به گفته‌های رهبران گروه‌های اسلامی نمی‌توان اعتماد کرد

کامیار بهرنگ- هفته گذشته موسسه هنری جکسون در لندن میزبان استیون مرلی، سردبیر سازمان «دیده‌بان اخوان المسلمین» بود تا در مورد شبکه‌ جهانی این گروه و سازمان‌های وابسته به آن به خصوص در بریتانیا صحبت کند.

او  در سخنانش بیشتر بر سازمان‌هایی که در بریتانیا به صورت مستقیم با اخوان‌المسلمین ارتباط داشته و به عنوان هسته‌های اصلی شبکه‌های تروریسم اسلامی شناخته می‌شوند تمرکز داشت. استیون مرلی در صحبت‌هایش تاکید کرد که این گروه‌ها و انجمن‌ها به طور معمول اعتقادات واقعی خود را پنهان می‌کنند.

 مرلی که کار خود را به عنوان یک کارآگاه خصوصی آغاز کرده بود توضیح داد چگونه سابقه کاری او در این زمینه به او کمک کرده و دیدگاه متفاوتی نسبت به مطالعات سیاسی و حتی دانشگاهی به او داده است. مرلی بیشتر کار خود را در زمینه تحقیق در اسلام سیاسی بعد از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر آغاز کرد و در سال‌های گذشته چندین کتاب و سخنرانی درباره این موضوع ارائه کرده است. از جمله کتاب‌های او می‌توان به «ترکیه، المسلمین و کاروان غزه» و «اتحاد خود، شبکه جهانی اخوان‌المسلمین حماس برای جمع‌آوری‌ کمک‌های مالی» اشاره کرد.

استیون مرلی در ابتدای سخنرانی خود به تاریخچه شکل‌گیری اخوان‌المسلمین در سال ۱۹۲۸ توسط حسن البنا که «یک جنبش برای طبقات فرودست جامعه» بود اشاره و اضافه کرد: «این جنبش تمرکز خود را بر مسائل اجتماعی و موضوع فلسطین گذاشته و در اولین مرحله تقوای مذهبی را با شور سیاسی در هم آمیخته بود».

پس از ترور محمود فهمی النقراشی، نخست وزیر وقت مصر٬ حسن‌ البنا نیز ترور می‌شود و پس از ترور نافرجام جمال عبدالناصر٬ اعضای اخوان‌المسلمین در مصر پراکنده شده و بخشی از آنها به اروپا و امریکا مهاجرت می‌کنند. استیون مرلی توضیح می‌دهد که «اعضای این شبکه با وجود این پراکندگی به واسطه در ارتباط ماندن با یکدیگر توانستند همچنان به بقای شبکه خود ادامه دهند».

او در ادامه به بخشی از شبکه‌های مرتبط با هسته اصلی «شبکه جهانی اخوان المسلمین» اشاره کرد که در بسیاری موارد «هرگونه ارتباط رسمی را منکر می‌شوند». استیون مرلی اما با توجه به سابقه کاری خود تلاش کرده تا بخش بزرگی از این شبکه را به ویژه در کشورهای اروپایی و ترکیه شناسایی کند. او در این راه ارتباط‌های سازمان، اعضای شرکت کننده در کنفرانس‌ها و کمک‌های مالی انجام شده را زیر نظر گرفته است. به گفته او یکی از این گروه‌ها «انجمن مسلمانان بریتانیا» (Muslim Association of Britain) است که در سال ۱۹۹۷ تشکیل شده است.

این انجمن عضو «اتحادیه سازمان‌های اسلامی در اروپا » (Federation of Islamic Organisations in Europe) است که استیون مرلی آن را «سازمان غیر رسمی اخوان‌المسلمین در اروپا» می‌نامد. سال گذشته اندرو گیلیگان، روزنامه‌نگار بریتانیایی در مطلبی به ارتباط اخوان‌المسلمین و سازمان حماس اشاره کرده بود. او در این مطلب به رابطه اعضای موسس و مدیران «انجمن مسلمانان بریتانیا» نیز اشاره داشت.

به گفته سردبیر سازمان «دیده‌بان اخوان‌المسلمین»٬ «این انجمن مانند بسیاری دیگر از انجمن‌های متصل به شبکه جهانی اخوان‌المسلمین٬ ارتباط خود را انکار کرده و به طور روشنی در مورد عقایدشان که در بیشتر موارد به افکار تروریستی مرتبط می‌شود، دروغ می‌گویند». او برای این گفته خود به یوسف قرضاوی اشاره می‌کند. قرضاوی یکی از علمای مشهور مصری‌ست که به گفته استیون مرلی از رهبران اصلی شبکه اخوان‌المسلمین است. او «گفتگوی میان مسلمانان و یهودیان را به نفع همه می‌داند اما همزمان به یهودی‌ستیزی و البته انکار هولوکاست» نیز شهرت دارد. استیون مرلی تاکید می‌کند که «یوسف قرضاوی رابطه خود را با گروه‌ها و افکار تروریستی انکار می‌کند. از سوی دیگر به افردی همچون آناس التکریتی از رهبران شبکه اخوان‌المسلمین در بریتانیا می‌توان اشاره کرد که به صورتی جدی ارتباط خود را با گروه‌های افراط‌گرا و خشونت طلب [اسلامی] منکر می‌شوند». این در حالیست که بسیاری از این رهبران و اعضا در کنفرانس «کمپین جهانی ضد سلطه» (Global Anti-Aggression Campaign) حضور داشتند. این کنفرانس شامل ۷ گروه تروریستی شناخته شده و ۳ مرجع اصلی تامین کننده مالی دولت اسلامی (داعش) بود.

به گفته استیون مرلی «از آنجاکه نمی‌توان به گفته‌های رهبران این گروه‌های اسلامی اعتماد کرد باید به طور دقیق بر مسیر دخالت این جنبش و به طور وسیع‌تر نقش اسلام سیاسی در جهان توجه کرد. از سوی دیگر برای فهم موضوع، بسیار مهم است تا ارتباط‌های میان‌سازمانی آنها مورد بررسی قرار گیرد و بر آنها نظارت شود».

او همچنین «قطر و ترکیه» را مهمترین حامیان مالی و معنوی شبکه جهانی اخوان‌المسلمین دانست و در بخشی از سخنان خود به شبکه ارتباطی انجمن‌ها و گروه‌های اسلامی در اروپا با انجمن‌های اصلی اخوان‌المسلمین در ترکیه و قطر اشاره کرد.

او در پاسخ به پرسش کیهان لندن درباره تفاوت میان نگاه سلفی- وهابی و دیدگاهی که از سوی اخوان‌المسلمین پیگیری می‌شود، گفت: «اختلاف‌های باوری و ایمانی فراوانی بین آنها وجود دارد. اما از آنجا که من در مطالعاتم بیشتر بر جنبه‌های سیاسی اخوان‌المسلمین تمرکز دارم٬ می‌توانم بگویم که در این بخش٬ اخوان‌المسلمین به نگاه القاعده بسیار نزدیک است اما آنها به روشنی به سوی عملیات‌ بمب‌گذاری نرفته‌اند و این تنها اختلاف بین آنها از نظر روش شناختی است».