهای ناظر و قضایی برای برخورد با این مافیاها صورت نمی‌گیرد. در آنسو اما مقامات درباره این پدیده‌ی ناشی از ساختار فاسد حکومت، مانند بسیاری موارد مشابه، با «خبردرمانی» به دنبال بازی دادن افکار عمومی هستند.
روزنامه «جمهوری اسلامی» در شماره امروز پنجشنبه ۲۰ دی‌ماه ۱۴۰۲ درباره استخراج رمزارز توسط مافیاهای وابسته به حکومت و اثر آن بر کمبود برق نوشته «نمی‌توان این نکته بسیار آزاردهنده را نادیده گرفت که ضعف مدیریت کشور به جائی رسیده که یک عده قاچاقچی و دزد برق و سوخت، توانسته‌اند به ثروت عظیم ملت دستبرد بزنند و زندگی مردم را مختل کنند.»
در ادامه مطلب روزنامه «جمهوری اسلامی» آمده « برخورد با این افراد و جریان‌ها، کاری است که فقط یک مدیر یا قاضی قاطع و قانونمند می‌تواند از عهده آن برآید. چرا باید کل کشور در برابر این افراد احساس ناتوانی و عجز کند؟ مردم از مسئولین نظام جمهوری اسلامی انتظار دارند اولاً بدون اغماض با صاحبان ماینرها که به خاطر تولید رمزارز و پر کردن جیب‌های گشاد خود، زندگی مردم را مختل کرده و کمبود برق به وجودآورده‌اند، برخورد کنند.»
این مطلب تأکید کرده که «در این برخورد نباید کمترین ملاحظه‌ای به خاطر دانه‌درشت بودن دزدهای ماینری برق یا وابسته بودن آنها به فلان نهاد و فلان ارگان داشته باشند.»
موضوع استخراج رمزارز توسط مافیاهای وابسته به حکومت با هدف درآمدزایی و دور زدن تحریم‌ها از سالها پیش مطرح شده است اما امسال با توجه به کمبود شدید برق و گاز و بحران دولت در تولید برق، این موضوع برجسته‌تر شده است.
محمد اله‌داد معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر هفته گذشته از تشدید برخورد با مراکز استخراج غیرقانونی رمزدارایی و جمع‌آوری ماینرهای غیرمجاز در سطح کشور خبر داد و گفت: «فعالیت ماینرها علت بخشی از این ناترازی‌هاست و نمی‌توان گفت که تنها دلیل ناترازی برق، ماینرهای غیرمجاز هستند.»
معاون شرکت توانیر افزوده بود که «در گذشته عمدتا ماینرها از برق مجاز استفاده می کردند و از طریق قرائت کنتور، به راحتی مصرف غیرعادی محلهای نصب آنها مشخص می شد اما امروز ۹۵ درصد مزارعی که کشف می‌شوند، برق را به صورت غیرمجاز و از کابل شبکه بعد از کنتور دریافت می‌کنند و اصطلاحا برق دزدی می کنند.»
پس از چند روز اما عباس علی‌آبادی وزیر نیرو اعلام کرد ماینرهای توقیف شده دوباره فعال می‌شوند و نمی‌دانیم این نشتی از کجاست!
عباس علی‌آبادی گفته «برق داخل ماینر می‌شود، ماینر تبدیل به رمزارز می‌شود رمزارز هم به خارج از کشور می‌رود.»
وزیر نیرو افزوده «بیش از ۲۴۰ هزار ماینر در همین دوره کوتاه کشف کردیم. بعضی از رمزارزها پیدا می شوند و ما این کد را ثبت می کنیم دوباره پیدایش می‌کنیم، نمی‌دانیم این نشتی از کجاست.»
وزیر نیرو حتی برای تحویل‌دهندگان دستگاه‌های ماینر جایزه تعیین کرده و گفته که « هر کسی که یک ماینر تحویل بدهد به او یک میلیون تومان پاداش می‌دهیم.»
چند روز پیشتر اما هرویک یاریجانیان رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اثر استخراج رمزارز بر ناترازی برق گفته بود که منشاء ماینینگ‌ها بخش دولتی است و برخی دستگاه‌های دولتی که بر آنها نظارت و کنترلی نیست در حال استخراج رمزارز هستند.
دولت اما همچنان اقدامی برای جلوگیری از استخراج رمزارز از سوی مافیاها انجام نداده اما با «خبردرمانی» به دنبال مدیریت افکار عمومی است. برای نمونه طی روزهای گذشته چند خبر درباره «کشف» مزارع استخراج رمزارز یا دستگاه‌های ماینر غیرقانونی منتشر شده است.
مدیرکل جمع آوری و فروش اموال تملیکی استان زنجان روز گذشته خبر از کشف و نابودی ۱۳۹۰ دستگاه استخراج رمزارز داد. غلامحسین مهری امحای این ماینرها با حضور نمایندگان تعزیرات حکومتی و شرکت توزیع نیروی برق استان صورت گرفت و بر اساس اعلام مسئولین شرکت توزیع برق استان زنجان، با کشف و امحای این تعداد ماینر بطور متوسط به میزان ۲۴ میلیون کیلووات ساعت در سال از استفاده غیرمجاز از برق جلوگیری شد.
این مقام مسئول اما توضیح نداده این دستگاه‌ها از چه کسی یا کسانی، و در چه فرایندی کسب شده است!
دو روز پیشتر نیز مسعود صادقی خمامی مدیر عامل شرکت توزیع برق گیلان اعلام کرد که با تشکیل کمیته جمع‌آوری مراکز غیرمجاز رمزارز در استان با حضور دستگاه‌های اجرایی، قضایی و امنیتی از ابتدای سال تاکنون، ۱۹ مرکز و قریب به ۱۵۰ دستگاه استخراج غیرمجاز رمزارز در گیلان شناسایی و جمع‌آوری شده است.
با تصویب هیئت وزیران از ۱۳ امرداد سال ۱۳۹۸ استخراج بیت کوین و سایر رمزارزها در ایران یک فعالیت قانونی مشروط محسوب و تنها پس از کسب مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت، برای عموم مردم امکان‌پذیر است، تأمین برق این مراکز مجاز استخراج رمزارزها با تعرفه برق صادراتی انجام می‌شود و به یکی از دو طریق دریافت انشعاب برق از شبکه سراسری یا احداث نیروگاه جدید توسط متقاضی امکان‌پذیر است.
تعرفه برق ۳۲۹۳ تومانی به ازای هر کیلووات ساعت و تعرفه گاز ۱۱ هزار و ۲۰۰ تومانی به ازای هر مترمکعب برای ماینرهای قانونی در حالیست که گزارش‌ها نشان می‌دهد بخش غالب استخراج رمزارز از سوی وابستگان به نهادهای مختلف حکومتی از جمله دولت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صورت می‌گیرد که در عمل برق و گاز رایگان استفاده می‌کنند!
در همین رابطه روزنامه «تعادل» به نقل از فعالان اقتصادی نوشته طبق داده‌های موجود در حال حاضر در مراکز دانشگاهی و دولتی به صورت غیرقانونی رمزارز تولید می‌شود ولی قدرتی برای با مقابله آن وجود ندارد.
به گفته فعالان اقتصادی استخراج رمزارز در مکان‌ها و نهاد‌هایی صورت می‌گیرد که چندان قابل نظارت و بازرسی نیستند. شرایطی که در بحرانی شدن وضعیت برق بی‌تأثیر نیست و به همین دلیل نمایندگان بخش خصوصی صراحتاً از دولت و مشخصاً از وزارت نیرو سؤال کردند که چرا مراکز مراکز استخراج رمزارز را اعلام نمی‌کنید؟ و خواهان رسیدگی به این وضعیت شدند.
هرویک یاریجانیان رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران به روزنامه «تعادل» گفته «افزایش مصرف برق به دلیل استخراج رمزارزها در سال‌های اخیر تشدید شده است. برخی می‌گویند که استخراج رمزارز در خانه‌ها و برخی از مراکز تولیدی صورت می‌گیرد. به همین دلیل ماموران برق بطور ناگهانی به کارخانه‌ها مراجعه و بازرسی می‌کنند، در حالی که کارخانجات و صنایع تولیدی در تأمین برق خطوط تولید خود هم دچار مشکل هستند. به نظر من، استخراج رمزارز در مکان‌ها و نهاد‌هایی صورت می‌گیرد که اساساً چندان قابل نظارت و بازرسی نیستند.»
هرویک یاریجانیان همچنین به استخراج رمزارز در مراکز دولتی، دانشگاه‌ها از جمله شرکت بورس یا کافی‌شاپی در یک دانشگاه دولتی در مشهد اشاره کرده و گفته «تا قبل از به وجود آمدن مسئله استخراج رمزارز، سیستم تولید و تأمین برق کشور تا این اندازه دچار مشکل نبود و من سهم عمده‌ای از مشکل امروز را بر این مسأله مرتبط می‌دانم. این فعالیت‌ها، چه توسط بخش دولتی و چه خصوصی انجام شود، فشار زیادی بر سیستم برق کشور وارد می‌کند. راه‌حل بحران کنونی، مدیریت بهتر مصرف انرژی، کنترل فعالیت‌های غیرمجاز و توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر است.»
