اگر چه در جوامع آزاد، سالهاست که شهروندان در داشتن و ابراز هویت و گرایشهای جنسی آزاد هستند و جامعه نیز به تدریج رفتار عادی با آنها را میآموزد، اما در ایران به دلیل محدودیتهای قانونی و همچنین فرهنگی، به این افراد به عنوان معضل، منحرف و بیمار نگاه کرده میشود.
به گفته دکتر مهدی صابری روانپزشک اداره پزشکی قانونی تهران مراجعه کسانی که در ایران به آنان مبتلایان به اختلال هویت جنسی گفته میشود به روانپزشکان و روانشناسان افزایش یافته است.
دکتر صابری میگوید عدهای به غلط این اشخاص را با افراد دوجنسه (صاحباندامهای جنسی دوگانه) اشتباه گرفته و جماعتی هم آنها را منحرف میدانند. فارغ از تمامی نگاههای نادرست اختلال هویت جنسی نوعی بیماری روانی است که فرد با وجود قرار گرفتن در جنسیت مشخص تمایلات روانی و عاطفی و حتی جنسی، جنس مخالف را تجربه میکند. آمارهای موجود در ایران نشان میدهد از هر پنجاه هزار نفر یک نفر به اختلال هویت جنسی مبتلا است. بسیاری از این افراد هرگز برای درمان خود اقدام نمیکنند. به همین دلیل آمار افراد مبتلا به این بیماری دقیق نیست.
به نوشته سایت آفتاب در سال ۸۶ سیدمحمدی، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی گفته بود متقاضیان تغییر جنسیت در ایران ۳۰۰ نفر و تعداد افرادی که دچار اختلال هویت جنسی هستند ۴ هزار نفر هستند که در همان زمان آمارهای غیررسمی حاکی از وجود ۳۰- ۲۵ هزار یا حتی بیش از ۱۵۰ هزار نفر بود.
به گفته دکتر صابری «مبتلایان به اختلال هویت جنسی یا ترانسها افرادی هستند که از نظر فیزیکی جنسیت شخصی دارند یاتمایلات روحی و روانی و حتی جنسی به طرف دیگر. این اختلال روانی راه درمان قطعی و مشخصی ندارد. در سالهای دورتر به دلایل فرهنگی و اجتماعی گوناگون این افراد کمتر به روانپزشک مراجعه میکردند. اما این روزها تعداد این گونه بیماران برای درمان بیشتر شده است.»
«هنوز بسیاری از خانوادههای بیماران اختلال هویت جنسی با درمان این افراد مخالف هستند و نمیتوانند این مشکل را به عنوان یک بیماری باور کنند. در مواردی که این موضوع به شدت حاد و آشکار شده و یا آگاهی خانواده بیشتر از عموم مردم است درمان را پذیرفتهاند.»
به گفته این روانپزشک «در برخی کشورها برای این افراد کارت هویت صادر میشود تا فرد مدتی در هویت مورد علاقه خود زندگی کرده و موقعیت خود را بیازماید اما در کشور ما به دلیل مسائل دینی و اجتماعی این موضوع با پیچیدگیهایی روبروست.»