روشنک آسترکی- «ما اینجا آدم برفی نداشتیم، اما آدم خاکی و گریه‌هایش را زیاد داریم»
این عبارتی است که از پنج‌شنبه گذشته همراه با تصاویر نگران کننده‌ای از خوزستان در شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود.
از اواسط هفته گذشته شهروندان اهوازی شاهد توفان‌های پراکنده‌ای از گرد و خاک بودند که حجم این توفان‌ها در روزهای پنج‌شنبه و جمعه، نهم و دهم بهمن به اوج خود رسید. حجم این ریزگردها آن‌قدر زیاد بود که از آن به عنوان سونامی گرد و غبار نام برده می‌شود.
حالا مردمی که ماه‌های گذشته از خشک شدن رودخانه کارون نگران بودند و چند سالی است از آلودگی آب آشامیدنی در عذابند، برای تنفس هم با مشکل مواجه شده‌اند، شعاع دیدشان به شدت کاهش یافته و بسیاری از آنها به دلیل شرایط بسیار نامناسب هوا خانه‌نشین شدند.
رضا یکی از شهروندان اهوازی در مورد توفان گرد و خاک در اهواز به کیهان آنلاین- لندن می‌گوید: «آغاز ریزگردها از سال ۸۴ بود بود، در ابتدا تعداد روزهای آلوده کم و زمان ماندگاری کمتر بود و روز به روز تعداد روزهای گرد و غبار بیشتر و فواصل روزهای پاک زیادتر شد. دو سال گذشته تقریبا گرد و غبار کم بود تا امسال که دوباره آغاز شد. هزینه‌های دارو و درمان این غبار‌ها بسیار زیاد است و هیچ مسئولی پاسخگو نیست. مشخص نیست چرا مالچ پاشی انجام نمی‌شود. مالچ یک فرآورده نفتی کم ارزش است که روی کانون‌های ریزگردها ریخته می‌شود و چون سنگین و چسبناک است اجازه برخاستن این غبار را نمی‌دهد».
دستگاه سنجش آلودگی از کار افتاد
تصاویر منتشر شده از اهواز گویای حجم وسیع گرد و خاک است اما باور اینکه گرد و خاک معلق در هوا آن‌قدر زیاد باشد که دستگاه سنجش آلودگی محیط زیست نه تنها نتواند میزان آن را تخمین بزند بلکه حتی از کار بیافتد نکته‌ای است که به نگرانی مردم افزوده است. در همین زمینه احمدرضا لاهیجان‌زاده، مدیرکل حفاظت از محیط زیست خوزستان روز گذشته در گفتگو با خبرنگاران گفت: «حالت عادی میزان آلایندگی هوا ١۵٠ میکروگرم بر متر مکعب است» و افزود: «تاکنون اهواز با این میزان گرد و غبار روبرو نشده بود و میزان گرد و غبار در هوا بالای ١٠ هزار میکروگرم بر متر مکعب گزارش شده است».
وی همچنین گفت: «دستگاه سنجش آلودگی محیط زیست استان رقمی بالای ١٠ هزار میکروگرم ندارد و قادر نیست به درستی میزان غلظت گرد و غبار را نشان دهد».
گرد و غبار از کجا می‌آید
کار‌شناسان معتقدند عوامل متعدد طبیعی و انسانی، زمینه‌ساز بروز پدیده ریزگردها می‌شوند. از مهم‌ترین علل و زمینه‌های گسترش پدیده ریزگردها در ایران می‌توان از تغییر کاربری اراضی در کشورهای همسایه به ویژه مناطق شرقی عراق، ناکامی سیاست‌های بیابان‌زدایی در این منطقه و تخریب جنگل‌ها و اراضی کشاورزی و تالابی، وزش بادهای موسمی در فصل‌های خشک، کاهش نزولات جوی، اثرات نامطلوب ناشی از جنگ بر اراضی جنگلی و تالابی مناطق جنوبی و جنوب شرقی ایران ازجمله خشکاندن تالاب هورالعظیم درخوزستان و نیز قطع درختان نخل توسط عراق در خلال جنگ، در کنار مدیریت ضعیف استفاده از منابع آبی و رودخانه‌ای در این مناطق نام برد.
بسیاری از فعالان محیط‌زیست معتقدند مسولان با مدیریت بهینه منابع آب و اعمال سیاست‌های بیابان زدایی و کاهش آلاینده‌های محیطی می‌توانند از بروز چنین پدیده‌هایی در استان خوزستان جلوگیری کنند.
تجمع و گلایه از مسئولین
گفتنی است سالیان سال است که آلودگی هوا، باران‌های اسیدی و گرد و غبار در اهواز وجود دارد اما در یکی دو سال اخیر این مشکل بیشتر نمود پیدا کرده است بدون آنکه هیچ اقدام موثری از سوی مسئولین برای پیگیری در این زمینه صورت گرفته باشد.
نارضایتی مردم از وعده‌های بی‌ثمر مسئولان و در رأس آنها دولت حجت‌الاسلام حسن روحانی، در تصاویری که پس از توفان گرد و خاک از سوی شهروندان در شبکه‌های مجازی منتشر شد، مشهود است. به عنوان نمونه برخی با نوشتن عباراتی روی شیشه خودروهای خاک گرفته خود، حسن روحانی را خطاب قرارداده و وعده‌هایی را که در سفر استانی به خوزستان به مردم این استان داده بود یادآور شدند.
همچنین شهروندان اهوازی روز گذشته با تجمع در جاده ساحلی محله کیان‌پارس این شهر، نسبت به بی‌توجهی مسئولان به وضعیت محیط زیست استان خوزستان اعتراض کردند.
شرکت‌کنندگان در این تجمع در حالی که ماسک بر دهان داشتند پلاکاردهایی در دست گرفته بودند که روی آنها عباراتی چون «هوای پاک، حق مسلم ماست»، «آسمان آبی حق خوزستان است»، «ریزگرد= سرطان» به چشم می‌خورد.
حال باید دید این پدیده نادر و نگران کننده باعث می‌شود که مقامات نگاهی مسئولانه و راه‌گشا به وضعیت خوزستانی‌ها و هوای این منطقه داشته باشد یا خیر!
