[گزارش] [مذهب] [حقوق بشر]
کیهان آنلاین – ۱۷ اسفند ۹۳ – یاکووس، اسقف اعظم کلیسای ارتدکس یونان در آمریکا در زمان جنبش حقوق مدنی به رهبری مارتین لوترکینگ ، شرکت خود را درجنبش حقوق مدنی این گونه به یاد میآورد:
“من نیز مانند برخی از شما در آمریکا زاده نشدم. من در ترکیهای به دنیا آمدم که در آنجا شهروند درجه سوم به حساب می رفتم. و وقتی دکتر مارتین لوتر کینگ حرکت تاریخی خود را به سوی دادگاه شهر سلما آغاز کرد به خود گفتم زمان پاسخگویی تمام کسانی که حقوق انسانها را نقض میکنند فرا رسیده است.
پس از پیوستن من به این حرکت اتهامهای زیادی به من زده شد مانند اینکه من آمریکایی و مسیحی نیستم و یا من خائن هستم. ولی من میدانم که برابری حقوق مدنی و حقوق بشر هنوز هم مهمترین مسائل اجتماعی دورۀ ماست و من تا زمانی که زنده هستم در این راه مبارزه خواهم کرد.این وظیفۀ من، به عنوان مسیحی و وظیفۀ انسانی است که به عنوان برده به دنیا آمده بود.”
این جملات مضمون یکی از کلیپهای موجود در سایتی با عنوان “راهپیمایی به سوی سلما- کلیسای ارتدکس و جنبش حقوق مدنی ” است که بخش روابط داخلی و روابط بین ادیان کلیسای ارتدکس یونانی آمریکا راهاندازی کرده است. فعال شدن این سایت همراه است با یک بیانیۀ مطبوعاتی در مورد شرکت اسقف اعظم کنونی، دیمیتریوس، در گرامیداشت پنجاهمین سالگرد راهپیمایی تاریخی دکتر مارتین لوترکینگ به سوی دادگاه شهر سلما در ایالت آلاباما که ۴ مارس ۲۰۱۵ برگزار شد.
تمام فعالیتهای کلیسای ازتدکس یونانی آمریکا که درعرصۀ روابط عمومی برنامهریزی شده، همزمان است با اکران عمومی فیلم سینمایی “سلما” که بر اساس همین رویداد مهم ساخته شده است. شخصیت اسقف اعظم، یاکووس، در داستان فیلم حضور دارد. این فیلم نامزد دریافت جوایزی در گلدن گلوب و اسکار بود و مجسمۀ طلایی معروف را برای بهترین ترانه دریافت کرد. البته فیلم با فروش ۵۷ میلیون دلاری خود، با توجه به هزینۀ تولید ۲۰ میلیون دلاری آن، موفق بوده و مورد استقبال قرار گرفته است. سازندۀ فیلم بانویی است اآفریقاییتبار به نام “آوا دوورنی” که سایت یادشده مصاحبۀ کوتاهی نیز با او در مراسم گلدن گلوب منتشر کرده است. در این مصاحبه “آوا دوورنی” از شیفتگیاش نسبت به شخصیت اسقف اعظم یاکووس میگوید. او از صحنهای یاد میکند که اسقف یاکووس با دریافت پیغام مارتین لوترگینگ برای ملحق شدن به او، حاضران در کلیسا را میگذارد و به ملافات لوتر کینگ میرود. در این ملاقات، رهبر حرکت حقوق مدنی که به حمایت روحانیون و شخصیتهای دیگر نیاز داشت، به نشانۀ سپاسگزاری از این حمایت، اسقف را در آغوش میکشد.
یک کلیپ دیگر در این وبسایت، حاوی پیام ویدئویی اسقف اعظم کنونی کلیسای ارتدکس یونانی آمریکا، دیمیتریوس، است. این پیام بر عمقِ تعهد کلیسای ارتدکس یونانی را نسبت به حقوق مدنی و حقوق بشر تأکید میکند. اسقف دیمیتریوس در این پیام از جمله میگوید که برخی بر این باور بودند که جنبش حقوق مدنی یک حرکت صرفاً سیاسی بود. در حالی که اسقف یاکووس با پیوستن به این حرکت، بُعد معنوی دیگری به آن بخشید و روشن نمود که در ذات این حرکت پیامی اخلاقی، دینی و اصیل نهفته است. او ادامه میدهد که اسقف یاکووس با ایستادن در کنار دکتر مارتین لوترکینگ و جامعۀ افریقاییتبار آمریکا به مردم یادآور شد که در اعلامیه یکی از قدیسان مسیحیت یعنی “پل مقدس” نه یهودی، نه یونانی ، نه برده و نه آزاد، نه مرد و نه زن وجود دارد زیرا که از نگاه عیسی مسیح همگی یکسان هستند.
