احمد رأفت (+عکس، ویدیو) مورین نهدار که امروز ۳۸ سال دارد، دو سال و نیم بیشتر سن نداشت که همراه خانواده‌اش از اصفهان به اسرائیل مهاجرت کرد.
سال‌های اول انقلاب بود و بسیاری از یهودیان ایران کشورشان را ترک می‌کردند. مورین و خانواده‌اش نمی‌خواستند ریشه‌های خود را فراموش کنند.
موسیقی یکی از راه‌های زنده نگاه داشتن رابطه با سرزمین مادری بود. مورین در گفتگو با کیهان لندن می‌گوید: «من با موسیقی ایرانی، با ترانه‌هایی که مادر بزرگ‌ام در گوش من زمزمه می‌کرد بزرگ شدم و این موسیقی بخش جداناپذیری از زندگی و خاطرات من است».
مورین که از ده سالگی خواندن را آغاز کرده است، در رشته موسیقی کلاسیک غربی تحصیل کرده، و سال‌ها در این زمینه فعالیت داشته است.
او می‌گوید: «ریشه‌های من و خانواده‌ام، چه خانواده پدری و چه مادری، در ایران است و موسیقی ایرانی اولین موسیقی‌ای بود که من با آن آشنا شدم، به ویژه ترانه‌های فولکلوریکی که مادر بزرگ‌ام می‌خواند». این ریشه‌ها که مورین به آنها اشاره می‌کند دلیل آغاز همکاری او با یکی از بزرگان موسیقی سنتی ایران در اسرائیل، موشه ساسون، استاد سنتور شد. مورین پس از مدتی همکاری با «آنسامبل اصفهان» به رهبری موشه ساسون، راه خود را در پیش گرفت. مورین علاوه بر خوانندگی و آهنگسازی، گیتار آکوستیک و سه‌تار نیز می‌نوازد.
دو آلبوم موفق
حاصل سال‌ها پژوهش مورین نهدار در زمینه موسیقی ایرانی، دو آلبوم است. اولین آلبوم مورین نهدار «خوابیده در سینه کودکی» است. مورین در ادامه گفتگو با کیهان لندن در اشاره به این آلبوم می‌گوید: «بخشی از آن موسیقی سنتی و مذهبی یهودیان ایران است، در حالی که بخش دیگر ساخته‌های خودم است که البته با استفاده از دستگاه‌های ایرانی نوشته‌ام». مورین می‌افزاید: «این آلبوم که موسیقی آن کاملا ایرانی است البته برای استفاده از سازهای سنتی ایرانی مثل کمانچه، نی، تنبک و سه‌تار در کنار آلات موسیقی غربی تنظیم شده است. هدف من از ضبط «خوابیده در سینه کودکی»، از سویی بزرگداشت موسیقی ایرانی و از سوی دیگر زنده نگاه داشتن موسیقی مذهبی یهودیان ایران بود».
آلبوم «خوابیده در سینه کودکی» بلافاصله پس از انتشار در لیست ده آلبوم برتر اسرائیل قرار گرفت و چند هفته‌ای نیز پرفروش‌ترین سی‌دی در این کشور بود. مورین نهدار در اشاره به این تجربه می‌افزاید: «در دورانی که همه می‌خواهند با موسیقی پاپ موفقیت به دست آورند، من ریسک کردم و به سراغ موسیقی سنتی اگرچه با تنظیم جدید رفتم و نه تنها جامعه ایرانیان اسرائیل از آن استقبال کرد، بلکه دیگران هم پسندیدند».
آلبوم جدید مورین نهدار که با نام «گل گندم» چند هفته پیش روانه بازار شده است نیز بسیار موفق بوده است. «گل گندم» بلافاصله پس از انتشار در فهرست ده آلبوم برتر قرار گرفت و دو هفته پیش نیز پرفروش‌ترین سی‌دی در اسرائیل بود.
گل گندم
«گل گندم» مجموعه‌ای از ترانه‌ها فولکلوریک ایرانی چون «ای ساربان»، «جونی جونی»، «مستم مستم»، و البته «گل گندم» را در بر می‌گیرد. مورین نهدار به کیهان لندن می‌گوید: «خواندن موسیقی سنتی ایرانی آسان نیست و محتاج سال‌ها آموزش نزد استادان بزرگ است، و ما در اسرائیل استاد آواز سنتی ایرانی نداریم. وقتی ما استادانی چون محمدرضا شجریان داریم، اجرای موسیقی سنتی مشکل‌تر هم می‌شود و به‌همین خاطر به موسیقی فولکلوریک روی آوردم که هم ساده‌تر است و هم من از سال‌های کودکی با آن آشنا هستم». مورین می‌افزاید: «من در نحوه خواندن ترانه‌های فولکلوریک هیچ‌گونه نوآوری نکردم، آنچه کار‌های مرا از دیگر خوانندگان موسیقی محلی ایرانی متمایز می‌کند استفاده از سازهای غربی در کنار سازهای سنتی، و تنظیم متفاوت انهاست».
