کتایون حلاجان – لیلا رمضان، پیانیست ایرانی، نوازندگی پیانو را نزد استادانی چون مصطفی کمال پورتراب، رافائل میناسکانیان و دلبر حکیمآوا در ایران آغاز کرد.
او دارای مدرک نوازندگی از مدرسه موسیقی اکول نرمال- آلفرد کورتو در پاریس و دو کارشناسی ارشد در رشتههای نوازندگی پیانو و آکومپانیمان از مدرسه عالی موسیقی لوزان است. لیلا رمضان همچنین از کلاسهای استادانی چون ژان کلود پنتیه و هلموت دویچ بهره برده است. او همکاری با آهنگسازانی چون تریستان مورای، میکاییل ژرل، لوییز نائون و ویلیام بلانک را نیز تجربه کرده است.
لیلا رمضان از بورسیه بنیادهایی مانند آلبرت روسل در فرانسه و نیکاتی دو لوز و مکس دی ژوست در سوییس نیز استفاده کرده است. اجراهای وی از رادیوهای سویس و فرانسه پخش میشود.
لیلا مسئول هنری و پیانیست گروه موسیقی معاصر «آنسامبل ماتکا» در ژنو است و تاکنون پایهگذار پروژههای فرهنگی متعددی با این گروه و همچنین آهنگسازان ایرانی بوده است.
او هماکنون مشغول ضبط چها سی دی از قطعات آهنگسازان ایرانی برای پیانو با مسئوولیت پخش جهانی شرکت فرانسوی «هارمونیا موندی» است و اولین سی دی این مجموعه در پاریس در زمستان ۲۰۱۷ رونمایی خواهد شد.
لیلا رمضان هماکنون ساکن شهر لوزان در سویس است. برای آشنایی بیشتر با فعالیتهای این هنرمند، پای سخنانش نشستیم.
-خانم رمضان، لطفا درباره گروه «آنسامبل ماتکا» برای خوانندگان ما توضیح بیشتری بدهید.
-آنسامبل ماتکا، یک گروه تخصصی در اجرای موسیقی معاصر است. این گروه را در سال ۲۰۱۲ در ژنو به همراه تعدادی از آهنگسازان و نوازندگان برجسته فارغالتحصیل از کنسرواتوار ژنو بنیانگذاری کردیم. هدف اصلی این آنسامبل معرفی و اجرای موسیقی معاصر و به ویژه برگزاری پروژههای هنری با خلاقیت تلفیق هنر موسیقی با هنرهای دیگر است.
من به عنوان مدیر هنری و پیانیست این گروه، پروژههای متفاوتی را در تبادل فرهنگی بین ایران و سوییس پیشنهاد دادهام. از میان این فعالیتها میتوان به دو پروژه در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ به نامهای «نگاهی به موسیقی معاصر ایران» و «چشماندازی تازه در باب فرهنگ پارسی» اشاره کرد که شامل برگزاری کنسرتها و کنفرانسهایی در ژنو و پیتسبورگ با اجرای قطعاتی از آهنگسازان معاصر ایران، سویس، فرانسه و آمریکا بوده است. همچنین برای ۵ دسامبر ۲۰۱۶ از تریو شمیرانی نوازنده ایرانی برای پروژهای دعوت کردهایم که در کادر موسیقی معاصر لوزان SMC قطعاتی را از بلز اوبالدینی، علیرضا فرهنگ و فوزیه مجد اجرا خواهیم کرد.
-پروژه صد سال موسیقی ایران برای پیانو با چه هدفی شکل گرفته؟
-من اصولا کار با آهنگسازان را دوست دارم و به اجرای نخست از آهنگسازان معاصر علاقمندم. همیشه در دوره تحصیلاتم چه در فرانسه و چه در سوییس برای امتحانات نهایی یا کنکورهایی که شرکت میکردم اجرای قطعاتی از آهنگسازان فرانسوی یا سوییسی اجباری بود و به این دلیل همیشه دلم میخواست از آهنگسازان کشورم، ایران، هم قطعاتی در رپرتوارم باشد. ایده انجام پروژهای در مورد پیانو و آهنگسازان ایران را از خیلی وقت پیش در ذهن داشتم. سرانجام حدود سه سال پیش تصمیم گرفتم این پروژه را عملی کنم. از همان زمان شروع به تحقیق و تماس با آهنگسازان ایرانی ساکن ایران و نقاط مختلف اروپا و آمریکا و جمعآوری قطعات این رپرتوار شدم. این پروژه به نام «صد سال موسیقی ایران برای پیانو» شامل قطعاتی برای پیانو از ابتدای قرن بیستم میلادی تا امروز از آهنگسازان ایرانی است که علاوه بر تحصیلاتی که در موسیقی سنتی ایرانی داشتهاند، در زمینه موسیقی کلاسیک غربی هم تحصیل و فعالیت داشتند و این اولین بار است که این آهنگسازان یکجا و در یک پروژه حضور دارند و قطعاتشان در کنار هم اجرا میشود.
