بابک سینا – شاهزاده رضا پهلوی روز پنجشنبه ۱۴ نوامبر ۲۰۲۴ در بیانیه‌ای که در پلتفرم‌های مختلف رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد، خطاب به ملت بزرگ ایران ابراز داشت: «من بنا به خواست شما، آمادگی خود را برای هدایت این تغییر و رهبری دوران گذار اعلام کرده‌ام، توان من ناشی از قدرت شماست.» این جمله شاهزاده رضا پهلوی “توان من ناشی از قدرت شماست”، تأکیدی بر نقش و اهمیت مردم، احزاب و سازمان‌های برانداز در حمایت از یک رهبر یا شخصیت سیاسی است. این جمله یک پیام پرانگیزه است که نشان می‌دهد قدرت واقعی در دست مردم است و هر رهبری توان و مشروعیت خود را از پشتیبانی و اراده مردم بدست می‌آورد. همچنین این جمله بیانگر دیدگاه او نسبت به رابطه متقابل بین یک رهبر و مردم است. این جمله را می‌توان از جنبه‌های مختلف بررسی کرد.
۱. اهمیت نقش مردم در تغییرات اجتماعی و سیاسی
شاهزاده رضا پهلوی بر این باور است که هر تغییری در نظام سیاسی و اجتماعی بدون حمایت و مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست. این جمله اذعان به این واقعیت است که نیروی واقعی در دست مردم است و یک رهبر تنها می‌تواند در کنار مردم به هدف مشترک دست یابد.
۲. بازسازی اعتماد بین مردم و رهبران
پس از دهه‌ها تجربه تلخ مردم از داشتن رهبرانی غیرقابل اعتماد، شاهزاده رضا پهلوی تلاش می‌کنند اعتماد مردم را بازسازی کند و بر این نکته تأکید دارد که رهبران تنها نمایندگان اراده عمومی هستند و باید پاسخگوی مردم باشند. جنبش سبز در سال ۱۳۸۸، با اینکه نشان‌دهنده نارضایتی عمیق مردم از نظام جمهوری اسلامی بود، اما به دلیل ضعف در رهبری، سازماندهی، استراتژی و همچنین سرکوب شدید توسط رژیم، نتوانست به اهداف خود دست یابد. این تجربه ثابت کرد که برای موفقیت یک جنبش، وجود رهبری قاطع، داشتن برنامه‌ای روشن، سازماندهی منسجم و حمایت گسترده مردمی و بین‌المللی ضروری است. پیروزی جنبش آزادی‌بخش آفریقای جنوبی به رهبری نلسون ماندلا به دلیل داشتن رهبری قاطع و با اخلاق، سازماندهی منسجم، حمایت مردمی، فشارهای بین‌المللی و تأکید بر آشتی ملی به پیروزی رسید. ماندلا نه تنها رژیم آپارتاید را سرنگون کرد، بلکه یک جامعه دموکراتیک مبتنی بر عدالت و همزیستی مسالمت‌آمیز را پایه‌گذاری کرد.
۳. پیامی برای اتحاد و همبستگی
این جمله مردم را تشویق می‌کند تا با اتحاد و همبستگی در مسیر تحقق اهداف مشترک مانند آزادی، عدالت و دموکراسی گام بردارند. پیام او حاوی این نکته است که قدرت جمعی مردم می‌تواند هر مانعی را از پیش رو بردارد.
۴. رهبر به عنوان یک خدمتگزار
برخلاف دیدگاه سنتی که رهبر را در مقام بالاتری نسبت به مردم قرار می‌دهد، این جمله بر واژه رهبری خدمتگزار تأکید دارد و بدین معناست که رهبر باید در خدمت مردم باشد و توان او از اعتماد و قدرتی ناشی می‌شود که مردم به او اعطا می‌کنند. ایشان همواره در طول ۴۵ سال بر این نکته تاکید داشته‌اند که جایگاه من در کنار ملت ایران است، نه بالاتر از آنان و ما همگی دست در دست یکدیگر، برای سربلندی و آزادی ایران تلاش می‌کنیم. این مسیر، مسیری مشترک است که تنها با همبستگی و اتحاد به مقصد خواهد رسید. من صدای شما هستم و در کنار شما خواهم ماند.
۵. تقویت حس مسئولیت‌پذیری مردم
با این پیام، شاهزاده رضا پهلوی سعی دارد حس مسئولیت‌پذیری را در میان مردم تقویت کند. او می‌خواهد نشان دهد که آینده کشور به مشارکت و تصمیم جمعی مردم وابسته است و هر فرد می‌تواند در مسیر این تغییر نقشی اساسی ایفا کند. شاهزاده رضا پهلوی بارها تأکید کرده است که تنها راه تغییر نظام، اتحاد مردم و گروه‌های مختلف است. رژیم جمهوری اسلامی توانسته است با ایجاد شکاف بین گروه‌ها و پراکندگی در میان مردم، قدرت خود را حفظ کند. بنابراین، براندازی نیازمند مشارکت همه طیف‌ها از جمله اقشار مختلف مردم، گروه‌های مدنی، سازمان‌های سیاسی و حتی نخبگان داخل و خارج کشور است. اتحاد گسترده می‌تواند نه تنها مشروعیت بیشتری برای جنبش ایجاد کند بلکه می‌تواند حمایت بین‌المللی را نیز جلب کند. مردم ایران با همکاری و هماهنگی، قادر به مقابله با ساختارهای سرکوبگر رژیم هستند. حضور گسترده مردم در اعتراضات و اقدامات مدنی، فشار داخلی بر رژیم را افزایش داده و نیروهای سرکوب را نیز دچار تردید و انشقاق کرده است.
