احمد رأفت – بالاخره پس از بیش از دو سال تلاش، پارلمان لبنان توانست رئیس جمهور جدیدی انتخاب کند. ژنرال ژوزف عون فرمانده کل ارتش در دومین رایگیری در روز پنجشنبه ۲۰ دی ۱۴۰۳ با آرای ۹۹ نماینده از مجلسی که ۱۲۸ نماینده دارد به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور انتخاب شد. جلسه پارلمان که به انتخاب ژوزف عون به عنوان رئیس جمهور جدید منتهی شد، دوازدهمین نشستی بود که از پائیز ۱۴۰۱ و به پایان رسیدن دوران ریاست جمهوری قبلی میشل عون سیاستمدار مسیحی لبنانی که از حمایت حزبالله برخوردار بود، برگزار میشد. در جلسات قبلی به فرافکنی حزبالله و برخی از گروههای مسیحی متحدش، هیچکدام از کاندیداها نتونسته بودند ۸۶ رای لازم برای انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور جدید را به دست آورند.
در لبنان بر اساس تقسیم قدرت فرقهای، رئیس جمهور باید مسیحی، رئیس دولت سنی و رئیس مجلس شیعه باشد. سلیمان فرنجیه کاندیدای مسیحی مورد حمایت حزبالله و امل، دیگر حزب شیعی لبنانی، و گروهی از مسیحیان، ۲۴ ساعت قبل از آغاز رایگیری در پارلمان از حضور در این رقابت چشمپوشی کرد. انصراف سلیمان فرنجیه و عقبنشینی حزبالله نتیجه مستقیم تضعیف گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در پیامد حضور نظامی اسرائیل در جنوب این کشور و کشته شدن حسن نصرالله دبیرکل این گروه سیاسی- نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی است. حزبالله لبنان با انفجار پیجرها و دیگر اقدامات نظامی اسرائیل گروه قابل توجهی از فرماندهان و رزمندگان خود را از دست داده است. در حملات اسرائیل ۸۰ درصد از موشکهایی که در این سالها حزبالله از طریق سوریه از جمهوری اسلامی دریافت کرده بود، نیز از بین رفتهاند. حزبالله امروز دیگر در شرایطی برای ادامه سیاستهای تهدیدآمیز خود علیه دیگر نیروهای سیاسی در لبنان قرار ندارد.
برای تحلیلگران لبنانی، انتخاب ژوزف عون به معنای پایان سلطه سیاسی حزبالله بر لبنان و انزوای جمهوری اسلامی در این کشور است. سمیر کیوان روزنامهنگار لبنانی به کیهان لندن میگوید: «یکهتازی جمهوری اسلامی و نیروهای سیاسی و نظامی تحت حمایت این کشور در لبنان با انتخاب ژوزف عون به پایان میرسد.» این تحلیلگر لبنانی در ادامه میافزاید: «ژنرال عون نه تنها در جریان این انتخابات، بلکه به عنوان فرمانده ارتش لبنان هم از حمایت آمریکا و هم فرانسه برخوردار بود و امروز میتواند روی حمایت سیاسی و اقتصادی پادشاهی سعودی نیز حساب کند.»
انتخاب ژوزف عون از نظر لبنانیها تنها شکست حزبالله و امل نیست که مجبور شدند وتوی خود را در رابطه با ریاست جمهوری او پس بگیرند، بلکه آغاز بازگشت مناسبات لبنان با پادشاهی سعودی به عنوان یک کشور تاثیرگذار است. سعودیها تا قبل از یکهتازی جمهوری اسلامی و حزبالله، از نقشی کلیدی در این کشور که «عروس خاورمیانه» لقب داشت برخوردار بودند و مهمترین سرمایهگذار در این کشور نیز به حساب میآمدند. در هفتههای قبل از انتخاب رئیس جمهور جدید، یزید بنفرحان فرستاده ویژه پادشاهی سعودی در لبنان با احزاب مختلف دیدار داشت و به صراحت اعلام کرده بود که تنها در صورت انتخاب ژوزف عون برای بازسازی لبنان که در حملات اخیر اسرائیل، بنا بر آماری که بانک جهانی منتشر ساخته است، ۸.۵ میلیلارد دلار خسارت متحمل شده است، در آنجا سرمایهگذاری خواهند کرد. دولتهای ایالات متحده و فرانسه نیز کمکهای خود به اقتصاد ورشکسته لبنان را با صراحت مشروط به انتخاب ژوزف عون کرده بودند.
اقتصاد لبنان از سال ۲۰۱۹ میلادی در شرایط اسفناکی بسر میبرد. لیره، پول ملی لبنان، در سالهای اخیر ۹۸ درصد از ارزش خود را از دست داده است. در سال ۲۰۲۳ میلادی نرخ تورم در این کشور بیش از ۳۳۱ درصد بوده و بانکها در چنان مضیقهای قرار دارند که قادر نیستند پولهای مردم در حسابهایشان را به صورت کامل پرداخت کنند. بیکاری نیز از مرز ۵۰ درصد عبور کرده است. سمیر کیوان در ادامه گفتگو با کیهان لندن میافزاید: «در چنین شرایطی که مردم لبنان حزبالله را مقصر اصلی بحرانهای این کشور میدانند، فاصله گرفتن از این گروه و حامیانش در تهران شرط اصلی بازگرداندن سرمایهگذاریهای خارجی بود. بدون کمک دولتهای غربی و کشورهای عرب خلیج فارس بازسازی اقتصادی کشور غیرممکن است.»
ژوزف عون رئیس جمهور منتخب لبنان در اولین سخنرانیاش، البته بدون اشاره مستقیم به حزبالله، گفت «تمام تلاش خود را به کار خواهم گرفت که دولت حق انحصاری حمل سلاح را در این کشور داشته باشد.» از سال ۲۰۰۶ میلادی و تصویب قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، حزبالله باید سلاحهای خود را به دولت تحویل دهد، امری که هرگز عملی نشد. این قطعنامه که به اتفاق آرا توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۱۱ اوت ۲۰۰۶ تصویب شد، از سوی دولت وقت لبنان نیز در ۱۲ اوت ۲۰۰۶ به اتفاق آرا تصویب شده بود. از آن سال تا حمله اخیر اسرائیل به لبنان، نیروهای حزبالله نه تنها در مرز با اسرائیل حضور داشتند، بلکه توانائی تسلیحاتی خود را به صورت قابل توجهی افزایش داده بودند. حدش زده میشد که این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ هزار موشک در جنوب لبنان انبار کرده است، که البته بسیاری از آنها، حدود ۸۰ درصد، در حملات اخیر اسرائیل نابود شدند.
سمیر کیوان در خاتمه گفتگو با کیهان لندن میگوید: «بعید به نظر میرسد که با وجود تضعیف نظامی و سیاسی حزبالله، ژوزف عون بتواند به سادگی این وعده خود، یعنی خلع سلاح نیروی نیابتی جمهوری اسلامی را عملی سازد. چنین اقدامی بدون برنامهریزی درازمدت میتواند آغاز جنگ داخلی جدیدی باشد.» به گفتهی این تحلیلگر، «دو راه برای خلع سلاح حزبالله بدون دامن زدن به جنگ داخلی و خونریزی وجود دارد که سادهترین آن تغییر رژیم در تهران است.» راه دوم به گفتهی سمیر کیوان، «ریزش در صفوف شیعیان لبنانی است که از مدتها پیش آغاز شده ولی هنوز این گروه در آن حدی در بین ساکنان جنوب لبنان منزوی نشده است که بتوان بر فعالیتهایش نقطهی پایان گذاشت.»