مقبره مادر اردشیر ساسانی در معرض ویرانی

چهارطاقی اردشیر متعلق به عصر ساسانی در روستای ماهفرخان فارس که آن را مزار مادر اردشیر می‌دانند، با وجود ثبت در فهرست آثارملی، به دلیل تجاوز به حریم امن با خطر تخریب روبروست.

این بنای زیبا و تاریخی از معدود میراث برجای مانده از دوران ساسانی است که در زمان اردشیر سوم بنا شده است.

تجاوز به حریم امن این بنای تاریخی و آب‌های روان کشاورزی که این روزها اطراف چهارطاقی را محاصره کرده روز به روز سبب سست شدن پایه‌های چهارطاقی می‌شود و هر زمان امکان تخریب پایه‌های آن وجود دارد.

در کتاب «کارنامه اردشیر بابکان» ترجمه دکتر بهرام فره‌وشی آمده است: «اردشیر پس از پیکارهای سخت و از میان بردن اردوان و هنگام بازگشت از کرمان به پارس به راه شهر گور (فیروزآباد) مرکز اردشیر خوره، به کنار دریای استخر (بختگان) می‌رسد. سپاس ایزد می‌گذارد و به فرمانش آتشکده بهرام را در حدود ۲۲۶ میلادی در آن جا بنا می کند.»

این چهارطاق که در دوران ساسانی آتشکده بوده، اکنون در بین درختان باغ دراز در روستای ماهفرخان قرار گرفته است.

در دوران اسلامی اطراف آتشکده به قبرستان تبدیل شد ولی اکنون همین قبرستان هم وجود ندارد و زمین‌های اطراف آتشکده به دست کشاورزان مسطح شده و آثار قبرستان به کلی از بین رفته و نابود شده است.

این چهارطاقی مانند دیگر بناهای دوره ساسانی با سنگ، گچ و آهک ساخته شده است. این اثر مربوط به دوره ساسانی و در شهرستان استهبان بخش رونیز دهستان خیر ۳۰۰ متری روستای ماهفرخان درتاریخ هجدهم شهریورسال ۱۳۸۷ با شماره ۲۳۴۱۳ در فهرست ملی ثبت شد.

چهار طاقی ماهفرخان یکی از آثار ملی و ثبت شده در دهستان خیر شهرستان استهبان است که این روزها در محاصره کشاورزی قرار گرفته است.

برخی از محلی‌ها از گذشتگان خود نقل می‌کنند که این بنا «قبر مادر اردشیر» خوانده می‌شده و مورد احترام اهالی بوده است.

این چهارطاقی دارای یک ورودی از سمت شمال خاوری با دو جان‌پناه یک متری در دو طرف بیرونی است و دهنه آن نیز یک متر و بلندای آن ۲ متر ارتفاع دارد. بر سر در ورودی آن ایوانکی که دو سکو در دو طرف داشته ساخته شده است.

بیژن اربابی یکی از اعضای شورای اسلامی روستای ماهفرخان خردادماه سال جاری به تسنیم گفته بود که این بنا روز به روز در حال تخریب است و مسئولان میراث فرهنگی وعده مرمت و ایجاد جاده دسترسی به آن را وعده‌ داده‌اند ولی محقق نشده است.