۶. ائتلاف و همبستگی میان گروه‌های مختلف
جامعه ایران از تنوع قومی، مذهبی، سیاسی و فرهنگی بالایی برخوردار است. شاهزاده رضا پهلوی معتقد است که برای موفقیت در براندازی می‌بایست تمام این گروه‌ها و سازمان‌ها برای یک هدف مشترک، یعنی سرنگونی جمهوری اسلامی و ساختن آینده‌ای دموکراتیک، متحد شوند. او از سازمان‌های قومی، زنان، کارگران، دانشجویان و فعالان مدنی می‌خواهد که در این حرکت مشارکت کنند، چرا که هر کدام می‌توانند نقشی مؤثر در تضعیف رژیم ایفا کنند.
۷. جلوگیری از انحصار قدرت
شاهزاده رضا پهلوی همواره اعلام کرده است که به دنبال تمرکز یا انحصار قدرت در دست یک فرد یا گروه خاص نیست. او به دنبال یک ساختار دموکراتیک و مشارکت جامعه است که در آن تمام صداها شنیده شوند. بدین منظور، مشارکت گسترده سازمان‌ها و مردم تضمین می‌کند که پس از براندازی، هیچ فرد یا گروهی نتواند قدرت را مصادره کند. ایجاد این مشارکت، بنیانی برای ساختار دموکراتیک آینده خواهد بود.
۸. افزایش مشروعیت داخلی و بین‌المللی
هرگونه تغییر در رژیم نیازمند مشروعیت داخلی و حمایت گسترده مردم است. وقتی گروه‌های مختلف جامعه و سازمان‌ها در کنار یکدیگر و برای یک هدف مشترک وارد عمل شوند، مشروعیت داخلی افزایش می‌یابد. همچنین این اتحاد می‌تواند به جلب حمایت بین‌المللی برای مقابله با رژیم و تسریع دوران گذار کمک کند.
۹. سازماندهی برای دوران گذار
شاهزاده رضا پهلوی به خوبی آگاه است که براندازی جمهوری اسلامی تنها بخشی از مسیر است و موفقیت واقعی در مدیریت دوران گذار و ساختار جدید سیاسی خلاصه می‌شود. حضور سازمان‌ها و مردم در فرایند براندازی، امکان برنامه‌ریزی بهتر برای دوران گذار را فراهم می‌کند و از هرج و مرج و فروپاشی ساختارهای اجتماعی جلوگیری می‌کند.
۱۰. مقابله با تاکتیک‌های رژیم
جمهوری اسلامی با استفاده از ابزارهایی مانند سرکوب های سازمانیافته، پراکندگی و جنگ روانی تلاش می‌کند مردم را از اتحاد بازدارد. شاهزاده رضا پهلوی با دعوت از مردم به مشارکت گسترده تلاش می‌کند این تاکتیک‌ها را خنثی کرده و اعتماد به نفس جمعی را در مردم افزایش دهد. شاهزاده رضا پهلوی خواهان مشارکت گسترده سازمان‌ها و مردم در براندازی است، زیرا این رویکرد نه تنها شانس موفقیت را افزایش می‌دهد بلکه یک جامعه دموکراتیک، عادلانه و همگرا را پایه‌گذاری خواهد کرد. او تلاش می‌کند نقش رهبری هماهنگ‌کننده و انگیزه‌بخش را ایفا کند و مردم و سازمان‌ها را به عمل در جهت نیل به یک هدف مشترک تشویق نماید.
باور من اینست که شاهزاده رضا پهلوی را می‌توان الگویی از یک رهبر مدرن و جهانی معرفی کرد، زیرا به ارزش‌های جامعه مدرن و سکولار تعهد داشته و بارها به دموکراسی، حقوق بشر و جدایی دین از سیاست تاکید کرده است. در عرصه دیپلماسی و نفوذ بین‌المللی، او تلاش کرده است تا صدای مردم ایران را به گوش جامعه جهانی برساند و از حمایت بین‌المللی برای تغییر در ایران استفاده کند. این دیپلماسی نرم یکی از ویژگی‌های بارز رهبران جهانی موفق است. همچنین او بجای تفرقه‌افکنی میان گروه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی، همواره بر اتحاد و همکاری میان تمام ایرانیان با دیدگاه‌های مختلف تاکید کرده است. او برخلاف برخی از رهبران، خود را به عنوان یک فرد، در خدمت مردم می‌بیند و معتقد است که نه تنها تصمیم‌گیری نهایی باید توسط مردم ایران صورت گیرد بلکه آینده ایران به دست جوانان رقم خواهد خورد و از نقش‌آفرینی آنان در فرآیند سیاسی و اجتماعی حمایت می‌کند.
*دکتر بابک سینا فعال و تحلیلگر سیاسی
