احمد رأفت (+عکس) «آنسوی ممنوعیت»، عنوان نمایشگاهی با حضور هنرمندان ایرانی- آمریکایی است که در آن آثاری در اعتراض به فرمان اجرایی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، به نمایش گذاشته شده است.
بر اساس فرمان ترامپ، سفر شهروندان ایران و ۵ کشور دیگر با محدودیت روبرو شده است. هنرمندان شرکت کننده در این نمایشگاه، آثار خود را در اختیار کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران قرار دادند تا آن را در گالری «سوزان الی» نیویورک به نمایش بگذارد. نمایشگاه «آنسوی ممنوعیت» تا آخرین روز ماه اوت ۲۰۱۷ برقرار خواهد بود.
کیوراتور یا برگزارکننده این نمایشگاه نیکی نجومی است که برخی از آثار او نیز در این نمایشگاه حضور دارد. نیکی نجومی میگوید هنرمندان با حمایت خود به برگزاری این نمایشگاه کمک کردند. هنرمندان مهاجر ایرانی در آمریکا، حضوری گسترده در جهان هنر در این کشور دارند. این نمایشگاه، به گفته برگزارکنندگان آن دو هدف دارد.
اعتراض به فرمان اجرایی دونالد ترامپ مبنی بر محدودیت سفر و ممنوعیت صدور ویزا برای ۹۰ روز برای شهروندان ۶ کشور که اکثریت جمعیت آنان را مسلمانان تشکیل میدهند، از جمله ایران، یکی از اهداف این نمایشگاه است. هدف دیگر، به گفته هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران، اعتراض به محدودیتهایی است که هنرمندان در خود ایران و به دلیل محدودیت های حاکم از سوی جمهوری اسلامی با آن دست و پنجه نرم میکنند.
سوزان الی، مدیر گالری هنری نیویورک که میزبان این نمایشگاه است، در همین رابطه میگوید: «در کلیه کشورهایی که حقوق بشر در آنها نقض میشود، هنرمندان اولین کسانی هستند که مورد غضب قرار میگیرند و بهای سنگینی میپردازند».
غیر از دو هنرمند، شهرام کریمی و افشین ناغونی، دیگر هنرمندان ایرانی- آمریکایی هستند. شهرام کریمی ساکن شهر کلن در آلمان است و افشین ناغونی در پایتخت بریتانیا زتدگی و کار میکند. کلیه کارهایی که در «آنسوی ممنوعیت» به نمایش گذاشته شده برای فروش است.
شیرین نشاط، که شهرت جهانی دارد، بدون شک شناخته شده ترین هنرمندی است که با برخی از عکسهایش در این نمایشگاه حضور دارد. شیرین نشاط در زمینههای مختلف فعالیت هنری دارد، از عکاسی تا نقاشی، از ویدیو آرت تا فیلم سینمایی. این هنرمند که کارهایش تقریبا در بسیاری از کشورهای جهان، البته به استثنای ایران، به نمایش درآمده جوایز مختلفی را نیز به دست آورده است که از جمله میتوان به شیر طلایی بینال یا دوسالانه ونیز برای کارهای هنریاش، و شیر نقرهای جشنواره سینمایی ونیز برای کارگرادنی فیلم «زنان بدون مردان»، اشاره کرد.
نیکی نجومی، کیوراتور این نمایشگاه، در کارهایش نگاهی طنزآلود به سیاست دارد. کارهای نیکی نجومی در این سالها در بزرگترین موزههای جهان چون موزه متروپولیتن نیویورک، موزه بریتانیا در لندن و موزه گوگنهایم در دوبی به نمایش درآمده است.
ناهید حقیقت، یکی دیگر از هنرمندان حاضر در «آنسوی ممنوعیت» میگوید در کارهایش از زندگی خود الهام گرفته است. ناهید حقیقت که دکترای هنر از دانشگاه نیویورک را دارد، چون نیکی نجومی کارهایش در موزه متروپولیتن نیویورک، موزه بریتانیای لندن و حتی مقر بانک جهانی در واشنگتن به نمایش درآمده است.
رها رئیسنیا و نازنین نوروزی، دو هنرمند زن دیگری هستند که با کارهایشان در «آنسوی ممنوعیت» حضور دارند. کارهای رها رئیسینیا تلفیقی از رنگآمیزی، نقاشی و فیلمبرداری است. موزه هنرمندان نیویورک در سال گذشته میلادی، میزبان فیلمهای هنری رها رئیسینیا بود. این هنرمند در سال ۲۰۱۵ نیز با کارهایش به بینال هنر ونیز رفته بود.
نازنین نوروزی که کارهایش تلفیقی از رنگآمیزی، نقاشی و عکاسی است، میهمان گالریهای کشورهای بسیاری بوده است، ولی شاید یکی از معدود هنرمندانی است که در روسیه نیز کارهایش به نمایش درآمدهاند.
حسین فاطمی از ۱۷ سالگی با دوربیناش به دنبال شکار لحظاتی از زندگی مردم است. این عکاس در سال ۲۰۰۹ به افغانستان رفت و سالها در این کشور به کار مشغول بود. در این مدت حسین فاطمی با رسانههای مهم بینالمللی مانند نیوزویک، واشنگتن پست و گاردین همکاری داشته است. حسین فاطمی در سال ۲۰۱۶ توانست جایزه عکس سال «ورلد اندراستاندینگ» را از آن خود سازد.
شجاع آذری که سالها است با شیرین نشاط نیز همکاری دارد، مانند این هنرمند در سطوح مختلف فعالیت دارد، از نقاشی تا سینما. یکی از کارهای بسیار جالب شجاع آذری فیلمی با عنوان «K» در رابطه با فرانتس کافکا است.
جیسون نوشین، هنرمند جوانی است که اخیرا در لندن نیز در نمایشگاهی حضور پیدا کرد. جیسون که از کودکی نقاشی میکند، کارهای اخیرش تلفیقی از نقاشی، خوشنویسی و کُلاژ است. زن و پرنده از عناصری هستند که در بسیاری از کارهای جیسون نوشین دیده میشود.
شهرام کریمی و افشین ناغونی، دو هنرمندی هستند که کارهایشان را از اروپا برای حضور در این نمایشگاه فرستادند. شهرام کریمی که سابقه همکاری با شیرین نشاط و شجاع آذری را دارد، علاوه بر نقاشی، شاعر نیز هست و در زمینه سینما نیز سابقه فعالیت دارد.
در کارهای افشین ناغونی، هنرمند ساکن لندن، همیشه یک زن دیده میشود. کارهای این هنرمند را می توان در سبک موسوم به نئو فیگوراتیو جای داد. زنان افشین نوغانی هم شرقی و هم غربی هستند و گاهی نیز نوعی از هرکدام از این فرهنگها را در خود به نمایش می گذارند.