احمد رافت (+ویدیو) کیوسک، یکی ار سرشناسترین گروه های راک ایرانی نهمین آلبوم خود را در روزهای گذشته روانه بازار کرد. بدون شک گروه کیوسک و آرش سبحانی، آهنگساز، ترانه سرا و خواننده این گروه، از پرکار ترین گروههای راک ایرانی هستند.
مجموعهای از گفتگوهای آرش سبحانی نیز دو سال پیش به صورت کتاب از سوی انتشارات «اچ اند اس مدیا» منتشر شد، که به شناسائی این گروه که از سال ۲۰۱۰ هر سال یک آلبوم منتشر کرده است کمک میکند. آلبوم جدید کیوسک با نام «استریوتال» روایتی است از موسیقی راک زیرزمینی در ایران در سالهای اول انقلاب. سالهائی که دسترسی به موسیقی جهان در ایرانی که به دور خود حصار کشیده بود و هنوز اینترنت و ماهوارهای وجود نداشت، چندان آسان نبود. روایتی که نوعی بزرگداشت کامران ملت، پخش کننده زیرزمینی موسیقی راک نیز هست که پس از ده سال فعالیت در آن سالها دستگیر شد و چند صباحی را در زندان گذراند.
استریوتال، پنجرهای به سوی موسیقی راک بینالمللی
آرش سبحانی که امروز علاوه بر آهنگسازی و ترانهسرائی به عنوان معمار در سان فرانسیسکو سرگرم کار است، در گفتگو با کیهان لندن میگوید: «استریوتال نام تشکیلاتی بود که در ایران، در ساالهای ۶۰ و ۷۰ موسیقی غیر مجاز را پخش و توزیع میکرد. این نام را کامران ملت که این تشکیلات را راهاندازی کرده بود به خاطر علاقه شخصیاش به گروه جنروتال انتخاب کرده بود».
بنیانگذار کیوسک در ادامه میافزاید: «در آن سالها که از اینترنت و ماهواره خبری نبود چند نفر موسیقی بینالمللی را در ایران پخش میکردند که استریوتال کامران ملت بدون شک بارزترین و منظمترین آنها بود. این تشکیلات به مدت ده سال آخرینهای موسیقی راک بینالمللی را به دست جوانان و هواداران موسیقی میرساند، تا زمانی که سپاه، کامران را دستگیر و زندانی کرد و آرشیو او را به آتش کشید».
آرش سبحانی با لحنی که حکایت از نوستالژی آن سالها در آن حس میشود در گفتگو با کیهان لندن میافزاید: «ما جوانان آن زمان پولهایمان را جمع میکردیم تا از طریق واسطههائی که استریوتال در هر محله داشت، و افراد مورد اعتماد کامران ملت بودند، آخرین کاستها با موسیقی گروههای راک آن دوران را تهیه کنیم».
آرش سبحانی توضیح میدهد که پس از سالها توانست کامران ملت را که پس از آزادی از زندان به خارج رفت و امروز در آلمان زندگی میکند پیدا کند. وی ادامه میدهد: «من در آن سالها کامران را یک بار بیشتر ندیده بودم زیرا به خاطر ماهیت زیرزمینی فعالیتهایش زیاد آفتابی نمیشد». آلبوم جدید سبحانی نتیجه صحبتهای او و کامران ملت در چند سال اخیر است. آرش میافزاید: «داستان زندگی کامران ملت و نقش او در باز نگهداشتن درهای ایران به سوی موسیقی جهانی را میتوان به نوعی به داستان «شیندلر لیست» و نجات یهودیان در زمان جنگ جهانی دوم تشبیه کرد».
