طرح «مقابله با اقدامات خصمانه و ماجراجویانه آمریکا در منطقه» صبح یکشنبه، ۲۲ مردادماه، در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت و نمایندگان با ۲۴۰ رای موافق، کلیات این طرح را در منطقه به تصویب رساندند.
در این طرح بر «تسهیل تدوین راهبرد همهجانبه جمهوری اسلامی ایران برای بازدارندگی و مقابله موثر با سیاستهای خصمانه دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی» تاکید شده و برجستهترین بخش آن اختصاص بودجه ویژه به سپاه قدس و ارتش است.
بر اساس این طرح، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصویب کرد که هزار میلیارد تومان به ستاد کل نیروهای مسلح برای گسترش فعالیتهای موشکی اختصاص داده شود.
همچنین بر اساس این مصوبه، ۱۰۰۰ میلیارد تومان به وزارتخانههای اطلاعات، خارجه و دفاع به طور مساوی برای اجرای طرح پیشران و پدافند هستهای و تحقق اهداف این قانون تخصیص داده میشود.
بر اساس تبصره یک این طرح، وزارت دفاع بودجه یادشده را میبایست برای اجرای طرح پیشران و پدافند هستهای هزینه نماید و بر اساس تبصره ۲، وزارت امور خارجه و اطلاعات موظفاند این بودجه را در چارچوب تحقق اهداف این قانون هزینه کنند.
کمیسیون در بند دیگری از این طرح مصوب کرد که هزار میلیارد تومان به نیروی قدس سپاه برای مبارزه با تروریسم اختصاص داده شود.
از سوی دیگر این طرح، در اقدامی ظاهرا تلافیجویانه اما سادهلوحانه، تحریمهایی را علیه «اشخاص آمریکایی» در نظر گرفته است که به گفته جمهوری اسلامی در «ارتکاب نقض قواعد اساسی و اصول بنیادین حقوق بینالملل از جمله حقوق بینالملل بشردوستانه و حقوق بشر علیه مردم منطقه» مشارکت داشتهاند.
طرح یادشده وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی را مکلف کرده است که طی سه ماه با همکاری وزارت اطلاعات و ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ایران نسبت به شناسایی اشخاص موضوع این ماده اقدام کرده و «نام آنها را در فهرست تحریم ثبت و منتشر نماید». فهرست تحریمها نیز سالانه و در صورت لزوم به صورت موردی بهروز میشود.
ماده ۲۰ این طرح نیز وزارت امور اقتصادی و دارایی را موظف کرده است با هماهنگی وزارت امور خارجه، «عملکرد کشورها و شرکتهای خارجی را از حیث تبعیت از تحریمهای یکجانبه غیرقانونی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران را رصد کرده و در تنظیم برنامهها و تعاملات تجاری و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران به شرکتهایی اولویت دهند که از اینگونه تحریمها تبعیت نمیکنند.»
ماده ۲۲ این طرح از وزارت امور خارجه خواسته است که با همکاری وزارت اطلاعات حداکثر ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این طرح «نسبت به تهیه فهرستی از ایرانیانی که به اتهام نقض تحریمهای غیرقانونی آمریکا در زندانهای آن کشور محبوس هستند یا تحت تعقیب قرار دارند و نیز ایرانیانی که در سایر کشورها به بهانه نقض تحریمهای فوقالذکر تحت تعقیب قرار داشتهاند یا تقاضای استرداد آنها از سوی دولت آمریکا صورت گرفته است»، اقدام کند و فهرست آنان را برای تصمیمگیری به شورای عالی امینت ملی ارائه دهد.
برخی اتباع و نهادهای آمریکایی که بر اساس این طرح مورد تحریم قرار خواهند گرفت شامل افراد زیر هستند:
۱- سازمانهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا و فرماندهان و مقامات ارشد که در تامین مالی، اطلاعاتی، نظامی، تسلیحاتی، پشتیبانی و آموزشی از گروههای تروریستی و افراطی در منطقه از جمله داعش و جبهه النصره نقش موثر داشتهاند.
۲ – اشخاص آمریکایی که در فعالیتهای نیروهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا یادشده در بند ۱ این ماده مشارکت موثر دارند.