مورین موسیقی محلی یا فولکلوریک ایران را بسیار غنی توصیف می‌کند: «ایران چهره‌های بسیاری دارد، هر منطقه فرهنگ ویژه خود را دارد و موسیقی محلی بدون شک نمایانگر این تنوع بسیار زیبا است و احتمالا این ترانه‌ها می‌توانند این تنوع را به‌بهترین نوع به مخاطب غیر ایرانی منتقل کنند». در آلبوم «گل گندم»، مورین نهدار را علاوه بر نوازندگان سازهای سنتی، یک ارکستر فیلارمونیک نیز همراهی می‌کند، البته به استثناء ترانه «لالائی همایون». این ترانه را مورین همراه با مادربزرگ‌اش اجرا کرده است و تنها چند زنگوله و صدای یک بزغاله آنها را همراهی می‌کند. مورین در این رابطه به کیهان لندن می‌گوید: «هفته‌ها طول کشید تا توانستم مادر بزرگ‌ام را راضی به خواندن بکنم. این ترانه را مانند موسیقی متن یک فیلم تنظیم کردم، چون به نوعی فیلم زندگی من و مادر بزرگ‌ام است».
لالایی مادر بزرگ
روزنامه هارتص، یکی از مهم‌ترین رسانه‌های اسرائیل در اشاره به «گل گندم» می‌نویسد: «آلبوم فارسی این خواننده اسرائیلی نفس‌گیر است». مورین می‌گوید: «پس از انتشار این آلبوم نامه‌های بسیاری دریافت کردم، بسیاری از آنها می‌نویسند پس از شنیدن آهنگ لالایی با صدای مادربزرگ اشک از چشم‌هایشان جاری شد. من هم معتقدم که این قطعه قوی‌ترین این آلبوم است». این هنرمند ایرانی- اسرائیلی در ادامه می‌افزاید: «موسیقی ایرانی در حدی با زندگی من عجین است که بعد از سال‌ها تحصیل در رشته موسیقی کلاسیک، نتوانستم ادامه دهم و فهمیدم که باید به دنبال این موسیقی بروم».
مورین نهدار در تنظیم ترانه‌های این آلبوم نوگرایی‌هایی نیز داشته است. مثلا در تنظیم «ای ساربان» تنها از پیانو استفاده کرده، و یا در هنگام اجرای «جونی جونی» فقط نوای سه‌تار او را همراهی می‌کند.
مورین نهدار می‌گوید: «من موسیقی پاپ معاصر ایران را دنبال نمی‌کنم، اگرچه در عروسی‌ها و مراسم ایرانی‌ها در اسرائیل تنها از این موسیقی استفاده می‌شود». خواننده‌هایی که مورین به آنها علاقه دارد، علاوه بر شجریان، هیده، دلکش، سیما بینا هستند. او می‌گوید: «البته ترانه‌های قدیمی گوگوش را دوست دارم، آنهایی که قبل از انقلاب خوانده است».
همکاری با هنرمندان ایرانی
مورین نهدار برای برنامه‌های آینده‌اش به دنبال همکاری با هنرمندان ایرانی است: «می‌خواهم در پروژه‌های بعدی‌ام با هنرمندان ایرانی، و تنها آنهایی‌که در رشته موسیقی فعالیت دارند، همکاری داشته باشم. البته امیدوام اسرائیلی بودن من مشکلی برای آنها نباشد». مورین نهدار قصد دارد با آلبوم «گل گندم» به اروپا و آمریکا هم بیاید، و می‌گوید: «امیدوارم بتوانم در شهرهایی که ایرانیان مهاجر زندگی می‌کنند کنسرت‌هایی برگزار کنم، چون این موسیقی میراث مشترک همه ایرانیان است».
مورین نهدار فارسی را با مشکل صحبت می‌کند، ولی در «گل گندم» کاملا بدون لهجه می‌خواند و ناتوانی او در تکلم به‌زبان فارسی مشخص نیست. مورین می‌گوید: «در هنگام ضبط بارها یک ترانه را ضبط کردم چون از لهجه خودم راضی نبودم». مورین زبان فارسی را بدون مشکل می‌فهمد زیرا در خانواده به زبان فارسی صحبت می‌شود، ولی در صحبت کردن باید به دنبال کلمات بگردد: «خیلی دلم می‌خواهد بتوانم فارسی را خوب و بدون لهجه صحبت کنم، ولی متاسفانه در جامعه‌ای که زبان غالب فارسی نیست، تحقق این آرزو ساده نیست».
