کیهان آنلاین – ۱ خرداد ۹۳ – در اوایل ماه مه نشستی به ابتکار بنیاد ژاله اصفهانی برای رونمایی از کتاب شعر پویا سره با عنوان “قلب میگوها” در سالن خلیلی مدرسۀ مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن برگزار شد. با توجه به شمار زیاد برنامه‌های فرهنگی و هنری، به ویژه آخر هفته‌ها در جامعۀ ایرانیان لندن، استقبال خوبی از این برنامه شد. البته یکی از دلایلِ این استقبال، همانا حضور و سخنرانی شاعرِ صاحب نام، اسماعیل خویی بود. اسماعیل خویی در معرفی و ارزیابی از کار پویا سره سخنرانی مختصر و مفیدی کرد و سنجه‌های روشن و قابل اتکایی برای ارتباط با دنیای شاعرانۀ پویا سره و ارزیابی از کار این شاعر جوان در اختیار حاضران قرار داد.
گفتنی است که فعالان بنیاد ژاله اصفهانی با ترسیم حوزۀ مشخصِ فعالیت و نیز با روابط عمومی خوب خود جای این بنیاد را در میان علاقمندان دنیای شعر باز کرده‌اند. بنیاد با تعریفی روشن و فشرده از وظایف خود- که بر مبنای میراث ادبی و فکری و آرزوهای زنده‌یاد ژاله اصفهانی استوار است- مخاطبان وفادار خود را در میان ایرانیان و دیگر فارسی‌زبانان بریتانیا یافته است. اما شاید مهم‌تر آن است که این بنیاد برای علاقمندان به برنامه‌های خود احترام زیادی قائل است و برخوردی فروتنانه با آنان دارد. برگزاری سالانه دو برنامه و دو مهمانی- به منظور جمع‌آوری کمک‌های مالی- باری بر دوش فعالان این بنیاد نیست و آنها فرصت کافی برای تنظیم برنامه‌ها و روابط عمومی خود دارند.
در عین حال، در توافقی نانوشته با انجمن‌ها و بنیادهای فرهنگی فعال در لندن، بنیاد ژاله اصفهانی فضا را تنها برای خود نمی‌خواهد و با احترام و همزیستی با دیگر سازمان‌ها کار و کوشش می‌کند. برنامه‌های این بنیاد از هفته‌ها قبل اعلام می شود . از همین رو همواره عطش و علاقه برای برنامه‌های بنیاد ژاله اصفهانی وجود دارد. توضیح مبسوط در مورد کارهای انجام شده و جاری بنیاد را می‌گذاریم برای برنامۀ اصلی بنیاد در ماه نوامبر.
در نشست یادشده، پس از خوش‌آمد به حضار توسط نمایندۀ دانشگاه سواس، هادی شفیعی از اعضای فعال بنیاد و میزبان همیشگی برنامه‌های آن از بهروز امامی دعوت به اجرای تک‌نوازی تار کرد. پس از این قسمت اسماعیل خویی پشت میکروفن قرار گرفت و در پیوند با تعریف خود از شعر، نکات دقیقی برای بررسی و ارزیابی از اشعار پویا سره مطرح کرد.
اسماعیل خویی گفت، در سخن از شعر باید بین مفهوم بینش شعری و دانش شعری تفاوت قائل شد و افزود: “توانایی نگریستن به انسان و جهان به گونه‌ای شاعرانه مادرزاد، طبیعت‌داد و یا اگر می‌خواهید خداداد است.” به نظر خویی، بینش شعری در همۀ شاعران وجود دارد. برخی شعرا با کاربرد بیشتر بینش شعری آن را رشد و توسعه می‌دهند.
اسماعیل خویی ادامه داد: “دانش شعری، اما، آموختنی است و آن شامل دو بخش است. آگاهی هر چه بیشتر از قانون‌های سرایش شعر و آشنایی با وزن و قافیه که این دانش کسب شدنی است. با مطالعۀ آثار خانلری و شفیعی کدکنی این دانش عمیق‌تر می‌شود.” وی افزود، دیگر، دانش عمومی شاعر است که با تعمیق آن، دست شاعر در گسترش معنایی و امروزی‌تر کردن شعرش بازتر خواهد شد. غزلیات حافظ پیچیده و بار معنایی عمیقی دارند زیرا حافظ از دانش عام زمانۀ خود بهره‌مند بود. شاعر امروز هم باید اندکی فیزیک بداند و به ویژه با جامعه‌شناسی و روانشناسی آشنا باشد تا هر چه بیشتر به جان و گوهرۀ انسان نزدیک شود.
اسماعیل خویی اما تاکید داشت که وجه غالب شعر همانا در آهنگین بودن آن است. با این مقدمه خویی به این خصوصیات در شعر پویا سره پرداخت و شاعر جوان را دارای آنها برشمرد. او گفت، پویا سره از بینش شعری سرشاری برخوردار است و آن را به خوبی به کار می‌گیرد، غزل به غزل و رباعی به رباعی این بینش شعری را بیشتر شکوفا می‌کند. به وزن‌ها و قاقیه‌های عروضی بیشتر به صورت غریزی آشنایی دارد و در کاربرد آنها، برخلاف شاعران جوان دیگر، دچار اشتباه نمی‌شود. شعر او دارای عشوه‌گری‌های شاعرانه نیز هست.
اسماعیل خویی سپس به رباعی، به عنوان یکی از مشکل‌ترین بافتارها و ساختارهای شعری پرداخت. در تعریف کوتاهی از رباعی خویی گفت که سه مصرع اول در پیوندی درونی با همدیگر باید زمینۀ ذهنی را در خواننده ایجاد کند تامصرع چهارم ضربه لازم را فرود آورد. خویی توانایی پویا سره را در سرایش رباعی ستود.
سخنران البته توصیه‌اش به پویا سره آن بود که بر دانش شعری خود با مطالعه بیافزاید. خویی پس از خواندن پیشینه تحصیلی این شاعر جوان، که در علوم و مهندسی در مقطع دکترا تحصیل کرده است، افزود: “به تجربه دریافته‌ام که دانش آموختگان علوم به طور عجیبی در شعر حساس‌تر و با ذوق‌تر هستند. انگار دانشکده‌های ادبیات ما ذوق را در بچه‌های ما می‌کشد!”
در ادامۀ نشست، هادی شفیعی گوشه‌ای دیگر از بیوگرافی پویا سره را به اطلاع حاضران رساند. پویا متولد ۱۳۶۳ و از برگزیدگان دوره‌های سوم و پنجم در جایزۀ شعر بنیاد ژاله اصفهانی است.
پویا سره با غزل زیبای “قلب میگوها” که عنوان نخستین کتاب‌اش است شعرخوانی خود را آغاز کرد:
خلاقیت‌های تو را در نطفه خواهند کشت
سرمشق از پیشینیان، تقلید از الگوها
باید بیندیشی به پایان آمده دیگر
دوران شوم امپراتوری تابوها
زیباست با دل فکر کردن، بی‌نیاز از عقل
در عمق اقیلنوس‌ها، دور از هیاهو
ای کاش ما هم مثل آنها اهل دل بودیم
با قلب خود تصمیم می‌گیرند میگوها
شاعر جوان در بخشی از سخنانِ کوتاهِ خود در بین اشعارش، اذعان کرد که سخنان دکتر اسماعیل خویی کار او را در برابر حاضران مشکل‌تر کرده و سطح انتظار را از او بالاتر برده است.
پس از شعرخوانی پویا سره، استقبال خوبی از کتاب ” قلب میگوها” شد و شمار زیادی برای خرید و گرفتنِ امضایِ شاعر در صف ایستادند.
به طور خلاصه می‌توان گفت که از نظر مضمون اشعار پویا سره علیه خرافات مذهبی و سنتی و در ستایش آزادی‌های فردی است. او چشم حساسی در تشخیص و وصف زیبایی‌های زنانه دارد و در بهره بردن از آن لحظه‌ای درنگ نمی‌کند.
اسماعیل خویی
پویا سره
هادی شفیعی
