به نقل از روابط عمومی‌پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، خانم لیلا خسروی سرپرست هیات برنامه کاوش در محوطه «گنبد جهانگیر» اعلام کرد که: «تحقیقات تیم کاوش در محوطه گنبد جهانگیر (کلگ) در راستای ادامه مطالعات باستان‌شناسی در اطراف رودخانه کنگیر، منجر به کشف و نمایان شدن فضاهای معماری و گچ‌بری‌های بی‌نظیر و منحصر به فرد با نقوش حیوانی (اسب بالدار)، انسانی و گیاهی در انواع مختلف دوران ساسانیان شد.»
این باستان‌شناس می‌گوید: «شواهد نشان می‌دهد بنای کلگ با طرح و نقشه قبلی احداث شده و موقعیت ویژه این منطقه در زاگرس مرکزی و واقع شدن بر سر یکی از راه‌های باستانی مهم و استراتژیک می‌تواند از پارامترهای موثر در شکل‌گیری این سکونتگاه تاریخی باشد.»
به گفته این باستان‌شناس «پوشش‌های گنبدی با آجر و سنگ، ایجاد تالارهای بزرگ با طاق‌های ضربی، استفاده از مصالح سنگ و گچ در معماری و استفاده از تاق‌های گهواره‌ای برای پوشش سقف نمایانگر میراث دوران ساسانی هستند.»
خانم خسروی بیش از یک سال و چند ماه قبل (آذرماه ۹۴) و همزمان با آبگیری سد کنگیر هشدار داد که بستن بدون مجوز دریچه‌های سد کنگیر ایلام و شروع آبگیری آن، آثار باستانی متعددی، از جمله آثار دوره ساسانی، را نابود می‌کند. وی در آن زمان با تأکید بر اینکه همزمان با کاوش محوطه‌های باستانی موجود در حوضه آبگیر سد کنگیر، مسئولین اداره آب منطقه‌ای ایلام بدون مجوز اقدام به بستن دریچه‌های سد برای آبگیری کردند، اظهار داشت: «کاوش در محوطه‌های گوریه، زیج، دار ساول و گنبد جهانگیر به مدیریت وی و مشاوره راهبردی سیمین لک‌پور در حال انجام است. تمامی‌این محوطه‌ها در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و پس از آبگیری از بین خواهند رفت.»
در آن زمان آقای علیرضا سرداری، باستان‌شناسی دیگر که سرپرست واحد باستان‌شناسی طرح‌های عمرانی پژوهشکده میراث فرهنگی است نیز اعلام کرد که «در سال ۱۳۸۶ برای اولین بار از طرف میراث فرهنگی بررسی و شناسایی ۱۲ اثر تاریخی در آنجا شناسایی شد که ۸ اثر آن در محدوده تراز آب سد است.» وی ادامه داد: «پس از گذشت چند سال با اعتبار اندکی که به ما دادند، ۴ تیم باستان‌شناسی به این منطقه رفتند و به مدت دو ماه در مهر و آبان به کاوش‌های باستان‌شناسی نجات‌بخشی پرداختند.»
این باستان‌شناس در مورد آثار کشف شده در این منطقه اظهار کرد: «یکی از آثاری که در آن منطقه پیدا شده متعلق به ۶ هزار سال پیش است، محوطه‌ای بسیار مهم متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد نیز در این منطقه شناسایی شده که روستایی متعلق به دوران پیش از تاریخ است و آثار بسیار مهم و با ارزشی را در خود جای داده، همچنین یک کوشک مربوط به دوران ساسانی نیز در این منطقه کاوش شده است.»
سرداری توضیح داد: «علی‌رغم مکاتباتی که انجام داده‌ایم و درخواست کردیم این سد را فعلا آبگیری نکنند، اما متاسفانه شرکت آب منطقه‌ای استان آبگیری را شروع کرده و حداقل ۴ الی ۵ محوطه زیر آب رفته و در حال غرق شدن هستند.»
و اکنون پس از یک سال که از آبگیری سد کنگیر می‌گذرد لیلا خسروی از کشفیات تازه‌ای در آن منطقه سخن می‌گوید. البته از آنجایی که باستان‌شناسان نمی‌توانند گزارش همه‌ی کارهای خود را، جز همان مقداری را که از فیلتر سازمان میراث فرهنگی می‌گذرد، به اطلاع مردمان برسانند، در حال حاضر جز «خودی‌های حکومتی» نمی‌دانند در این مدت چه مقدار از میراث فرهنگی مردمان ایران نابود شده است. و یا کشفیات تازه چگونه حفظ خواهند شد.
متاسفانه این وضعیتی‌ست که چند دهه در ارتباط با سدسازی‌های بی رویه شاهد آن بوده‌ایم: سدسازی‌هایی که بخش‌های مهمی‌از آثار تاریخی ایران را نابود کرده و بلافاصله و یا دو سه سال پس از آبگیری بیهوده بودن و گاه مضر بودن بیشتر این سدها در ارتباط با سوختن رودها و دریاچه‌ها و نابودی مناطق کشاورزی، و خشک شدن بخش‌هایی از سرزمین‌مان نیز ثابت شده است.
www.savepasargad.com