اسقف دیمیتریوس در جایی دیگری از این پیام میگوید که اسقف یاکووس با پیوستن به این جنبش، ژرفای خرد و هوشمندی خود را نشان داد و در قلب و اذهان مردم زنده ماند. این حرکتِ او ثابت کرد که نه فقط کلیسای ارتدکس یونان پشتیبان کرامت و آزادی انسان است و ارزش بالایی برای آنها قائل است بلکه در مواردی که این ارزشها به خطر افتند، مواضع لازم را میگیرد و وارد عرصۀ عمل میشود.
اسقف دیمیتریوس در پایان میگوید: در گرامیداشت جنبش حقوق مدنی آمریکا و یاد دکتر مارتین لوتر کینگ باید به یاد داشته باشیم که حقوق مدنی ما به عنوان شهروندان آمرکا نباید بدیهی شمرده شود. ما باید به یاد داشته باشیم که انسانهای بیشماری با از خودگذشتگیهای سترگ، آزادی را برای همه انسانها پاس داشتند.
در کلبپی دیگر، ابتکار بسیار جالبی به خرج داده شده و آن اینکه جوانی یونانیتبار با بیانی بسیار شیوا و با ابتکارهای تصویری با آوردن گفتاوردهایی از دکتر لوتر کینگ مخاطبان رابا آرا و اندیشههای بنیادین این شخصیت آزاداندیش آشنا میکند. برای نمونه نظر مارتین لوتر کینگ درباره دین چنین است:
“هر دینی که ادعا کند فقط نگران روح انسانهاست و نه محلههای پست که مانع پیشرفت انسانها میشوند، نه شرایط اقتصادی که مانع تنفس او میشوند و نه شرایط اجتماعی که او را فلج میکنند، یک دین به خشکی گرد و غبار است.”
مارتین لوتر کینگ اصرار داشت که مسیحیت باید فراسوی تئوری رفته و وارد عرصۀ عمل گردد و پشتیبان برابری انسانها و تضمینکنندۀ آن باشد. او تمام زندگیاش را وقف همین ایده کرد و در این راه نیز کشته شد. هنوز هم متاسفانه دنیا از نابرابری و بیعدالتی رنج میبرد.
در جایی دیگر از همین کلیپ گفته میشود که اهمیت دیگر مبارزۀ دکتر لوتر کینگ در زمانی که خطر رادیکالیسم و نفوذ شیوۀ مبارزۀ قهرآمیز جنبش آمریکائیان افریقاییتبار را تهدید میکرد، جا انداختن مبارزۀ مسالمتآمیز در جنبش حقوق مدنی بود.
مارتین کوتر کینگ در دنیایی به دنیا امده بود که تمامی حقوق انسانی برخی صرفاً برای رنگ پوست از او دریغ میشد و به رسمیت شناخته نمیشد.
در کلیپ میآید که ” با شرّ و بدی نمیتوان مقابله به مثل کرد یعنی با خشونت نمیتوان با خشونت بیشترمبارزه کرد” و در توضیح بیشترِ این موضوع، مجری جوان نقل قول زیر را میآورد: “تاریکی نمیتواند تاریکی را بیرون راند. تنها روشنایی قادر به این کار است. نفرت نمیتواند نفرت را از بین ببرد. تنها عشق قادر به این کار است.”
این ابتکار کلیسای ارتدکس یونانی آمریکا و تلاشهای دیگری در همین زمینه نشان میدهد که بخشی از مسیحیت تلاش دارد تصویری منطبق با روح زمان از خود ارائه دهد و با جلب افکار عمومی، به ویژه جوانان، با جهان امروز همگام شود. اگر کلیسای ارتدکس بتواند چنین راهی در پیش گیرد، دلیلی ندارد که سایر ادیان و مذاهب نتوانند.