کامیار بهرنگ- تا چند هفته پیش کمتر کسی نام کیمیا علیزاده زنوزی را شنیده بود اما حالا او اولین زن و جوانترین مدالآور ایرانی در رقابتهای المپیک محسوب میشود.
کیمیا علیزاده خیلی زود از رده نوجوانان وارد تیم بزرگسالان شد. سرعت این انتقال چنان بود که در مسابقات آسیایی کره جنوبی، مسئولان کنفدراسیون جهانی تکواندو به دلیل سن کم او اجازه شرکت علیزاده در رقابتها را ندادند. اما او به تلاش خود ادامه داد تا جواز حضور در المپیک ریو ۲۰۱۶ را کسب کرد.
این در حالیست که در سالهای گذشته همواره محدودیتهای زیادی برای ورزش زنان در ایران اعمال شده است. چندی پیش نیز برخی از روحانیون شیعه و مراجع تقلید در اظهارنظرهای جداگانهای به این موضوع پرداخته بودند.
عبدالله جوادی آملی در یکی از جلسات درس خود گفته بود: «ما خیال میکنیم کمال زن در این است که برای ما برود مدال بیاورد، کمال زن در مادر شدن است… فضیلت زن در این نیست، که زن و دختر ما برود پایش را دراز کند و یک کسی را بزند و برای ما مدال بیاورد، فأین تذهبون، به کجا داریم میرویم».
سید احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد نیز به همین موضوع اشاره کرده و گفته بود: «رهبری گفتند که خانمهای با حجاب که در مسابقات شرکت میکنند، میتوانند ارزش حجاب را منتقل کنند در حالی که تلویزیون میآید و یک خانم جودوکار را که پایش را تا سرش بالا آورده است نشان میدهد و حتی در مدال گرفتن در کنار آقایان هستند و با آنان فرقی نمیکنند».
لطفالله صافی گلپایگانی که از او به عنوان مرجع تقلید نام برده میشود حتی پا را فراتر گذاشته و در پاسخ به پرسش خبرگزاری ایسنا مبنی بر «نظر حضرتعالی دربارهی اعزام بانوان ورزشکار به رقابتهای ورزشی برونمرزی چیست؟» گفته است: «تشویق و اعزام زنان مسلمان به میادین مسابقات خارجی با وضع لباس و پوشش ورزشکاران و حضور نامحرمان و اختلاط زن و مرد در مراحل مختلف، بر خلاف موازین شرعی و حرام است و کسانی که مخارج آن را از بیتالمال مسلمین میپردازند ضامناند و قاضی واجد شرایط باید حقوق بیتالمال را از آنان پس گیرد».
در چنین شرایط اسفباری کیمیا علیزاده مدال المپیک را به گردن آویخت و جدا از افتخارآفرینی برای ایران، نسلی جدید از ورزشکاران زن را در داخل کشور به جوش و خروش آورد. شبکه ABC مدالآوری کیمیا علیزاده را به عنوان یکی از ۱۰ اتفاق مهم المپیک ریو ۲۰۱۶ معرفی کرد. این شبکه خبری به توییت حسن روحانی پس از کسب مدال اشاره کرد که گفته بود: «دخترم کیمیا، همه مردم به ویژه بانوان ایران زمین را شاد کردی؛ شادی همیشگی را برایت آرزومندم». در ادامه، این شبکه به امتناع نیروهای محافظهکار نیز اشاره کرده است که بیشتر بر مساله حجاب این تکواندوکار ایرانی تاکید داشتهاند.
سید علی خامنهای و ناصر مکارم شیرازی در پیامهای جداگانهای بدون اشاره به ارزش ورزشی و اجتماعی مدال کیمیا علیزاده به موضوع حجاب و صحبتهای او در این مورد اشاره کرده و از این جهت او را مورد تقدیر قرار دادهاند.
در همین مسیر موضوع استقبال از کیمیا علیزاده در روزهای بعد شکلی دیگر به خود گرفت. شهرداری تهران بر اساس گفتههای رهبر جمهوری اسلامی، بیلبوردهایی را در سطح شهر با عنوان «قدر شما را میدانیم» نصب کرد که در آن مدالآوران المپیک دیده میشدند. در یکی از آنها با وجود اینکه بهداد سلیمی مدالی را به دست نیاورده بود حضور دارد اما جای کیمیا علیزاده خالیست. با این حال نام و تصویر علیزاده در بیلبوردهای جداگانه دیده میشود گویی قرار گرفتن عکس خانم علیزاده در کنار آقایان مدالآور هم «منع شرعی» دارد.
اما کیمیا علیزاده در روزهای بعد تبدیل به چهرهای دوستداشتنی برای مردم شد. او در برنامه پربیننده «خندوانه» حضور پیدا کرد و در برابر سوالهای متعددی که از او درباره «شوهر کردن» شد گفت: «آینده را نمیتوانم پیشبینی کنم ولی دوست دارم فیزیوتراپی بخوانم و دوست دارم در مطب خودم باشم، در حال درمان و به این کار علاقمند هستم».
جالب اینجاست که او در روزهای گذشته در میان گروههایی که به استقبال او میروند جایگاهی ویژه پیدا کرد؛ دختربچههایی که با ذوق و شوق با او سلفی میگیرند و او را نماد خود قرار میدهند و یا خود علیزاده که برای شادی کودکان بدسرپرست و بیسرپرست به کهریزک میرود و همه اینها به وی تا کنون جایگاه دیگری بخشیده. کیمیا علیزاده مدالش را به این و آن تقدیم نکرد و پس از بازگشت به کشر گفته است: «با جایزههایم برای کودکان کار سرپناه درست میکنم». او در دورانی که تقدیم مدال به «رهبر» و «امام زمان» و «مدافعان و شهدای حرم» تبدیل به مد پاچهخواران شده است، خیلی ساده رفت و در کنار مزار «شهید گمنام» در حیاط فدراسیون تکواندو نشست و از کسی یاد کرد که برای کشورش جنگید.
کیمیا در مراسم تقدیری هم که علی اکبر هاشمی رفسنجانی برگزار کرد حضور نیافت. جلسه به دعوت هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد ترتیب داده شده بود تا از ورزشکاران این دانشگاه در المپیک تقدیر به عمل آید. اما در میان آنها همه مدالآور نبودند. موضوعی که حتی خود هاشمی نیز به آن اشاره کرد و با نام بردن از کیمیا علیزاده گفت که «او کاری تاریخی کرده است». اما جای کیمیا در میان «مردان» خالی ماند.
کیمیا علیزاده در حال حاضر جوانترین و تنها زن ایرانی است که مدال المپیک به دست آورده و هم اینها او را ورزشکاری ویژه میکند. اما گویا این وضعیت در میان بیشتر مقامهای جمهوری اسلامی چندان خوشایند نیست. بسیاری از این مسئولان مطلقا تمایلی ندارند که دختران ایران قد کشیده و ابراز وجود بکنند. اما آنها از تلاش باز نمیمانند و در همهی عرصهها از جمله ورزش پیگیرانه فعالیت میکنند و نمادهای خود را میآفرینند تا انگیزهای باشند برای همهی دختران ایران. کیمیا یکی از این نمادهاست.