مرتضی اسماعیلپور (+عکس) گروهی از داوطلبان ورود به دانشگاههای دولتی و آزاد در ایران که گفته میشود به دلیل باورهای مذهبی این گروه، حکومت ایران مانع حضور آنان در کلاسهای درس شده است، همچنان پیگیر وضعیت ادامه تحصیل خود در مراجعه به سازمان سنجش هستند.
بنا بر گزارش خبرگزاری پیام نیوز که اخبار بهائیان ایران را منتشر میکند تا کنون بیش از ۱۱۵ شهروند بهایی به دلیل باورمند بودن آنان به آئین بهایی از ادامه تحصیل بازماندهاند.
به گفته این خبرگزاری، تعداد بهائیان محروم از تحصیل بیش از دویست دختر و پسر جوان است که با بهانهی «نقص در پرونده» مواجه شدهاند.
پرونده محرومیت از تحصیل گروهی از شهروندان ایرانی با تاریخ انقلاب۵۷ ایران گره خورده است. پس از انقلاب فرهنگی در ایران و تعطیلی دانشگاهها، نیروهای انقلابی دست به پاکسازی بهائیان از دانشگاهها و مراکز علمی زدند. بهائیان در همان اوایل انقلاب محکوم به اتهامات متعدد شده و آنان را «کافر حربی» نامیدند.
پس از تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، قانونی توسط این شورا به تصویب رسید تا محرومیت از تحصیل بهائیان به صورت قانون نیز جنبهی حقوقی یافته و اجرا شود. اسفند ۱۳۶۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور بهائیان در دانشگاه را منع و در سومین تبصره این قانون تاکید شد، اگر در طول تحصیل هویت مذهبی فردی به عنوان بهایی احراز گردد بلافاصله باید از دانشگاه اخراج شود. این قانون صرفا برای بهائیان تبین و لازمالاجرا شد.
با وجود آنکه تعداد بسیاری از بازماندگان از تحصیل در دانشگاههای کشور برای مرتبه اول است که با بهانهی «نقص در پرونده» روبرو میشوند اما تمامی آنان میدانستند که این بهانه گریبان آنها را خواهد گرفت. در میان این گروه از شهروندان ایرانی افرادی نیز همچون وحید صادقی برای مرتبه دوازدهم است که پس از شرکت در کنکور اجازه تحصیل در دانشگاه را پیدا نکرده است و این نشان از برخورد مستقیم هر ساله با بهائیان دارد.
شمیس نورانی در این باره می گوید: چهارمین سالی است که با عبارت نقص پرونده مواجه شدهام، بار اول در سال ۸۷ که برای اولین بار کنکور دادم و در زمان اعلام کارنامه اولیه نقص پرونده برایم اعلام شد، بعد از آن در سالهای ۹۴، ۹۵ و ۹۶ در کنکور شرکت کردم و هر سه سال بعد از دریافت رتبه و انتخاب رشته در زمان اعلام نتایج نهایی با نقص پرونده مواجه شدم و دو سال گذشته هم با وجود مراجعه به واحد پاسخگویی سازمان سنجش کشور و همچنین ارسال نامه از طرق اعلام شده، به نتیجهای نرسیدم و جوابی به بنده داده نشد که چطور پروندهای که بدون نقص تا انتخاب رشته پیش میرود به یکباره در زمان اعلام نتایج دچار نقص میشود!
پارسا اسمعیلپور نیز از همان جوانان بهایی است که برای اولین بار از تحصیل محروم شده و میگوید «میدانستم از تحصیل محروم خواهم شد» او در این خصوص میگوید: «در واقع این مسئله برای من بسیار روشن و واضح بود چرا که بنده در یک مدرسه غیرانتفاعی درس خواندم و در طی دوران دبیرستان ۳ بار وارد مسابقات موسیقی شدم و در تمام مراحل اعم از مدرسه و منطقهای و استانی مقام اول را کسب کردم و برای ورود به مرحلهی کشوری بنده را محروم کردند. این مسئله به طور دقیق در سیستم آموزش و پرورش ثبت شده و صراحتاً این مطلب را خود مسئولین آموزش و پرورش معترف شدهاند.»
تعدادی دیگر از داوطلبان بهایی کنکور سراسری و دانشگاههای آزاد ایران که برای پیگیری نقص پروندهی خود به ساختمان پر از التهاب سازمان سنجش مراجعه کردند با برخوردهای امنیتی روبرو شدند. یکی از دانشجویان محروم از تحصیل بهایی که نخواست ناماش فاش شود به کیهان لندن میگوید: «وقتی به سازمان سنجش مراجعه کردم اطلاعات دقیقی از خودم و خانوادهام از من گرفتند و شروع به تفتیش عقاید من کردند و مدام بهائیان را متهم به تبلیغ در دانشگاهها می کردند. فرصتی برای پاسخ دادن به حرفهایی که میزد نمیداد و انگار به شدت نگران این بودند که نکند بهائیان در دانشگاه تبلیغ کنند که این را من مدام تکذیب میکردم و میگفتم آیا این حربه بهانهای برای اخراج ما از دانشگاه نیست که او جواب نمیداد. مسئولین آنجا دو برگ به من دادند و گفتند یکی از آنها را پر کن تا بتوانی وارد دانشگاه شوی و یا اینکه وضعیت تحصیلی خودت را پیگیری نکنی.»
