(+عکس) صادق خان، نامی است که این روزها بسیاری از رسانه‌های خبری از او به عنوان یک پدیده نام می‌برند. فرزند یک مهاجر پاکستانی که در لندن متولد شد، تا سال‌های طولانی حتی در خانه‌های دولتی در کنار خانواده خود زندگی می‌کرد و حالا شهردار لندن است.
روزهای نخست شروع کمپین‌های انتخاباتی کمتر کسی به این فکر می‌کرد که او در مقابل فرزند سِر جیمز گلداسمیت سرمایه‌دار مشهور فرانسوی- بریتانیایی به پیروزی برسد. صادق خان از یک مدرسه دولتی وارد دانشگاه می‌شود و در رشته حقوق تحصیل می‌کند. در زمان تحصیلات دانشگاهی دوره‌ی کارآموزی خود را آغاز می‌کند که همزمان با فعالیت‌های حقوق بشری‌اش می‌شود و همان زمان با سعدیه احمد که او نیز وکیل است ازدواج می‌کند، پدر هر دو آنها راننده اتوبوس بودند.
صادق خان از سال ۲۰۰۵ موفق شد به عنوان نماینده حزب کارگر وارد مجلس عوام بریتانیا شود. همزمان به نخست وزیری گوردون بروان به عنوان «وزیر امور جوامع» منصوب شد و مدتی را به عنوان وزیر حمل و نقل مشغول به فعالیت بود. بعد از پیروزی اتحاد محافظه‌کاران و لیبرال دموکرات‌ها در انتخابات سال ۲۰۱۰ به عنوان وزیر حمل و نقل در کابینه سایه به فعالیت خود ادامه داد و سپس وزیر دادگستری دولت سایه بود. آخرین پست او سمتی بود که پیش از این در کابینه سایه وجود نداشت و برای اولین بار صادق خان به عنوان «وزیر لندن» معرفی شد. صادق خان اولین وزیر مسلمان در تاریخ سیاسی بریتانیا محسوب می‌شود.
در تمام این دوران است که صادق خان رابطه‌ای عمیق با اتحادیه‌های کارگری برقرار می‌کند، رابطه‌ای که به باور بسیاری نقش مهمی در پیروزی او در رسیدن به پست شهردار لندن ایفا کرده است.
با اینکه در آغاز رقابت‌ها، نظرسنجی‌ها شانس زیادی برای او قائل نبودند اما سرانجام صادق خان توانست با کسب نزدیک به ۵۷ درصد آراء و اختلاف زیاد با رقیبش زاک گلداسمیت به پیروزی برسد.
مسلمان‌زاده، پاکستانی‌تبار و شهردار لندن
بسیاری در روزهای گذشته بر مسلمان بودن صادق خان تاکید داشتند، برخی پیروزی فرزند یک خانواده مهاجر به لندن را مورد توجه قرار دادند و او خود هیچ کدام را پنهان نمی‌کند اما تاکید دارد در مقام جدید خود، شهردار همه‌ی لندنی‌ها خواهد بود. رای بالای صادق خان در واقع محصول کمپین موفق او در مقابل کمپین ضعیف گلداسمیت بود. برنامه‌های هر دو سوی اصلی رقابت‌های انتخاباتی مورد انتقاد است و به باور بسیاری صادق خان برای اجرای برنامه‌های خود با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد مگر آنکه بازنگری جدی در شعارهای انتخاباتی خود به عمل آورد.
باید گفت که مسلمان‌زاده بودن صادق خان آنچنان هم به مذاق رهبران تندروی مسلمانان بریتانیا خوش نیامده است. او از جمله نمایندگانی بود که در سال ۲۰۱۳ به ازدواج همجنسگرایان رای مثبت داد. بعد از این بود که روزنامه «دیلی میل» از اعلام فتوای قتل او و ۴ نماینده مسلمان‌زاده‌ی دیگر که به این طرح رای مثبت داده بودند خبر داد. مفتی محمد اسلم نقشبندی در برادفورد صادق خان را «مرتد» خطاب کرد و اعلام نمود که به دلیل این رای باید «به درگاه خدا توبه کند».
