سال ۲۰۱۷ با پیش‌بینی دوره‌های بحرانی در اقتصاد و سیاست و محیط زیست آغاز شد.
البته شناخت این بحران‌ها به ما کمک می‌کند تا با آگاهی به استقبال‌شان برویم. بر همین اساس مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی به ۴ بحران اصلی در سال ۲۰۱۷ پرداخته است.
۱) محیط زیست
مبرم‌ترین خطراتی که ما را تهدید می‌کند بحران‌های زیست محیطی است. با اینکه این مشکلات ریشه طولانی‌مدت دارند اما باید با اقداماتی فوری و بلندمدت به تغییر مثبت روند تخریب امیدوار بود.
تغییرات آب و هوایی در صدر خطرها و بحران‌های ۱۰ سال آینده قرار دارند و می‌توان آنها را مهمترین خطر برای موجودیت جهان ما دانست. بر خلاف تهدید سلاح‌های هسته‌ای یا بیماری‌های واگیردار، تغییرات آب و هوایی به صورت بسیاری عمومی‌تر تاثیر خواهد داشت.
اینجاست که همکاری‌های اساسی برای پاسخ به مشکلات اقلیمی و آب و هوایی، مدیریت «منابع مشترک جهانی» مانند اقیانوس‌ها و موضوعات جوّی می‌تواند مانند توافق‌نامه پاریس یا نشست‌هایی همچون COP22 اهمیت پیدا کند. با اینکه اقدامات مناسبی در سال ۲۰۱۶ صورت گرفته اما آنها سرعت کافی برای پاسخ به بحران‌های موجود را ندارند.
۲) بحران‌های اجتماعی- اقتصادی
بحران‌های اجتماعی- اقتصادی در ۱۲ ماه گذشته به حد بسیار بالایی رسیده و همچنان در سال ۲۰۱۷ ادامه پیدا خواهند کرد. این بحران‌ها شامل افزایش نابرابری‌های درآمدی و همچنین درگیری‌های قومی، مذهبی و فرهنگی است. این اتفاقات در سال ۲۰۱۶ موجب تغییرات عمیق سیاسی شده است و به طور جدی ظرفیت تشدید این خطرات در سال ۲۰۱۷ نیز وجود دارد.
سیستم حمایت‌های اجتماعی هم اکنون در انتظار یک توفان جدی است درست مانند آنچه بعد از بحران مالی سال ۲۰۰۸ شاهد آن بودیم. به این معنی می‌توان گفت که در سال ۲۰۱۷ نیز یک بحران جدید ممکن است. سیستم تأمین اجتماعی دولت‌ها با کمبود بودجه روبرو هستند و تغییر سیستم استخدامی از قراردادهای دائم به قرادادهای ساعت صفر [که بدون اعلام قبلی می‌توانند فسخ شوند]، دوره‌های طولانی بهره پایین بانکی برای پس‌اندازهای بازنشستگی و همچنین فشار ترکیب جمعیتی به جامعه با توجه به سالخوردگی و مهاجرت‌های گروهی فشار بسیار زیادی را به سیستم‌های اجتماعی وارد کرده است.
ما نیازمند یک سیستم تأمین اجتماعی هستیم که بتواند به اندازه کافی با واقعیت‌های جدید در سال ۲۰۱۷ و فراتر از آن خود را تطبیق دهد. بهترین حالت ممکن یک سیستم به شدت به هم پیوسته است. همکاری اقتصادی گسترده میان دولت‌ها، صاحبان سرمایه و افراد عادی در این میان بسیار اهمیت دارد. شکست یا عدم موفقیت دولت در این شرایط می‌تواند به افزایش ناآرامی‌ها و اعتراضات اجتماعی بیانجامد.
۳) فن‌آوری
فن‌آوری حالا می‌تواند به جای راه‌حل‌های نوآورانه برای مشکلات ما، خود تبدیل به خطر و مشکلی جدی شود. تکنولوژی می‌تواند خطراتی بیشتر از آنچه مورد ارزیابی و پیش‌بینی قرار گرفته از جمله در بازار کسب و کار، برای دولت‌های ملی و حتی در سطح جهانی به وجود آورد. سازه‌های جدید و گاه انقلابی هوش مصنوعی که که بناست فرصت‌ها و امکانات جدیدی در زندگی روزانه ما باشند می‌توانند خطراتی بالقوه برای ما به شمار روند. این خطرات می‌توانند شامل، سوء مدیریت، اشتباهات و آسیب‌های موجود در طراحی و اشتباهات پیش‌بینی نشده باشند که هر کدام از آنها ممکن است ضربه‌های جدی به امنیت و ایمنی افراد وارد کند.
جدا از تمام اینها، تاثیر فن‌آوری بر بازار کار نیز بسیار اهمیت دارد. نیروی کار ماهر حالا رفته رفته جای خود را به ماشین‌ها می‌دهد و معنی شغل در شکل سنتی آن تغییر کرده است. بیکاری حاصل از این جابجایی و تغییر می‌تواند به بی‌ثباتی‌های اجتماعی نیز بیانجامد.
حملات سایبری و مشکلات نرم‌افزاری می‌توانند تاثیرات مخربی بر زیرساخت‌های موجود داشته باشند و در سال ۲۰۱۷ نیز بر حمل و نقل، انرژی، ارتباطات و حتی سیستم آب‌رسانی جوامع نیز اثرگذار باشند.
۴) همکاری مشترک
در نهایت ما باید بهترین راه برای پاسخ به این مشکلات را در نظر داشته باشیم. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده در مورد بحران‌های سال آینده، ما باید در همکاری با یکدیگر به صورت یک مای واحد مقابل آنها قرار گیریم. پاسخ‌های فردی و پراکنده به بحران‌هایی همچون مشکلات زیست‌محیطی، جهانی شدن و شرایط انقلاب چهارم صنعتی نمی‌توانند اثرگذار به معنی واقعی باشند. در جهانی که به طور فزاینده به سمت هم‌پیوستگی می‌رود به روشنی همکاری میان کشورها و بخش‌های مختلف اجتماعی می‌توانند امکانی جدی برای مدیریت بحران‌های جهانی باشند؛ بحران‌هایی که بیش از پیش اهمیت می‌یابند.
* منبع: مجمع جهانی اقتصاد
* ترجمه: کامیار بهرنگ
