بنیاد میراث پاسارگاد در سایت خود پیشنهاد کرده است سال خورشیدی که در پیش است به نام سال بزرگداشت عمرخیام نیشابوری خوانده شود. اطلاعیه این بنیاد را در ادامه می‌خوانید.
بنیاد میراث پاسارگاد، به رسم ۹ سال گذشته خود، امسال نیز، در آستانۂ بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عید و جشن ایرانیان، نوروز جهانی، نامی را برای سالی که از راه می‌رسد انتخاب و پیشنهاد می‌کند.
این انتخاب، چون همیشه، در چارچوب نگاهداری و نگاهبانی از میراث‌های فرهنگی و تاریخی ایران‌زمین انجام می‌گیرد.
هدف بنیاد میراث پاسارگاد از نام‌گذاری این سال ها متوجه ساختن مردمان به ارزش‌های بی نظیر میراث‌های فرهنگی و تاریخی ایران‌زمین بوده است؛ میراث‌هایی که به دلیل بی توجهی، تبعیض، و یا فرهنگ‌ستیزی مسئولان در سایه قرار گرفته و یا در خطر ویرانی و نابودی افتاده‌اند.
یکی از این میراث‌ها وجود شخصیت‌های بزرگی است که به دلیل استثنایی بودن در حوزه‌های علمی، ادبی، سیاسی، و فرهنگی جهانی دهش‌های مهمی به تاریخ سرزمین خود و به جوامع بشری داشته‌اند.
امسال بنیاد میراث پاسارگاد، به دلایلی که ذکر خواهد شد، تصمیم گرفته است تا سال ۱۳۹۴ را به نام «عمر خیام نیشابوری»، یکی از ارزشمندترین شخصیت‌های سرزمین‌مان، نام‌گذاری کند؛ انسانی که ابعاد شخصیت او، هم در ارتباط با نوروز و هم در ارتباط با میراث چند هزارسالۂ تاریخ ایران‌زمین قابل توجه است.
عمر خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضیدان، ستاره‌شناس و شاعر ایرانی، کسی است که یکی از سه تقویم مهم و با ارزش جهانی مربوط به «چرخۂ خورشیدی» زیر نظر او تهیه شده؛ تقویمی که بر اساس گاه‌شمار خورشیدی یا اوستایی، متعلق به دوران باستان، تدوین شده است. درستی و کارآیی این تقویم را هم جهانیان قبول دارند، و هم ما ایرانیان آن را به عنوان تقویم خورشیدی (خیامی یا جلالی) شناخته و سال‌مان را با آن نو می‌کنیم.
رسالۂ خیام نیشابوری در «علم جبر» نیز علاوه بر نشانۂ فکر منظم علمی او، از برجسته‌ترین آثار قرون میانه در این علم است. او هم‌چنین تحقیقات و تحلیل‌هایی در ارتباط با ریاضی در موسیقی دارد که تا زمان او شناخته شده نبود. و به همین گونه می‌توان رباعیات او را، که به عنوان بخشی از ادبیات جهانی شناخته شده، نشان از اندیشۂ روشن، شاد و همیشه امروزین او دانست.
متاسفانه خیام، به دلایلی چند و از جمله داشتن باورهایی کاملاً زمینی، و اندیشه‌ای روشن و علمی و، به قول خودش «فارغ ز کفر و دین» همواره سخت مورد بی مهری متعصبین مذهبی بوده است. از جمله در سی و هفت سال گذشته یا گفتن از او در فضای آموزشی ممنوع بوده و یا کوشیده شده تا شخصیتی غیرواقعی به او نسبت داده شود. و این بی مهری نسبت به او تا جایی بوده که اخیرا کشوری چون کویت او را فیلسوف و ریاضیدان ملی کویت اعلام کرده است.
البته کار این بی مهری نسبت به بزرگان ایران‌زمین در سه دهه گذشته به جایی رسیده که اکنون از فردوسی گرفته تا نظامی و ابن سینا و مولوی و .. را کشورهای دیگر تصاحب کرده و آنها را به عنوان شخصیت‌های تاریخی خود معرفی کرده‌اند و از آنجایی که مسئولین سازمان میراث فرهنگی و دولت‌های جمهوری اسلامی کمترین اهمیتی به این رفتارها نشان نداده‌اند، دور نیست که به زودی نام این افراد در فهرست جهانی نیز به نام کشورهای مدعی ثبت شود.
ما اگر چه معتقدیم که میراث فرهنگی و تاریخی، و هم‌چنین شخصیت‌های استثنایی در زمینه‌های گوناگون، متعلق به کل جامعه بشری هستند اما باور داریم که این گونه تحریف‌های تاریخی مبتنی بر ملاحظات سیاسی یا مذهبی به میراث بشری لطمه بزرگی می‌زند.
بنیاد میراث پاسارگاد، ضمن اعلام سال ۱۳۹۴ به نام عمر خیام نیشابوری، و تبریک سال نو باستانی به ایرانیان و مردمان کشورهای دیگری که نوروز را جشن می‌گیرند، از همه دانشمندان، نویسندگان، و فرهنگ‌دوستان تقاضا دارد که مطالبی را که در ارتباط با این شخصیت بزرگ تاریخی‌مان وجود دارد (چه انتشار یافته و چه منتشر نشده) برای انتشار و ثبت در آرشیو «بنیاد» برای ما بفرستند.
بیائید امسال را به نام خیام بزرگ، و اندیشه روشن و شاد او، آغاز و برای همه ساکنان زمین، سالی سراسر شادمانی، صلح و آزادی آرزو کنیم.
با مهر و خرّمی
شکوه میرزادگی؛ از سوی بنیاد میراث پاسارگاد
۱۸ اسفند ۱۳۹۳ خورشیدی ـ ۱۰ مارس ۲۰۱۵
