هیات تحقیق درباره نقش بریتانیا در جنگ عراق پس از ۷ سال گزارش خود را منتشر کرده و می‌گوید که تصمیم درباره مشارکت این کشور در جنگ عراق بر پایه اطلاعات ناقص و ارزیابی‌های مخدوش انجام شده است.
هیات بررسی نقش بریتانیا در جنگ عراق در سال ۲۰۰۹ به سرپرستی سر جان چیلکات برای بررسی روند تصمیم‌گیری دولت بریتانیا برای مشارکت در حمله نظامی به عراق و تبعات آن تشکیل شد.
گزارش شش هزار صفحه‌ای این هیات شامل اسناد و مدارک٬ اظهارنظر کارشناسان و شهادت مقام‌های مختلف است.
تونی بلر نخست‌وزیر اسبق بریتانیا تصمیم‌گیرنده اصلی ورود این کشور به جنگ از جمله کسانی بود که در برابر این هیات شهادت داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ جان چیلکات درباره این گزارش گفت که تهدیدات ناشی از تسلیحات کشتار جمعی عراق به طور غیرقابل اطمینانی بزرگ و فوری جلوه داده شده بود و صدام حسین در زمان حمله به این کشور خطری جدی نبود.
چیلکات گفت که با وجود هشدارهای صریح٬ پیامدهای اشغال عراق نادیده گرفته شد و برنامه‌ریزی برای عراق پس از برکناری صدام حسین نیز ناکافی بوده است.
به گفته هیات تحقیق٬ تونی بلر ۴۵ هزار سرباز بریتانیایی را به جنگ عراق فرستاد در حالی که گزینه‌های دیگری هم داشت.
۱۷۹ سرباز بریتانیایی و بیش از ۱۵۰ هزار غیرنظامی عراقی در طول ۶ سال پس از حمله به عراق کشته شدند.
منتقدان حمله به عراق همچنین می‌گویند که این حمله منجر به بی‌اعتمادی عمیق به سیاستمداران و نظام حاکم شده است.
گزارش ۶ هزار صفحه‌ای هیات تحقیق همچنین زوایای رابطه بلر و بوش در ماه‌های پیش از حمله به عراق را بررسی می‌کند. پیشتر حدس و گمان‌هایی درباره توافق پنهانی این دو در این زمینه مطرح شده بود.
هشت ماه پیش از حمله به عراق٬ تونی بلر به جرج دبلیو بوش رئیس‌جمهوری آمریکا گفت «من با تو خواهم بود».
جان چیلکات گفت که «به تونی بلر هشدار داده شده بود حمله نظامی به عراق سبب تشدید تهدید القاعده علیه بریتانیا می‌شود».
۱۳ سال پس از اشغال٬ عراق همچنان درگیر هرج و مرج است و بخش وسیعی از آن در کنترل گروه دولت اسلامی موسوم به داعش قرار دارد٬ کسانی که مسئولیت بمب‌گذاری‌های متعدد در اروپا را نیز به عهده گرفته‌اند.
بسیاری از خانواده‌های قربانیان جنگ عراق می‌گویند که تونی بلر باید به عنوان جنایتکار جنگی مورد محاکمه قرار بگیرد.
روز چهارشنبه در خارج از ساختمانی که چیلکات گزارش می‌داد معترضان شعار می‌دادند «تونی بلر جنایتکار جنگی». گزارش اما به صورت مستقیم مطرح نکرده است که جنگ غیرقانونی بود.
پس از انتشار گزارش چیلکات٬ تونی بلر در سخنان پرشور دو ساعته از تصمیم خود برای حمله به عراق دفاع کرد و گفت: «من کشور را گمراه نکردم٬ هیچ دروغی نبود٬ هیچ فریبی نبود».
او گفت: «باور دارم که تصمیم درستی گرفتم و جهان در نتیجه آن تصمیم دنیای بهتر و امن‌تری است».
بلر گفت که اگر به آن زمان برگردد تصمیم مشابهی می‌گیرد هر چند که اعتراف کرد اشتباهاتی هم صورت گرفته است.
واکنش‌ها
به گزارش روزنامه گاردین٬ سخنگوی جورج دبلیو بوش رئیس جمهوری سابق آمریکا با صدور بیانیه‌ای گفته است که «با وجود معایب اطلاعاتی و سایر اشتباهاتی که پرزیدنت جورج بوش قبلا به آنها اشاره کرده و مسئولیت آنها را پذیرفته، او همچنان معتقد است که بدون وجود صدام حسین در راس قدرت در عراق، جهان جای بهتری است».
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید با اشاره به اینکه این گزارش مربوط به بریتانیا است٬ گفت: باراک اوباما در تمامی دوران ریاست جمهوری‌اش درگیر پیامدهای ناشی از حمله به عراق بود.
دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا گفت باید از گزارش چیلکات درس گرفت.
جرمی کوربین رهبر حزب کارگر بریتانیا نیز از سوی حزب خود از مردم عراق و سربازان بریتانیایی عذرخواهی کرد.
