کامیار بهرنگ- زندگی تکنولوژیک هر روز به سمت پیشرفتهتر شدن میرود. برخی این پیشرفت را با مکانیکی شدن و حتی برخی با تعابیری شدیدتر نوعی بردگی الکترونیک میدانند؛ اما واقعیت این است که زندگی راحتتر امروز فقط در سایه همین پیشرفتها ممکن است که ظاهرا جهان بدون آنها دیگر قابل تصور نیست.
در نمایشگاه CES 2017 که در لاس وگاس برگزار شد در کنار تمام محصولات خیرهکننده دنیای فنآوری دیجیتال، بازار دستیارها و بلندگوهای هوشمند بسیار مورد توجه قرار گرفت. بسیاری از شما در موبایلهای هوشمند خود از این دستیارها استفاده کردهاید، خیلی ساده دگمه را نگه میدارید و با دستیار خود صحبت میکنید. اما حالا این دستیارها فقط محدود به موبایلهای هوشمند نیست و شما میتوانید یکی از آنها را در خانه خود داشته باشید. دایره استفاده از این دستیارها هر روز بیشتر میشود به نحوی که شما میتوانید بسیاری از وسایل خانه خود را به کمک آن تنظیم کنید.
شرکت آمازون یکی از چندین کمپانی عظیم جهانی است که به روی موضوع دستیارها و بلندگوهای هوشمند سرمایهگذاریهای قابل توجهی انجام داده است. این بلندگوها قادر هستند که درخواستهای صوتی شما را دریافت و بر اساس برنامهریزی از پیش تعریف شده اجرا کنند. اگر شما در یکی از خانههای هوشمند زندگی میکنید که وسایل آن به صورت شبکه به یکدیگر متصل است یا حتی خودتان بخشی از خانه را با استفاده از گجتها به صورت شبکه در آوردهاید این دستیارها میتوانند مکمل خوبی برای آنها باشند.
در واقع شما با یک فرمان یا درخواست صوتی میتوانید ماشین لباسشویی خود را کنترل کنید، میزان گرمایش یا نور خانه را تنظیم کنید یا حتی برای خودتان غذا سفارش بدهید. البته این تمام ماجرا نیست؛ شما میتوانید تقویم کاری خود را با این دستیاران هوشمند هماهنگ کنید و البته این دستیار وفادار به شما یادآوری میکند که ممکن است دو جلسهی شما با هم تداخل پیدا کنند و ساعت دیگری را پیشنهاد خواهد کرد.
بسیاری از دستیارها و بلندگوهای هوشمند بر پایه یک نسخه شخصیسازی شده از Alexaa ساخت شرکت آمازون ارائه میشوند. البته نسخههای یکتا و اختصاصی هم در بازار وجود دارد و به زودی شاهد رقابتی بسیار جدیتر در بازار جهانی خواهیم بود. به این موضوع باید توجه داشت که بسیاری از تولیدکنندگان لوازم خانگی امروز در تلاش هستند تا محصولات خود را بر اساس تنظیمات این دستیارهای هوشمند و بخصوص محصولات کمپانی آمازون طراحی کنند. امروز آلکسا، اکو و اکودات بدون اینکه خودشان هم بخواهند در بسیاری از محصولات وجود دارند و این شاید نوید روزهای بهتری را برای یک زندگی تمام دیجیتال میدهد. ناگفته نماند که در کنار آمازون شرکتهایی همچون SmartBeings با ارائه دستیار هوشمند WooHoo نیز به دنبال ارائه خدماتی هستند که آمازون هنوز به سوی آنها نرفته است. داشتن دوربین متحرک و بهره بردن از یک هوش مصنوعی این امکان را به WooHoo میدهد تا در مدت کوتاهی شخصیسازی شده و هماهنگ با رفتارهای شما (حتی شیوه نشستن شما) یک سری از فرمانهای روزانه را خود اجرا کند.
تا اینجا خوبیهای این دستیارهای هوشمند را گفتیم اما این مدلها بیدردسر هم نیستند. در آخرین مورد آن آلسکا یک مشکل بسیار بزرگ پیدا کرده است؛ در هفتههای گذشته گزارشهایی منتشر شده که نشان میدهد آلکسا نتوانسته صدای مجری تلویزیون را که روشن بوده از صدای اصلی صاحب خود تشخیص دهد و بر همین اساس فرمانهایی را اجرا کرده است.
CW6 که یک شبکه خبری در سندیگو است با پخش این گزارش نسبت به حفرههای امنیتی و البته شکسته شدن حریم خصوصی کسانیکه از این سیستم استفاده میکنند هشدار داده است. در واقع با تمام خدماتی که اینگونه گجتها ارائه میدهند اما نگهداری از اطلاعات شخصی و محرمانه وظیفه کاربران و صاحبان آنهاست.
اما یک جنبه دیگر جالب داستان آنجا بود که وقتی مجریان شبکه CW6 خبری مبنی بر اینکه دختر بچهای وقتی از پدر و مادر خود خواسته بود یک خانه عروسکی و یک بسته بیسکویت برایش بخرند، چند روز بعد هر دو با پست برایش ارسال شده بود (البته فاکتورش جداگانه برای پدر و مادرش) چون جناب دستیار هوشمند آن را به عنوان درخواست یا فرمان اجرا کرده و سفارش داده بود. بسیاری از افرادی که مشغول تماشای این برنامه بودند و آلکسای آنها نیز فعال بود با همین مشکل روبرو شدند. یعنی آلکسا برای بسیاری از آنها خانه عروسکی را سفارش داد ولی خوشبختانه امکان پس دادن آنها وجود داشت.
آمازون بعد از انتشار این خبر تایید کرده است که به دنبال ارتقای سیستم خود شامل اضافه کردن یک کد امنیتی یکتا برای انجام سفارشهاست تا چنین مشکلاتی پیش نیاید و آلکسا فکر نکند هر چه به گوشاش میرسد باید اجرا هم بکند.
همان طور که پیشتر در مطلب مربوط به «اینترنت اشیاء» به آن پرداختیم، در آینده نزدیک اتصال و شبکهای شدن بسیاری از اشیاء به زندگی روزانهی ما امری اجتنابناپذیر خواهد شد. اما مهمترین موضوع تامین امنیت و حفاظت از حریم خصوصی است که علاوه بر تولیدکنندگان این تکنولوژیها، خود دارندگان و کاربران مسوول اصلی آن خواهند بود.