«همجنسگرایی در سایه» عنوان کتابی است که اخیرا با همکاری شبکه لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی (شش رنگ) و توسط انتشارات «آیدا» در آلمان منتشر شده است. نویسنده و مترجم کتاب شهرام کیانی این اثر را در حوزه پژوهش تاریخی به تحریر در آورده است.
کتاب «همجنسگرایی در سایه» اولین جلد از پروژه مطالعاتی تاریخ اندیشه با محوریت هموسکسوالیته در ایران است. با این پروژه مطالعاتی بر آن هستیم تا ضمن معرفی و نقد اندیشهنگاریهای صورت گرفته از جانب متخصصین حوزه‌های سکسوالیته در باب تاریخ و معنا‌یابی هموسکسوالیته در ایران و آشنایی مخاطبین با این آثار، رویکرد ایشان را در بوته نقد قرار دهیم. توجه به تاریخ محلی، زمینه‌های فرهنگی و دینی، سیاست‌های جنسیتی اعمال شده در ایران، شکل‌گیری و بسط گفتمان سکسوالیته ایران با توجه به رویدادهای بین‌المللی و داخلی، فعالیت‌های کنشگران و بازیگران صحنه سکسوالیته جامعه ایران از جمله ملاحظاتی است که ضرورت شکل‌گیری این مطالعات را نشان می‌دهد.
در فصل نخست کتاب به بررسی الگوهای تاریخ‌نگاری جنسیت میشل فوکو، نقد و بررسی رویکرد فوکویی و مقوله تبارشناسی سکسوالیته، وضعیت تاریخ‌نگاری و رابطه نظریه و تاریخ در دوران اخیر پرداخته‌ایم. الگوی مطالعاتی و مفاهیم وی سرمنشاء بسیاری از مطالعات در باب سکسوالیته در کشورهای دیگر گشته است. به نظر ساماندهنده این کتاب، تاریخنگارانی چون افسانه نجم‌آبادی و ژانت آفاری نیز تا حدودی تحت تاثیر این الگوی نظری قرار دارند.
در فصل دوم کتاب تلاش دکتر افسانه نجم‌آبادی استاد تاریخ دانشگاه هاروارد در درک تاریخی هموسکسوالیته در ایران مورد مداقه قرار گرفته است. تعامل متقابل ایرانیان و غربیان درپذیرش مدرنیته، فضای متخلخل، امکان زیست درسایه، خودهای وانمودگر، نمایشگری در صحنه‌های مختلف، تاثیر کنشگران جنسی در ایران، تقاطع گفتمانی از جمله مفاهیمی است که موجب گشته است تا نجم‌آبادی رویکردی متفاوت و بدیع را در رابطه با تاریخ هموسکسوالیته در ایران پی‌ریزی نماید. در بخش نقد و بررسی به کاستی‌های نظری و عدم استفاده از برخی منابع و فقدان توجه به برخی از بازیگران تاثیرگذار اجتماعی پرداخته‌ایم.
دو فصل پایانی کتاب به ترجمه فصولی از کتاب اخیر وی «خودهای وانمودگر» پرداخته است. نجم‌آبادی در این کتاب با رویکرد مردم شناختی و تحقیق میدانی به چگونگی زیست ترانس‌های ایرانی در بافت و موقعیت ایران پرداخته است. استفاده از منابع متنی و تصویری به ویژه مطبوعات، مصاحبه‌های متعدد با کنشگران جنسی و جنسیتی، روانپزشکان، جراحان، عالمان دینی و سایر بازیگران اجتماعی وهمچنین مسئولان در ساختارها و نهادهای اجتماعی تصویری چند جانبه را از گفتمان سکسوالیته در ایران عرضه کرده است. قابل ذکر است که نجم‌آبادی هدف خود را تببین جامعه شناختی همجنسگرایی در ایران نمی‌داند. وی با وجود صحه گذاردن بر زیست دشوار کوئیرهای ایرانی این پژوهش را حاوی داده‌های تاریخی می‌داند که برای مخاطبین رویکردی متفاوت را به دست خواهد داد. مطالعه این کتاب به تمامی کسانی که می‌خواهند با رویکردی متفاوت به تاریخ هموسکسوالیته معاصر ایران آشنا شوند توصیه می‌شود.
اثر از دو بخش تالیف و ترجمه تشکیل شده است. در فصول بخش اول در ابتدا به گردآوری مطالبی پیرامون تبارشناسی و دیرینه‌شناسی فوکو و روش تئوریک اوبه تاریخ‌پژوهی می‌پردازد.در ادامه در فصلی دیگر نویسنده در صدد ارزیابی اندیشه‌نگاری‌ها و تاریخ‌نگاری افسانه نجم‌آبادی مورخ و استاد تاریخ دانشگاه هاروارد در دو اثر «زنان سبیلو، مردان بی ریش» و «خودهای وانمودگر» بر آمده است. بخش دوم کتاب ترجمه دو فصل از کتاب خودهای وانمودگر «عشق‌های مرگبار، مجانین منحرف» و «حوالی ۱۹۷۰ گی تهران؟» است. همجنسگرایی در سایه که با عنوان فرعی «مروری بر هویت‌یابی همجنس‌گرایانه بر بستر تاریخ جنسیت ایران» توسط شبکه لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی (شش رنگ) منتشر شده است اولین اثر پژوهشی در تاریخ سکسوالیته ایران به زبان فارسی است.
از نکات برجسته این اثر روایت‌گری دقیق و تاریخ‌نگاری متدولوژیگ تاریخ سکوالیته ایران و حیات کوییرهای ایرانی در اواخر دوران پهلوی دوم و جمهوری اسلامی ایران است. کتاب علاوه بر بحث‌های تخصصی و آکادمیک در رابطه با تاریخ‌پژوهی در دو فصل پایانی تاریخچه پر محتوا و بدیعی از جریانات اجتماعی زندگی کوییرهای ایرانی را روایت می‌کند. همانطور که در پشت جلد درج شده است این کتاب رویکرد جدیدی را در رابطه با آگاهی تاریخی در رابطه با زیست کوییرهای ایرانی ارائه می‌کند. در واقع بخشی از تاریخ فراموش شده معاصر ایران در این کتاب روایت می‌شود.
اطلاعات بیشتر در مورد کتاب:
http://aidabook.de/node/2559
نسخه پی دی اف کتاب:
همجنسگرایی در سایه
http://6rang.org/wp-content/uploads/2017/08/Homosexual-in-shadow.pdf
برای تهیه نسخه چاپی این کتاب با انتشارات ایدا تماس بگیرید:
http://aidabook.de/node/164