۳ – اشخاص آمریکایی که در سازماندهی، تامین مالی، راهبری یا ارتکاب اقدامات تروریستی علیه منافع دولت یا اتباع جمهوری اسلامی ایران مشارکت موثر دارند.
۴ – اشخاص آمریکایی که از گروهک تروریستی منافقین یا سایر گروههای افراطی و تروریستی از جمله داعش و جبهه النصره به طور مستقیم یا غیر مستقیم، از جمله از طریق ارائه هرگونه کمکهای مالی، سیاسی، تبلیغاتی، فرهنگی، تسلیحاتی و اطلاعاتی حمایت میکنند.
۵ – اشخاص آمریکایی که از تروریسم دولتی از قبیل آنچه توسط رژیم صهیونیستی علیه مردم منطقه بخصوص فلسطین و لبنان انجام میشود حمایت کرده و نقش موثری در آن داشتهاند.
همچنین در بخش پنجم این طرح آمده است: «نظر به اینکه دولت ایالات متحده آمریکا همواره از طرق مختلف از قبیل نظامی و اطلاعاتی و اقدامات ضد حقوق بشری در پوشش فعالیتهای اقتصادی، علمی، پزشکی و بیولوژیکی و صنعتی خود و با اتخاذ رویکرد دوگانه و استفاده ابزاری مرتکب نقض، سیستماتیک حقوق بشر در صحنه جهانی و منطقهای و حتی نسبت به شهروندان خویش نظیر نابود کردن گروه دیویدیان گردیده است و از ناقضان حقوق بنیادین بشر به خصوص از حکومتهای دیکتاتور و خشن حمایت میکند، اشخاص ذیل مشمول مجازاتهای مندرج در بخش ششم این قانون قرار میگیرند:
۱- نیروهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا و مسئولانی که در نقض حقوق مردم آمریکا به خصوص مسلمانان و به ویژه بر اساس فرامین اخیر رییس جمهور آمریکا در مورد مسلمانان مهاجر و از جمله نابود کردن گروه دیویدیان و سیاهپوستان نقش داشتهاند.
۲- اشخاص آمریکایی که در ارتکاب نقض قواعد اساسی و اصول بنیادین حقوق بینالملل از جمله حقوق بینالملل بشردوستانه و حقوق بشر علیه مردم منطقه و خصوصا اقدامات سرکوبگرانه رژیم صهیونیستی و رژیمهای سرکوبگر منطقه مشارکت موثر دارند.
۳ – شخص یا اشخاصی از اتباع ایالات متحده آمریکا که خارج از رویه قضائی در داخل آمریکا یا خلاف حقوق بینالملل در سطح جهان مرتکب قتل و نقض حقوق بشر گردیدهاند.»
در ماه ۶، ۷ و ۸ این طرح نیز تاکید شده است: «صدور روادید ورود به قلمرو جمهوری اسلامی ایران برای اشخاص مندرج در فهرست تحریم تهیه شده ممنوع است. قوه قضائیه موظف است کلیه اموال و داراییهای اشخاص مندرج در فهرست تحریم تهیه شده را در قلمرو تحت صلاحیت جمهوری اسلامی ایران توقیف نماید. وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است کلیه تراکنشهای مالی مربوط به اشخاص مندرج در فهرست تحریم تهیه شده که در نظام مالی و بانکی جمهوری اسلامی ایران انجام شود متوقف و حسابهای بانکی آنها را مسدود نماید.»
به گزارش خبرگزاریهای ایران، یکی از حواشی تصویب این طرح در مجلس مربوط به منابع بودجهای است که به سپاه قدس اختصاص مییابد. مصطفی کواکبیان، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، در جریان بررسی این طرح در تذکری به رئیس مجلس گفت که باید منبع تامین منابع مالی تخصیص این بودجه به سپاه قدس در متن مصوبه مشخص شود.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به کواکبیان گفت محدودیتهایی برای اعلام منابع مالی این بودجه وجود دارد و تاکید کرد: «به منابع مالی هزار میلیارد تومان بودجه اضافه سپاه قدس فکر شده و مشکلی وجود ندارد و در این زمینه با شورای نگهبان هم صحبت خواهد شد.»