در روزهای پایانی مبارزات انتخاباتی شهرداری لندن نیز او با چالشی جدید روبرو شد. بعد از اینکه دو عضو بلند پایه حزب کار از جمله کن لیوینگستون، شهردار پیشین لندن به اتهام «یهودی ستیزی» از عضویت در حزب معلق شدند، صادق خان یکی از شدیدترین مواضع را گرفت و رسما خواستار اخراج سریع آنها از حزب شد. روزنامه هاآرتص چاپ اسرائیل در تحلیلی پس از پیروزی صادق خان تاکید کرد که اعضای جامعه یهودی لندن با اینکه در سال‌های گذشته «دل خوشی» از حزب کارگر نداشتند اما این بار با «دندان‌هایی فشرده بر هم» به صاق خان رای دادند تا بازهم «حزب کارگر را خانه خود بدانند».
صادق خان در اولین اقدام خود پس از اعلام رسمی نتایج انتخابات در مراسم یادبود هولوکاست در لندن شرکت کرد و همچنین سوگند رسمی خود را در کلیسای سوتوارک Southwark Cathedral ادا نمود.
فرصتی برای جامعه چندفرهنگی یا تهدیدی برای امنیت شهری؟
لندن با سابقه‌ای طولانی در داشتن یک جامعه‌ی چند فرهنگی برای اولین بار یک مهاجر را در مقام شهردار خود می‌بیند. مادر استفان لورنس جوان ۱۹ ساله‌ی سیاه پوستی که در سال ۹۳ با ضربات چاقو در ایستگاه اتوبوس کشته شده بود در مراسم سوگند صادق خان حضور پیدا کرد و گفت: «من هرگز باور نداشتم که بتوانم در طول زندگی خودم در مراسم سوگند یک مقام رسمی که از اقلیت‌های قومی است شرکت کنم». صادق خان خود در مراسم سوگندش تاکید کرد که می‌خواهد «شفاف‌ترین و در دسترس‌ترین شهرداری را برای تمام شهروندان از هر بخش و جامعه لندن به وجود آورد».
اما هستند کسانی که نگاه خوش بینانه‌ای نسبت به او ندارند؛ میشل فالکون، وزیر دفاع بریتانیا که در زمان رقابت‌های انتخاباتی، صادق خان را خطری برای امنیت لندن عنوان کرده بود حاضر نشد صبح شنبه در گفتگو با رادیو بی بی سی صحبت‌های خود را تکرار و یا تکذیب کند و تنها گفت: «لندن با حضور دولت محافظه‌کار که آماده‌ی همکاری با شهردار جدید است همچنان امن خواهد بود». ادعای ناامن شدن لندن به دلیل یک شهردار برآمده از مهاجران، بارها از سوی صادق خان رد شد و حتی از سوی برخی از اعضای حزب محافظه کار مورد نقد قرار گرفت. آنها بر این باورند که اصرار بر امنیت و جدایی در میان شهروندان لندن آینده خوبی نخواهد داشت. ساجد جاوید، وزیر بازرگانی بریتانیا که خود پیشینه‌ی پاکستانی دارد از اولین کسانی بود که حتی پیش از اعلام رسمی نتایج انتخابات به صادق خان تبریک گفت. او در پیام خود نوشت: «از سوی پسر یک راننده اتوبوس پاکستانی به یک فرزند دیگر تبریک می‌گویم».
خان و ترامپ دو سوی یک ماجرا
انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در لندن نیز موضوع بحث است. پس از انتخاب صادق خان به عنوان اولین شهردار مسلمان در یک کلان‌شهر اروپایی، کارل بیلت، وزیر سابق امور خارجه سوئد در توییتر خود به کنایه نوشت: «مسلمان انتخاب شده به عنوان شهردار لندن امکان سفر به آمریکا در دوران ترامپ را نخواهد داشت». بعد از این بود که ترامپ در سخنرانی خود تاکید کرد که صادق خان «استثنایی در طرح پیشنهادی او برای ممانعت از ورود مسلمانان به آمریکا» خواهد بود، که البته این سخنان از سوی صادق خان بدون پاسخ نماند. او در مصاحبه‌ای طرح جلوگیری از ورود مسلمانان به آمریکا را «جاهلانه» نامید و گفت: «این فقط حرف من نیست بلکه تمام خانواده و دوستانم و همه‌ی کسانی که دارای پیشینه‌ای مانند من هستند همین عقیده را دارند».
*نام شهردار جدید لندن «صدیق خان» است ولی رسانه‌های فارسی او را «صادق خان» نامیده‌اند.
