شاهزاده رضا پهلوی که ۲۴ آبان ۱۴۰۳ بطور رسمی آمادگی پذیرش نقش رهبری انقلاب ملّی و دوران گذار از جمهوری اسلامی را اعلام کرد، طی دو هفته گذشته در یک تور اروپایی ضمن ایراد سخنرانی در هفدهمین «اجلاس ژنو برای حقوق بشر و دموکراسی» و دیدارهای جداگانه با مقامات کشورهای اروپایی، چند مصاحبه با رسانه‌های فارسی‌زبان و بین‌المللی نیز انجام داد. برگزاری «نشست همگرایی مونیخ» با حضور جمعی از نمایندگان گروه‌ها، سازمان‌ها و احزاب ملی‌گرای اپوزیسیون جمهوری اسلامی از دیگر بخش‌های مهم این سفر بود.
رضا پهلوی از نخستین روزهای ماه فوریه تور اروپایی خود را آغاز کرد و با حضور در کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان و سوئیس با مقامات مختلف کشورهای اروپایی دیدار و بر ضرورت حمایت غرب از مبارزات مردم ایران علیه جمهوری اسلامی تأکید کرد.
دیدار با هیئتی از سناتورهای فرانسوی از جمله نایب رئیس اول سنای فرانسه، نمایندگان مجلس عوام و اعیان بریتانیا، جزو دیدارهای رسمی شاهزاده رضا پهلوی با مقامات غربی در این سفر بود.
اندرو میچل عضو پارلمان بریتانیا پس از دیدار با رضا پهلوی در شبکه «ایکس» از گفتگوی خود با ولیعهد ایران درباره سرکوب در سراسر کشور و رنج ملت ایران و همچنین تأثیرات تخریبی جمهوری اسلامی و نیابتی‌های آن در منطقه خاورمیانه خبر داد.
سخنرانی در هفدهمین اجلاس ژنو برای حقوق بشر و دموکراسی
رضا پهلوی روز سه‌شنبه ۱۸ فوریه ۲۰۲۵ برابر با ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ در هفدهمین «اجلاس ژنو برای حقوق بشر و دموکراسی» سخنرانی کرد. او با اشاره به اینکه آنچه پس از انقلاب۵۷ در ایران آمد «جهنمی بر روی زمین بود»، به کشتار مردم بی‌گناه در سینما رکس، اعدام‌های گسترده نظامیان، مقامات حکومت پیشین، کارآفرینان، روشنفکران، متفکران و حتی کارمندان دولت، و محدود ساختن فضای سیاسی و اجتماعی کشور با روی کار آمدن جمهوری اسلامی اشاره کرد.
وی در بخشی از این سخنرانی با اشاره به رفتار گزینشی برخی مدافعان حقوق بشر گفت: «زنان ایرانی فقط علیه حجاب اجباری نمی‌جنگند. مبارزه آنها برای یک تکه پارچه نیست: بلکه برای بازپس‌گیری برابری و کشورشان است. زنان شجاعی مانند فاطمه سپهری، نسرین شاکرمی و ناهید شیرپیشه، با وجود زندان، بدرفتاری و آزار بی‌وقفه، کماکان به مقاومت ادامه می‌دهند. اما من می‌بینم که نام‌های‌شان برای بسیاری از حاضران در این جمع ناآشنا است. چرا؟ زیرا برخی سازمان‌های حقوق بشر تحت تاثیر تعصبات سیاسی و ترجیحات ایدئولوژیک تصمیم می‌گیرند که کدام صداها تقویت شوند و کدام‌ها خاموش شوند. این به هیچ وجه اخلاقی و قابل قبول نیست.»
او همچنین تأکید کرد: «ما فقط علیه جمهوری اسلامی نمی‌جنگیم. ما برای ایران می‌جنگیم. بنابراین بگذارید واضح بگویم: ما هرگز، هرگز اجازه نخواهیم داد که کشورمان تکه تکه شود.»
رهبر جنبش ملّی ایران افزود «پس از آنکه با قتل مهسا امینی در سال ۲۰۲۲، خیزش زن، زندگی، آزادی آغاز شد. رژیم و مدافعان آن سعی کردند این جنبش را بر اساس خطوط قومیتی توصیف کنند، اما مادر خود مهسا او را «دختر ایران» خواند. معترضان با شعار پاسخ دادند: «از زاهدان تا کردستان، جانم فدای ایران.» این صدای یک ملت متحد است.»
وی در بخش پایانی سخنرانی خود تأکید کرد: «به کسانی که سعی در ساکت کردن ما یا مسدود کردن راه ما را دارند می‌گویم: ما منتظر چراغ سبز شما نیستیم. ملت ایران از شما ترحم نمی‌خواهند. آنها خواهان شراکت شما هستند. سؤال ما این است: آیا با ما همراه می‌شوید؟»
«نشست همگرایی مونیخ»، سرآغاز همکاری‌های سازمانیافته
«نشست همگرایی مونیخ» از دیگر بخش‌های مهم این تور اروپایی بود. این نشست روز یکشنبه ۱۶ فوریه برابر ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ به دعوت دبیرخانه شاهزاده رضا پهلوی و با حضور جمعی از نمایندگان گروه‌ها، سازمان‌ها و احزاب ملی و میهن‌دوست برگزار شد که سرآغاز یک همکاری سازمانیافته میان شخصیت‌های حقوقی اپوزیسیون به شمار می‌رود.
اصلی‌ترین خروجی این نشست بیانیه ۱۲ماده‌ای با عنوان «اصول و چارچوب همکاری احزاب، سازمان‌ها و افراد آزادیخواه و میهن‌پرست» بود که مبنای همکاری گروه‌های حاضر در نشست و دیگر گروه‌های سیاسی خواهد بود که به این جمع خواهند پیوست.
امضاکنندگان این بیانیه تأکید کرده‌اند که «خواهان سرنگونی جمهوری اسلامی و استقرار دگرباره یک دولت ملی در ایران» هستند و متعهد شدند که برای پیروزی انقلاب ملی ایران با یکدیگر همکاری کنند.
در بند دوم این بیانیه تأکید شده ایران کشوری است یکپارچه و تجزیه‌ناپذیر، با یک ملت به نام «ملت ایران». بر این اساس، التزام به حفظ تمامیت ارضی و یگانگی ملت ایران، پایه فهم مشترک و شرط نخست و غیرقابل مذاکره‌‌ی هرگونه همکاری سیاسی برای نجات ایران است.
امضاکنندگان همچنین برای دفاع از «حق بدیهی ملت ایران برای انتخاب شکل نظام آینده کشور از طریق یک انتخابات آزاد، دموکراتیک و منصفانه» متعهد شدند.
در این بیانیه تأکید شده «ما متعهد می‌شویم که از همه‌ی حقوق و آزادی‌های بنیادین شهروندان ایران شامل آزادی بیان و رسانه، آزادی اینترنت و گردش اطلاعات، آزادی ادیان و باورها، آزادی انجمن و اجتماعات، آزادی زنان، آزادی پوشش و دیگر آزادی‌های سیاسی، اجتماعی و مدنی دفاع کنیم، و در رفع تبعیض‌های مذهبی، جنسیتی و جنسی با همه توان خویش بکوشیم.»
همچنین این بیانیه تأکید کرده «پرچم شیروخورشید» پرچم ملی ایران و نماد مبارزه علیه جمهوری اسلامی است. این بند در همین نشست و به پیشنهاد برخی شرکت‌کنندگان به بیانیه ده ماده‌ای نخست اضافه شد.
بندی که به پیشنهاد برخی شرکت‌کنندگان به طرح اولیه اضافه گشت، مربوط به نقش شاهزاده است. «بر پایه خواست گسترده مردم ایران که در سال‌های اخیر در شعارها و پیام‌های آنها جلوه‌گر شده» او بطور رسمی از سوی امضاکنندگان به عنوان «رهبر انقلاب ملی و دوران گذار، تا زمان شکل‌گیری نخستین مجلس ملی و آغاز به کار دولت دموکراتیک از طریق انتخابات آزاد» معرفی شد.
تأکید بر این رهبری در انقلاب ملّی و دوران گذار در حالی در نشست همگرایی مونیخ مورد تأکید قرار گرفته که سه ماه پیش و در ۲۴ آبان‌ماه امسال شاهزاده رضا پهلوی در یک پیام ویدئویی آمادگی خود را برای رهبری دوران گذار اعلام کرده بود.
او تأکید کرده بود قصد دارد «توان و نیروی» خود را «در مسیر استقرار دولتی ملی، و جلب حمایت حداکثری جهانی برای تحقق آن» به‌کار بگیرد.
این در حالیست که پیش از این و در سال‌های گذشته بارها در شعارها و دیوارنویسی‌های معترضان، و همچنین از سوی فعالان سیاسی، زندانیان سیاسی و خانواده‌های دادخواه بر اعتماد بخش زیادی از شهروندان به شاهزاده برای هدایت اعتراضات مردمی و گذار از جمهوری اسلامی تأکید شده بود.
در همین ارتباط، پس از آنکه وی در دی‌ماه ۱۴۰۱ در گفتگو با تلویزیون «منوتو» در پاسخ به اینکه چرا بطور روشن نقش رهبری جنبش انقلابی را بر عهده نگرفته گفت: «هر نوع کاری که انجام می‌دهیم باید یک مبنای مشروعیت و یا یک نوع وکالتی از داخل ایران داشته باشد» کارزاری معروف به «وکالت می‌دهم» به راه افتاد و چندصد هزار تن از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی با استفاده از هشتگ «وکالت می‌دهم» بر تمایل خود بر رهبری او در مسیر مبارزات با جمهوری اسلامی تأکید کردند. برخی از گروه‌ها و سازمان‌ها و احزاب سیاسی نیز با صدور بیانیه‌هایی بر وکالت خود به وی تأکید کردند.
رضا پهلوی همچنین اردیبهشت ۱۴۰۳ در یک سخنرانی در تورنتو بر «ائتلاف مشتاقان» تأکید کرد. او با اشاره دوباره بر اصول حداقلی همکاری بین نیروهای باورمند به سرنگونی جمهوری اسلامی و استقرار دولت ملی در ایران، از جمله باورمندی به تمامیت ارضی ایران، سکولاریسم و حق انتخاب ملت برای تعیین نوع نظام، تأکید نمود که «در ماه‌های گذشته برنامه‌ای جامع را به همراه مشاوران و کارشناسان تنظیم کرده‌ایم که در آن نقش جامعه ایرانیان خارج از کشور یا همان دیاسپورای ایرانی بسیار مهم و کلیدی است.»
او با اشاره به نقش ایرانیان خارج کشور در مبارزه با جمهوری اسلامی عنوان کرد: «باید نهاد بسازیم، از آن نهادها حمایت مالی و سیاسی کنیم، آن نهادها را تقویت کنیم، تا بتوانند به مردم ایران کمک کنند و بر سیاست‌های مرتبط با ایران در کشورهایی که در آن زندگی می‌کنیم اثر داشته باشیم.»
برگزاری «نشست همگرایی مونیخ» نتیجه ماه‌ها تلاش رهبر ملی و مشاوران و کارشناسان همکار او برای سرآغاز جدیدی جهت همکاری سازمان‌ها و احزاب سیاسی فعال اپوزیسیون در مبارزه با جمهوری اسلامی و حمایت از مردم درون کشور بوده است.
هراس جمهوری اسلامی از نقش رهبری شاهزاده رضا پهلوی
تور اروپایی رضا پهلوی در حالی برگزار شد که با فشارهای جمهوری اسلامی بر دولت‌های غربی سه سخنرانی او در بریتانیا، هلند و آلمان لغو شد.
وی قرار بود در سفر به بریتانیا و در روز ۱۱ فوریه برابر با ۲۳ بهمن‌ماه در مجمع کمبریج سخنرانی کند. این مجمع چند روز پیش از برگزاری نشست در بیانیه‌ای از لغو آن به « دلایل امنیتی» خبر داد و بدون ارائه جزییات تأکید کرد «این تصمیم بر اساس تأمین امنیت» ایشان گرفته شده است.
سخنرانی دوم قرار بود در تاریخ ۱۳ فوریه برابر با ۲۵ بهمن‌ماه در مجلس دوم پارلمان هلند برگزار شود اما چند روز به برگزاری، دفتر ارتباطات پارلمان هلند بدون هیچ توضیحی از لغو این سخنرانی خبر داد. با اینهمه مشخص شد لغو این سخنرانی با فشار جمهوری اسلامی صورت گرفته است.
همزمان «دفتر مطبوعاتی رضا پهلوی» از لغو سخنرانی او در کنفرانس امنیتی مونیخ که قرار بود روز شنبه ۱۵ فوریه برابر با ۲۷ بهمن‌ماه برگزار شود خبر داد. چند روز بعد اما این دعوت تأیید شد ولی باز در روز پنجشنبه ۲۵ بهمن‌ماه شاهزاده رضا پهلوی از لغو دوباره این سخنرانی «به دستور دولت آلمان و تحت تهدید رژیم اسلامی ایران» خبر داد.
پیام روشن فشار جمهوری اسلامی به دولت‌های اروپایی برای لغو سخنرانی‌های رضا پهلوی، چیزی جز نقش ویژه و مهم او در هدایت مبارزات ملی مردم ایران علیه حکومت نیست. تسلیم دولت‌های غربی در برابر فشارهای حکومت ایران نشان می‌دهد دست‌کم تا زمانی که مبارزات مردم ایران وارد مراحل نهایی نشده، نمی‌توان نسبت به قرار گرفتن تمام‌قد دولت‌های غربی در کنار مردم ایران خوشبین بود. در همین حال همانطور که شاهزاده بارها تأکید کرده باید برای جلب حمایت گسترده دولت‌های خارجی از مردم ایران و همچنین تشدید فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی تلاش کرد.
همراهی و حمایت بی‌دریغ ایرانیان خارج کشور
ایرانیان در کشورهای مختلف با تجمع‌های اعتراضی به لغو سخنرانی‌های شاهزاده در بریتانیا، هلند و آلمان اعتراض کردند.
همچنین هزاران تن از ایرانیان شنبه ۱۵ فوریه و سه‌شنبه ۱۸ فوریه در مونیخ و ژنو برای حمایت از شاهزاده رضا پهلوی و تأکید بر رهبری او تجمع کردند.
وی به همراه بانو یاسمین روز سه‌شنبه ۱۸ فوریه پس از ایراد سخنرانی در در هفدمین اجلاس ژنو برای حقوق بشر و دموکراسی در جمع ایرانیان مشتاقی که در میدان ملل ژنو تجمع کرده بودند حاضر شد و مورد استقبال گرم آنها قرار گرفت. او طی سخنانی تأکید کرد که ایرانیان خارج کشور باید صدای هموطنان داخل را به گوش جهانیان برسانند و به آنها بگویند ملت ایران ملتی هستند صلح‌دوست؛ ملتی هستند که به ارزش‌های انسانی و حقوق بشر احترام می‌گذارند. او تأکید کرد «آزادی ایران تنها آزادی ایران نخواهد بود بلکه آزادی جهان خواهد بود از تروریسم و دیکتاتوری؛ و خواهیم رسید به آزادی و دموکراسی و ثبات، و اینکه مملکت‌مان در فردای آزادی به روند ترقی و پیشرفت یک ملت برگردد.»
رضا پهلوی به دلیل دیدگاه‌های با ثبات و ملی‌گرایانه طی چهار دهه گذشته و همچنین اعتقاد و باور به دموکراسی و حق حاکمیت ملت، توانسته همراهی بخش گسترده‌ای از نیروهای جمهور‌یخواه و همچنین خانواده‌های دادخواه و معترضان آسیب‌دیده را با خود داشته باشد.
از سوی دیگر یکی از مهمترین نگرانی‌های مردم به ویژه با توجه به تجربه تلخ انقلاب ۵۷، در مورد فردای سرنگونی جمهوری اسلامی است. احتمال بروز خشونت و جنگ داخلی، تهدید تمامیت ارضی، هرج و مرج و انحراف مسیر مبارزات آزادیخواهانه مردم در دوران گذار از جمله نگرانی‌های جامعه است.
شاهزاده رضا پهلوی اما بارها بر در دست بودن نقشه راه و الگوهایی جهت کاهش هزینه‌های دوران گذار و انتقال قدرت تأکید کرده و با پذیرش رهبری مبارزات جنبش ملّی در دوران گذار در عمل مسئولیت سنگین عبور ملت و مملکت از دورانی پرمخاطره را به جان خریده است. او اثبات کرده تنها شخصیتی است که در دوران به اصطلاح قدرت جمهوری اسلامی بر مبارزه و هدف خود علیه آن ایستاد و اینک در ضعیف‌ترین روزهای رژیم که ایران در یک نقطه عطف تاریخی قرار گرفته، قادر است رهبری ملّی را بر عهده بگیرد.
به بیان دیگر او نه صرفا به عنوان نوه رضاشاه و ولیعهد محمدرضا شاه پهلوی بلکه به مثابه شاخص‌ترین چهره اپوزیسیون جمهوری اسلامی و بر اساس دیدگاه‌های دموکرات و کثر‌ت‌گرای سیاسی بدون شک بهترین انتخاب برای هدایت سکان رهبری انقلاب ملی است.