-این پروژه قبلا اجرا شده؟
-بله، اولین بار در دسامبر ۲۰۱۴ در سالن رودکی تهران در دوشب و دو برنامه متفاوت این پروژه را اجرا کردم که با استقبال فراوان روبرو شد و از همان موقع تصمیم به ضبط این آثار گرفتم. هدف من از اجرا و ضبط این قطعات، شناساندن این رپرتوار زیبا و وسیع به جامعه موسیقی معاصر دنیا است.
این پروژه را درکشورهای متفاوتی چون ایرلند، فرانسه، سوییس و آمریکا نیز اجرا کردهام و هم اکنون مشغول ضبط این رپرتوار در قالب چهار سی دی با همکاری صدابردار سرشناس سوییسی ژان کلود گبرل و متخصص کوک پیانو، ژوئل ژوبه، هستم.
مسئولیت پخش جهانی این سی دیها به عهده هارمونیا موندی Harmonia Mundi کمپانی معروف فرانسوی است. اولین سی دی این مجموعه تحت عنوان آهنگسازان سالهای «۱۹۳۰-۱۹۵۵» را در ژانویه ۲۰۱۷ در کالج برناردنCollége des Bernardins در پاریس به همراه کنسرتی با این رپرتوار رونمایی خواهم کرد.
-در کنسرتی که اخیرا در فستیوال موسیقی منطقه بورگون فرانسه داشتید از کدام موسیقیدان ایرانی قطعاتی نواختید؟
-کنسرت هفته گذشته در فستیوال Les tuilerie- Les beaux bois در فرانسه، برنامهای بود با اجرای قطعاتی از مرتضی حنانه، مهران روحانی، کارن کیهانی، بهزاد رنجبران، رضا والی، ایرج صهبایی، آفتاب درویشی، فوزیه مجد و علیرضا مشایخی که با استقبال گرم شنوندگان فرانسوی همراه بود. همچنین آقای ایرج صهبایی آهنگساز و رهبر ارکستر که هم اکنون ساکن شهر استراسبورگ هستند با حضور گرم و صمیمی خود مرا مفتخر کردند. این فستیوال هر سال در ماه ژوییه در شهر Saint- Boil در منطقهی Bourgogne در فرانسه برگزار میشود و من اولین بار بود که در این فستیوال حضور داشتم.
-نظرتان درباره وضعیت موسیقی در ایران و موسیقیدانان جوان چیست؟
-با توجه به اینکه حدود ۱۶ سال است که خارج از ایران زندگی میکنم کمی مشکل است که بخواهم در مورد وضعیت موسیقی در ایران نظر بدهم، ولی میتوانم بگویم طی کنسرتهایی که در تهران و شیراز داشتم متوجه شدم که جوانان ایرانی در زمینه موسیقی چه از لحاظ اجرا و چه از لحاظ آهنگسازی بسیار فعال هستند و من از طریق این پروژه با بسیاری از آنها آشنا شدم که از این بابت بسیار خوشحال و مفتخرم. فستیوالها و کنسرتهای متعددی برای موسیقی معاصر و کلاسیک هر ساله در ایران برگزار میشود. به عنوان مثال شهریور امسال از من برای داوری دهمین جشنواره ملی جوان در قسمت ساز پیانو دعوت شده است که بیصبرانه منتظرم تا نوازندگی جوانان عزیز کشورم را از نزدیک ببینم. همچنین در دیماه آینده به همراه کلارینتیست و آهنگساز فرانسوی بلز اوبالدینی، ویلونیست و آلتیست سویسی، والری برنارد، برای اجرای نخست سه کنسرتو برای پیانو، ویلون و کلارینت و ارکستر موسیقی نو از علیرضا مشایخی در فستیوال «موسیقی کلاسیک تا معاصر تهران » به ایران سفر خواهیم کرد و در تهران و شیراز کنسرت خواهیم داشت.
-با سپاس فراوان از اینکه وقت خود را در اختیار کیهان لندن گذاشتید.