تولیدکنندگان و تجار پسته در ایران معتقدند صادرات پسته ایران در انحصار مافیای ثروت و قدرت است به طوری که چند تن از بازرگانان ایرانی فعال در خارج از کشور ادعا می‌کنند که شرکت‌های مهم جهان که در کار پسته فعالیت دارند، فقط از طریق اعضای این مافیا قادرند معاملاتی را در ایران انجام دهند و به دیگران اجازه داده نمی‌شود در این کار وارد شوند.
خبرگزاری مهر در گزارشی با همین موضوع نوشته است، خرید و فروش محصولات و کالاها در دنیای دیجیتال امروز پا را فراتر نهاده و با گذر از حالت سنتی به سمت کسب و کار از راه دور و اعتماد به صفحات مانیتورهایی پر از نمودارهای در حال نوسان تبدیل شده است.محصولات کشاورزی نیز از این دوره گذار مستثنی نبوده و در حالت حرکت به سوی معامله در بازارهای نوین است. اما در این شرایط بازار برخی محصولات کشاورزی در اختیار دست‌های پشت پرده است که اجازه به روز شدن بازارها را به کشاورزان و باغداران نمی دهد.
محصول پسته نیز به عنوان یکی از محصولات استراتژیک که نام ایران را در سطح جهان به عنوان تولیدکننده برتر مطرح می‌کند، یکی از محصولاتی است که بازار صادرات سنتی آن در اختیار عده‌ای خاص قرار گرفته است.
در همین رابطه محمود بارانی، رئیس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان پسته استان مرکزی و فعال بازار پسته، به خبرگزاری مهر گفته است: «برای محصولات کشاورزی اگر متولی [مسوول] و یک اتحادیه منسجم وجود نداشته باشد و یا شرکت‌های سهامی بازار را مدیریت نکنند، در فصل برداشت به دلیل عدم وجود امکان انبارداری محصول برای همه کشاورزان و باغداران و نیاز آنها به منابع مالی، عرضه در بازار افزایش یافته و تعادل بازار به هم می‌ریزد زیرا باغدار به انبار ذخیره محصول و منابع مالی نیاز دارد. بانک کشاورزی نیز می‌تواند به تامین نقدینگی مورد نیاز فعالان این حوزه کمک کند تا باغداران نیز در طول سال هزینه‌های خود را پوشش دهند و مجبور به عرضه با هر قیمتی نباشند.»
محمود بارانی همچنین گفته است: «به دلیل اینکه در بازار پسته اکثرا خرده مالکین و تولیدکنندگان در سطح کوچک هستند، به دلیل مشکلات مالی محصول خود را به هر قیمتی در بازار عرضه می‌کنند.»
او با بیان اینکه در دنیا عرضه و تقاضا تعیین‌کننده واقعی قیمت است، تاکید کردکه در نیمه نخست سال جاری با وجود تقاضا، نهاد مسوولی برای عرضه وجود نداشت به طوری که برنامه‌ریزی لازم برای میزان تولید و تقاضای وجود ندارد و همین عدم برنامه‌ریزی باعث می شود تا در طول سال تعادل بازار به هم بخورد.
این فعال بازار پسته معتقد است در آمریکا به عنوان کشور رقیب ایران در تولید پسته، ظرفیت های بازار به خوبی شناسایی می شود و به همان میزان نیز عرضه صورت می گیرد. این امر بر لزوم وجود یک نهاد مسوول تاکید دارد که تأمین نقدینگی بخش کشاورزی را در دست بگیرد یا مدیریت آن را به بورس کالا واگذار کند تا دلالان حاصل زحمت کشاورزان را به رایگان به دست نیاورند.
