در دید و بازدیدهای نوروزی که برنامهی آن از سوی، همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر اعلام شد و پس از حدود ۹ ماه آزادی از زندان، اولین بار امکان دیدار با چند تن از دوستان را پیدا کردیم، بازار تحلیلهای سیاسی به شدت داغ بود. یکی از موضوعات محوری، چشمانداز رویدادهای سیاسی و اجتماعی کنونی بود. گفته شد سطح نارضایتی عمومی بسیار عمیق و گسترده است و البته این مسئله به نارضایتی سیاسی و اجتماعی محدود نیست و امروز بحران اقتصادی، فساد، دزدیهای حکومتی، فقر، بیکاری و تبعیض و اختلاس، به مهمترین موضوع نارضایتی عمومی تبدیل شده است. درون حکومت نیز تشتت و نزاع بر سر تصاحب قدرت بسیار شدید است و هرج و مرج همهی شئون مملکت را در بر گرفته است. تا آنجا که همه را نسبت به آینده و شورشهای کور اجتماعی ناشی از گرسنگی، نگران کرده است. البته حکومت در سرکوب اپوزیسیونها موفق بوده و به همین دلیل آلترناتیوی بر جا نگذاشته تا مثل سال ۵۶ مردم به آن چنگ بزنند. به همین دلیل بر وحدت آحاد اپوزیسیون از چپ تا راست تاکید شد و گفته شد تا این اتحاد شکل نگیرد، راهی برای برونرفت وجود نخواهد داشت. همبستگی آمادگی خود را برای این اتحاد اعلام داشت. دکتر باوند اما حرف خوبی زد. او گفت اگر من مطمئن باشم، منافع ملی و حیاتی ایران را حتا دفاع از فدرالیزم یا هر کس دیگر، تضمین میکند، من حرفی ندارم از آن حمایت کنم. یعنی برای من آیندهی ایران اهمیت دارد و نه این فرد یا آن سازمان و یا شکل حکومت. نگرانی باوند نیز از هرج و مرج و شورشهای کور بود و صد البته به شدت از وضع کنونی داد او و بقیه به هوا بود. در مورد انتصخابات البته، دیدگاههای متفاوتی بود. گرایش ضعیفی مبنی بر اینکه اگر چه انتخابات آزاد، دموکراتیک، منصفانه و عادلانه نیست اما بین روحانی با رقیب او تفاوت وجود دارد، پس بهتر است او رای بیاورد، وجود داشت.
گرایش دیگری نیز وجود داشت که اگر همبستگی امکان معرفی کاندیدا داشت، بسیار خوب بود تا مثل انتصخابات مجلس، ثبت نام میکرد و انتصخابات را به چالش میکشید. اما تاکید شد که سخنگوی همبستگی (طبرزدی)، فعلا در سکوت تحمیلی است و امکان فعالیت ندارد. دبیر سیاسی (زعیم)، زندانی است و دبیر اجرایی (حاتمی) نیز زیر فشار است تا کاندیدا نشود. نتیجهی کلام اینکه، رژیم از کاندیدا شدن کسی از سوی همبستگی نگرانی دارد و طی یک سال گذشته تلاشهای امنیتی زیادی انجام داده که تجربهی مجلس و کاندیداشدن ۵ تن از رهبران همبستگی تکرار نشود. ثبت نام آن ۵ تن و راهاندازی رأی آزاد و صندوق مجازی، حتا به یک عنوان اتهامی برای ۳ تن از آنها تبدیل شد. در نتیجه حرف و گرایش قطعی و غالب این بود که در وضعیت کنونی، این انتصخابات به لحاظ کلی، تاثیری بر فضای کلی حاکم بر مردم ندارد. فضا به قدری امنیتی و بسته است که نیروهای اپوزیسیون و حتا منتقد، هیچ امکانی برای مانورهای سیاسی و اجتماعی ندارند. یعنی حتا نسبت به یک سال پیش، شرایط بسیار بدتر شده که البته حاصل کلید، آن کلیدساز نیز هست.
میماند، نیروهای موجود در جناحهای رنگارنگ حکومتی که بازی و نزاع در بین آنها ادامه پیدا میکند. البته آدمهایی مثل بقایی رد صلاحیت میشوند و نمایشهای کسانی چون احمدی نژاد نیز تکراری و بی مزه بوده و هست و رقابت اصلی بین روحانی و فردی از اصولگراهای رادیکال خواهد بود. اگر رییسی که به عنوان رییس کمیتهی مرگ در سال ۷۶ و «دوران طلایی خط امام» مطرح است، از سوی حاکمیت به میدان آورده شود، بخشی از جامعه به صورت پوپولیستی و احساسی، همچون گذشته، بسیج میشود تا برای رای نیاوردن او، به روحانی رای بدهد و البته اگر او رای مثلا ۴-۵ میلیونی بیاورد، شرایط سال ۸۸ و احمدی نژادی، تکرار میشود و او رییس جمهوری اعلام میشود. اگر نیاید، همین روحانی با یک رای پایین، برای بار دوم رییس جمهوری اعلام میشود که اگر این اتفاق بیفتد که احتمال آن زیاد است، ادامهی رکود و گرانی و سرکوب است و هیچ چیز تغییر نخواهد کرد. برای اینکه، برونرفت رژیم از وضعیت کنونی به سیاست خارجی او و نیز سیاستهای کلان داخلی وابسته است که همگی قفل بزرگی خورده که کلید روحانی و تدارکاتچیهایی مثل او، نتوانسته و نمیتواند آن را بگشاید. فقط پیامدهای ناشی از انتصخابات اهمیت دارد که به اختلافات نیروهای درون حکومت و دعوای آنها بر سر قدرت معطوف است و البته اپوزیسیون فعلا در این بازی و نزاع، نقش مستقیمی ندارد و نیروهای آزادیخواه و دموکرات از فرصتهای پیش رو به نفع مردم، دموکراسی و مبانی مصرح در اعلامیهی جهانی حقوق بشر استفاده میکند.
وقتی کاندیدایی نداریم و انتخابات آزاد، دموکراتیک، منصفانه و عادلانه نیست، پس شرکت ما بی معنا خواهد بود. شرکت در حرکتهای غیر دموکراتیک و پوپولیستی شایستهی هیچ اپوزیسیون و تشکل قانونمندی نیست و در نتیجه هیچ کس را به مشارکت در این امر، دعوت نمیکنیم و از هیچ فردی که توسط شورای نگهبان رژیم تایید شده، پشتیبانی نکرده و نخواهیم کرد.
برای ما معیارهای یک انتخابات آزاد، دموکراتیک، منصفانه و عادلانه، متکی بر رای آزاد آحاد شهروندان و تحت یک حاکمیت ملی، بسیار با اهمیتتر از مشارکت در حرکتهایی است که نه تنها آزاد و قانونی نیست، بلکه متکی بر پوپولیسم متکی بر فریب و ریاکاری است که طی ۳۸ سال گذشته، همواره از سوی هر دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا، تکرار شده و همواره تودههایی را فریب داده و البته کسانی نیز هستند که مایل هستند، همواره فریب بخورند.
حشمت اله طبرزدی؛ سخنگوی همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران