احمد رأفت – تروریسم تا چندی پیش عملیاتی پیچیده، محتاج به برنامه ریزی و آماده ساختن مقدمات اجرایی بود.
تروریست‌ها نیز می‌بایست حداقل آشنایی با فنون نظامی را داشته باشند. امروز ولی یک گواهینامه رانندگی برای تروریست شدن، و یک اتومبیل کرایه و یک چاقو برای حمله به مردم بیگناه کافی است.
اولین بار که یک تروریست مسلح به یک کامیون فاجعه آفرید، ۱۴ ژوییه سال گذشته در شهر نیس فرانسه بود. ساعت ده و نیم شب ۱۴ ژوییه ۲۰۱۶، یک کامیون که با سرعت حرکت می‌کرد، شماری از مردم را که در شهر ساحلی نیس سرگرم تماشای آتش‌بازی به مناسبت روز ملی فرانسه بودند زیر گرفت. در جریان این اقدام تروریستی ۸۷ نفر جان خود را از دست دادند و ۳۰۲ نفر نیز زخمی شدند. سلمان الهویج بو‌هلال، تونسی‌تبار ۳۱ ساله، راننده کامیون مرگ بود.
بعد از آن ما شاهد اقدامات مشابهی در چندین شهر اروپایی دیگر بودیم. تنها در هفته گذشته در پاریس و لندن یک اتومبیل سواری و یک وانت مورد استفاده تروریست‌ها قرار گرفتند. در پاریس، عدنان ۳۳ ساله، با اتومبیلی به ماشین ژاندارمری فرانسه در نزدیکی خیابان معروف شانزه لیزه حمله می‌کند. تنها قربانی این حمله خود عدنان است که نامش در فهرست «افراطی‌ها» قرار داشت.
۱۵ ساعت قبل از اقدام تروریستی در پاریس، در محله فینسبوری پارک، در شمال لندن، یک وانت در نزدیکی مسجد این محله، که زمانی نزدیک ترین مسجد به القاعده بود، با سرعت به سمت عابران می‌رود. یک نفر کشته و ۷ زخمی حاصل این اقدام تروریستی است. این‌بار راننده یک مسلمان افراطی نیست. عامل حمله به عابران بیگناه که همه مسلمان هستند، یک بریتانیایی مسیحی به نام دارن اوسبورن است. او نیز نام آشنایی برای مامورین امنیتی است. دارن که ۴۸ سال پیش در سنگاپور متولد شده است، بارها و بارها در گذشته با مسلمانان کاردیف، شهری که در آن زندگی می‌کرد، درگیر شده بود. دارن اوسبورن هنگام دستگیری فریاد می‌زد: «می‌خواهم تمام مسلمانان را بکشم».
شیوه جدیدی که تروریست‌ها انتخاب کرده‌اند نگرانی بسیاری در نیروهای امنیتی کشور‌های اروپایی برانگیخته است. یک کارشناس ایتالیایی مبارزه با تروریسم که چند سالی نیز به عنوان مشاور سازمان ملل متحد کار کرده است به کیهان لندن می‌گوید: «تروریسم که زمانی پدیده‌ای پیچیده بود و نیاز به سازماندهی و آموزش داشت، امروز به پدیده‌ای خانگی تبدیل شده است که کنترل و پیشگیری را عملا غیرممکن می‌سازد». این کارشناس که به دلایل امنیتی نمی خواهد نام‌اش فاش شود، در ادامه می‌گوید: «امروز یک گواهینامه رانندگی و یک کارت اعتباری برای اجاره یک وانت برای کشتن عده‌ای بیگناه که در خیابان قدم می‌زنند کافی است. روشن است که نمی‌توان کلیه کسانی را که دارای گواهینامه رانندگی و کارت اعتباری هستند زیر نظر داشت».
عدم رابطه سازمانی بسیاری از تروریست‌هایی که در چند سال اخیر دست به اقدامات تروریستی زده‌اند، با گروه‌های افراطی و خرابکار، به گفته این کارشناس «امکان پیشگیری و نفوذ در گروه‌های افراطی و خرابکار را بسیار مشکل ساخته است. سازمان‌های تروریستی مثل القاعده و داعش در سازماندهی موارد نادری از اقدامات تروریستی سال‌های اخیر نقش داشته‌اند. آنها از طریق شبکه‌های ارتباطی‌شان در فضای مجازی افراطی‌ها را جذب می‌کنند، آنها را ترغیب به اقدامات تروریستی می‌کنند و در نهایت مسئولیت این اقدامات را می‌پذیرند، ولی در انتخاب هدف و یا چگونگی عمل و حتی تهیه مقدمات آن هیچ گونه نقشی ندارند».
این کارشناس در ادامه می‌افزاید: «در گذشته گروه‌های تروریستی بودند که افراد را برای عضویت گزینش می‌کردند، آموزش می‌دادند و بعد از آنها در عملیاتی که رهبری این سازمان‌ها طراحی کرده بودند، استفاده می‌کردند. امروز کاملا برعکس است. این افراد با سازمان‌های تروریستی از طریق شبکه‌های اجتماعی ارتباط برقرار می کنند، عملیاتی را که می‌خواهند انجام دهند و خود برنامه‌ریزی کرده و مقدمات آن را فراهم کرده‌اند پیشنهاد می‌کنند، چند عکس و در برخی موارد وصیت‌نامه ویدیویی برای قبول مسئولیت می‌فرستند، و به صورت انفرادی یا همراه با چند دوست وارد عمل می‌شوند».
این شیوه از چند نظر، به گفته این کارشناس، کار گروه‌های تروریستی را آسان و پیشگیری برای نیروهای امنیتی را مشکل ساخته است: «سازمان‌های تروریستی حتی اگر این افراد لو بروند و دستگیر شوند، ضربه ای نمی‌خورند چون رابطه یک سویه بوده است و آنها قادر به فاش کردن هیچ سرّی نیستند. از سوی دیگر چون فعالیت‌هایی برای برنامه‌ریزی انجام نگرفته، امکان پیشگیری از سوی نهاد‌های مبارزه با تروریسم تقریبا صفر است، چون نمی‌توان تمام کسانی را که دارای تمایلات افراطی هستند و می‌توان آنها را تروریست بالقوه به حساب آورد، شناسایی کرد و تمام مدت زیر نظر داشت».
این کارشناس ایتالیایی با اشاره به حمله اخیر یک بریتانیایی به مسلمانان در محله فینسبوری پارک لندن می‌گوید: «این اقدام یک مسیحی علیه چند مسلمان با استفاده از شیوه‌هایی که تا کنون تروریست‌های اسلام‌گرا از آن استفاده کرده‌اند، دقیقا همان جنگ مذهبی و همان چیزی است که داعش، القاعده و سازمان‌های مشابه خواهان آن هستند».
