اعتراف صریح رهبر حزبالله لبنان به اینکه رژیم ایران هزینههای آن را میدهد، رشتههای اقتصادی دولت را برای جلب سرمایهگذاری خارجی پنبه کرد.
حسن نصرالله، رهبر حزبالله لبنان بالاخره آنچه را سالها بود همه میگفتند و مینوشتند با صدای رسا اعلام کرد: تمام مخارج و هزینههای این سازمان را دولت جمهوری اسلامی پرداخت میکند. حسن نصرالله که در پاسخ به بسته شدن حسابهای این سازمان در بانکهای لبنان در پیامد تحریمهای بین المللی صحبت میکرد گفت: «ما هیچ پروژه تجاری یا سرمایه گذاری از طریق بانکها نداریم. در نتیجه این اقدام تاثیری نخواهد داشت… بودجه ما شفاف است. درآمدهایش، هزینههایش، هر آنچه خورده و نوشیده میشود، موشکهایش و راکتهایش همه از ایران دریافت میشود… تا زمانی که ایران پول داشته باشد، ما هم پول داریم.»
سخنان رهبر حزبالله را میتوان از چند منظر مورد بررسی قرار داد. به عنوان مثال میتوان این برداشت را کرد که تصویب بودجه دولت در مجلس شورای اسلامی صوری است و با واقعیت تطابق چندانی ندارد. در هیچ کدام از بودجههائی که مجلسهای شورای اسلامی در گذشته تصویب کردهاند اشارهای به تامین تمام مخارج هزینههای نظامی یک گروه خارجی به چشم نمیخورد. به عبارت دیگر آنچه مجلس تصویب میکند تنها به بخشی از مخارج دولت و کشور مربوط میشود و این بودجهها نیمهای پنهان نیز دارند که مردم و حتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم از آن بیخبرند و حق ابراز نظر در مورد آن ندارند.
هرینههای حزبالله
هزینههای حزبالله لبنان که ایران آنها را تامین میکند چقدر هستند، سوالی است که شاید تلاش برای پاسخ به آن، کمبود آمار و ارقام رسمی و هم چنین اهمیت حزبالله در سیاست منطقهای جمهوری اسلامی را روشن سازد. رسانههای اسرائیل صحبت از یک میلیارد دلار در سال میکنند. روزنامه کویتی القبس مینویسد از زمانی که جمهوری اسلامی به نوبه خود از تحریمهای بینالمللی رنج میبرد این کمکها به ۲۵۰ میلیون دلار در سال کاهش یافتهاند.
سایت دیپلماسی ایران به نقل از منابع امنیتی آمریکائی صحبت از ۲۰۰ میلیون دلار در سال میکند. البته این ارقام کمکهای اضطراری مانند بازسازی جنوب لبنان پس از آخرین جنگ حزبالله با اسرائیل را در بر نمیگیرد. حدس زده میشود که جمهوری اسلامی برای بازسازی جنوب لبنان مبلغی بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار هزینه کرده باشد.
حساسیت بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی نسبت به حزبالله حکایت از اهمیت این سازمان نظامی- سیاسی – تروریستی در سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی دارد. در جریان اعتراضات پسا انتخاباتی سال ۱۳۸۸، شعاری که بیش از دیگر شعارهائی که مردم در خیابانها سر میدادند با واکنش شدید حتی منتقدین نظام که خود را بخشی از آن میدانند روبرو شد ، شعار «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران» بود. آیتالله خامنهای در واکنش به تحریمهای اخیر حزبالله از سوی آمریکا، پادشاهی سعودی و متحدینش گفت: «گیرم فلان دولت فاسد وابسته توخالی پوک با پول و دلار نفتی در فلان بیانیه حزبالله را محکوم کند، به درک، چه اهمیتی دارد». آیتالله خامنهای در ادامهی ابراز خشم خود، حزبالله را «مایه افتخار جهان اسلام» خواند.
حسن نصرالله آخرین حربه مخالفان دولت
چرا حسن نصرالله پس از سالها تصمیم گرفت وابستگی مالی کامل حزبالله به جمهوری اسلامی را بدون هیچگونه پردهپوشی و تا این حد صریح اعلام کند؟ بسیاری معتقدند که اظهارات رهبر حزبالله و تائید آنها از سوی مقامات سپاه پاسداران را باید در چارچوب درگیریهای داخل نظام و به ویژه هواداران و مخالفان دولت حسن روحانی و در دیدی گستردهتر، در درگیریها بین مخالفان و هواداران برجام ارزیابی کرد. برکناری حسن فیروزآبادی از ریاست کل نیروهای مسلح نیز که گویا به خاطر حمایت او از توافق هستهای انجام گرفته نیز اقدام دیگری در همین مسیر است.
حسن نصرالله فردی نیست که در واکنشی ناشی از عصبانیت، وابستگی کامل حزبالله به جمهوری اسلامی را بدن بازی با کلمات برملا کند. بدون هیچ گونه تردیدی وی قبل از نشستن در مقابل دوربینهای تلویزیون المنار موافقت حامیانش را در تهران جلب کرده بود. در بیروت کم نیستند کسانی که معتقدند طرح این «افشاگری» در تهران ریخته شده و حسن نصرالله را «مجبور» ساختهاند اظهاراتی کند که بدون شک به حضور این سازمان در صحنه سیاسی لبنان ضربه میزند. برای نیروئی چون حزبالله که در دولت حضور دارد اعلام وابستگی صد در صدی به یک کشور خارجی چون جمهوری اسلامی بدون شک واکنشهائی را به دنبال خواهد داشت که برایش مثبت نخواهند بود.
چرا نیروهای مخالف دولت حسن روحانی و برجام احتیاج به این چنین اظهاراتی داشتند نیز پرسش دیگری است که باید برای آن پاسخی یافت. شاید بتوان این پاسخ را در اظهارات اخیر اریک شولتز، سنخگوی کاخ سفید یافت. اریک شولتز در واکنش به اظهارات اخیر حسن نصرالله گفت: «ما میدانیم که ایران از تروریسم حمایت میکند و ما میدانیم که ایران حامی حزبالله است، و به همین دلیل شدیدترین و جدیترین تحریمها را علیه ایران اعمال کردیم.»
هشدار کاخ سفید به حسن روحانی
سنخگوی کاخ سفید در ادامه افزود: «اگر ایران به حمایت مالی خود از تروریسم و حزبالله ادامه دهد مسلم است که این رفتار پیامدهائی خواهد داشت و امکانات دسترسی ایران به بازارهای جهانی را محدود خواهد ساخت». شولتز در خاتمه گفت: «ما بارها از مقامات جمهوری اسلامی خواستهایم دست از حمایت از تروریسم و حزبالله بردارد و نه تنها به خاطر اینکه این حمایت خطری برای امنیت ملی آمریکاست، بلکه متوقف کردن سیاست حمایت از تروریسم مشکلات کنونی در روابط اقتصادی ایران با جهان را به طور قابل ملاحظهای کاهش خواهد داد.»
اول اردیبهشت ماه امسال دیوان عالی آمریکا حکم داد ۲ میلیارد دلار از دارائیهای ایران در این کشور مسدود شده و برای پرداخت غرامت به خانوادههای تفنگداران دریائی که در پیامد حمله حزبالله لبنان به پایگاهشان در سال ۱۹۸۳ در بیروت کشته شدند مورد استفاده قرار گیرند. محمد جواد ظریف گفت ایران علیه این رای دیوان عالی آمریکا به دیوان عالی دادگستری لاهه شکایت کرده است. با اظهارات اخیر حزبالله بعید به نظرمیرسد که دادگاه لاهه، ایران را در بمبگذاری سال ۱۹۸۳ در بیروت شریک نداند و در بررسی شکایت جمهوری اسلامی علیه آمریکا حکمی در حمایت از دولت حسن روحانی صادر کند.
سخنان حسین سلامی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران در تظاهرات روز قدس هم هیزمی دیگر بود بر این آتش. سلامی گفت: «بیش از یکصد هزار موشک در لبنان آماده هستند تا با یک دستور، اسرائیل را از نقشه جهان محو کنند». این اظهارات اگرچه میتواند یک لاف سیاسی – نظامیباشد ولی وابستگی کامل حزبالله به جمهوری اسلامی ایران را نشان میدهد. وابستگیای که این روزها به دردسر نه چندان کوچکی برای دولت حسن روحانی تبدیل شده است. اظهارات حسن نصرالله و تائید مقامات سپاه بدون شک راه پر پیچ و خم جلب سرمایههای خارجی را که در دستور کار دولت کنونی قرار دارد سختتر میکند و تمام نقشههای حسن روحانی و تیم اقتصادیش را برای بهبود بخشیدن به اقتصاد ورشکسته جمهوری اسلامی نقش بر آب میسازد.