تاثیر استریوتال بر گروههای راک زیرزمینی
در اشاره به تاثیری که استریوتال و کامران ملت در گسترش موسیقی راک زیرزمینی در ایران داشته است، آرش سبحانی به کیهان لندن میگوید: «من چند سال پیش که روزی در نیویورک نگاهی به گذشته انداختم و زندگیام را مرور میکردم و تلاش کردم ببینم چه کسانی روی موسیقی و زندگی من تاثیر داشتهاند، به اهمیت فعالیت تشکیلات استریوتال پی بردم. در این مرور متوجه شدم دری که کامران ملت به سوی جهان مومنانه باز نگه داشته بود و دقت و وسواسی که در انتخاب موسیقی آن سالها داشت بر موسیقیای که من دوست داشتم و دوست دارم تاثیر بسیاری داشته است. آلبومهائی که در ذهن من جا گرفتند همه توسط کامران ملت به من معرفی شده بودند».
آلبوم جدید کیوسک جملاتی با صدای کامران ملت را نیز در بر میگیرد. در یکی از این جملات کامران ملت میگوید: «بیائید تهران را زنده نگاه داریم». امروز چقدر برای پویائی تهران هزینه میشود؟ این پرسشی بود که با آرش سبحانی مطرح کردم. بنیانگذار کیوسک در پاسخ میگوید: « فکر میکنم آن انگیزه، شوق و جنگندگی که در کامران ملت شاهدش بودیم در این سالها کمتر دیده میشود. امروز موسیقی را میتوان از طریق اینترنت دانلود کرد و یا از طریق ماهواره شنید. البته هستند گروههائی در ایران که هر روز به خاطر موسیقیشان درگیری دارند ولی قابل مقایسه با آن سالها نیست. تمام ابعاد زندگی کسانی مثل کامران ملت و همکارانش در استریوتال، در سایهی این فعالیتها قرار داشت. صحبت از سالهای جنگ و دوران سیاه دهه ۶۰ است. افرادی مثل کامران ملت، شهری را که مردمش از هر نظر روحیه داغونی داشتند زنده نگاه داشت. آن روحیه مبارز را من امروز در جائی نمیبینم».
همکاری مهدی موسوی با کیوسک
آلبوم استریوتال با ترانهای با عنوان «شبیه بولدوزر» آغاز میشود. آرش سبحانی میگوید: «شعر این ترانه را سید مهدی موسوی سروده و اجازه داد که ما از آن برای این آلبوم استفاده کنیم. این شعر به خوبی عزم و اراده کامران ملتها را در آن سالها و فشارهائی که بر مردم وارد میشد روایت میکند و بنابراین بهترین انتخابی بود که میتوانستیم برای این آلبوم بکنیم». سید مهدی موسوی و فاطمه اختصاری، دو شاعری هستند که سال گذشته پس از محکومیتهای سنگین زندان و حکم ۹۹ ضریه شلاق مجبور به ترک کشور شدند.
سبک موسیقی آخرین آلبوم گروه کیوسک نیز با چند آلبوم آخر که تحت تاثیر موسیقی جیپسی یا کولیهای اروپای شرقی قرار داست، متفاوت است و به نوعی به راک دهه ۶۰ و ۷۰ باز میگردد. آرش سبحانی در پایان گفتگویش با کیهان لندن در این رابطه میگوید: « کاملا درست است. ما به چند دلیل به موسیقی گیتار محور بازگشتیم. اول اینکه این موسیقی جوّ دهههای ۶۰ و ۷۰ را که داستان این آلبوم مربوط به آن سالهاست به یاد میآورد و دوم اینکه تارا کمانگر که با ویولون کیوسک را همراهی میکرد و ما به همین خاطر میتوانستیم از موسیقی جیپسی الهام بگیریم در این آلبوم حضور ندارد چون علاقه داشت فرصت بیشتری برای انجام کنسرتهای پیانو داشته باشد زیرا رشته واقعی تارا پیانو کلاسیک است».
گروه کیوسک که اولین کنسرت معرفی آلبوم جدید را در لسآنجلس برگزار کرد تا ماه اکتبر به سفرش به شهرهای مختلف آمریکا و کانادا ادامه خواهد داد، قرار است این گروه در ماه دسامبر برای معرفی آلبوم «استریوتال» به اروپا سفر کند.