این شهروند ایرانی که به آئین بهایی معتقد است در ادامه به کیهان لندن میگوید که «روی برگی که دادند نوشته بودند که من تعهد میدهم در هیچگونه فعالیت تشکیلات و تبلیغات فرقه بهاییت شرکت نکنم و قوانین جمهوری اسلامی را در اولویت دستورات فرقه مستقر در فلسطین یعنی بیتالعدل قرار دهم و روی برگه دیگری نوشته شده بود من تبعیت و اطاعت کامل از بیتالعدل که مصون از خطاست دارم.»
شایان نام مستعار یکی دیگر از بهائیانی است که در گفتگو با کیهان لندن این موضوع را تایید می کند و میگوید: «چون من نیز مثل بهائیان دیگر فرم دوم را قبول داشتم و امضا کردم ، دیگر جوابی به من ندادند و حال از ادامه تحصیل در دانشگاه محروم هستم.»
با وجود اعتراضات گسترده علیه رویکرد جمهوری اسلامی مبنی بر محرومیت بهائیان از ادامه تحصیل همچنان رژیم ایران سیاست و شیوهی برخورد خود را تغییر نداده و برخورد با بهائیان طی سالهای اخیر با وجود شعارهای متعدد حسن روحانی افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
به باور منتقدان جمهوری اسلامی روند فشار بر بهائیان نه تنها در زمینه مسائلی چون پلمب محل کسب آنان و یا بازداشت و صدور احکام ناعادلانه صورت میگیرد بلکه از مسیرهای دیگری همچون محرومیت از تحصیل پیگیری میشود تا از این راه آنها را شکست داده و به تبعیت و تغییر مذهب به اسلام وادارد و چون موفق نشده فشار بر بهائیان را هرگز کاهش نداده است. به باور بسیاری از روحانیون تندرو شیعه در ایران بهائیان «نجس» خوانده میشوند و همواره مسئولین جمهوری اسلامی و بخصوص سازمان سنجش به دنبال مسلمان کردن بهائیان و یا وادار کردن آنها به دروغگویی است مبنی بر اینکه بهائی نیستند تا بتوانند وارد دانشگاه شوند.
مهوش ثابت یکی از مدیران جامعه بهایی ایران که در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۶ پس از گذشت ده سال و سه روز از زندان آزاد شد در گفتگویی با همکار کیهان لندن میگوید: «حکومت ایران اتهاماتی به بنده و همکارانم در جامعه بهایی ایران زده است که بنده آنها را قویا تکذیب میکنم و چهار وکیلی که پروندههای ما را مطالعه کردهاند بارها در مصاحبههای خود تاکید کردهاند که اتهامات واهی و بی اساس است.»
محرومیت از تحصیل بهائیان از جمله اهرمهای فشار بر بهائیان ایران است. به گفته تشکیلات بهایی، از زمان انقلاب ۱۳۵۷ تا کنون بیش از صدهزار بهایی از ادامه تحصیل بازماندهاند. این محرومیت تنها به دلیل باور مذهبی آنان به آئین بهایی است.
نکتهای که بسیاری از ایرانیان میپرسند چگونگی شناسایی بهائیان در کنکور سراسری و دانشگاههای آزاد میباشد که میتوان به موضوع بخشنامه «بسیار محرمانه» حکومت ایران در خصوص بهائیان اشاره کرد. حکومت ایران طی بخشنامهای که عاصمه جهانگیر گزارشگر کنونی سازمان ملل در حقوق بشر ایران بیش از ده سال پیش آن را علنی کرد، از نهادهای امنیتی و انتظامی خواسته بود تا به طور «بسیار محرمانه» بهاییان را شناسایی و اعمال آنها را زیر نظر داشته باشند.
واقعیت این است که هر ساله تعداد بسیاری از بهائیان به دلیل عقاید مذهبی از تحصیل محروم میشوند. شماری از آنان راهی خارج کشور شده و تحصیلات خود را در دانشگاههای کشورهای اروپایی و آمریکایی و استرالیایی ادامه میدهند. عدنان رحمتپناه یکی از شهروندان بهایی که در کشور ترکیه دوران پناهندگی خود را طی می کند به گزارشگر کیهان لندن میگوید: «من از ایران به دلایل مختلفی خارج شدم اما میتوانم بگویم مهمترین دلیل آن تحصیل بود. ما در ایران حق ادامه تحصیل نداریم و این برای من آزاردهنده بود چرا که نه تنها من بلکه اکثر بهاییها عاشق تحصیل هستند و در آموزههای بهایی هم بر موضوع تعلیم بسیار تاکید شده است.»