رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنان اخیر خود که روز چهارشنبه ۲۶ مهرماه، برای اروپایی‌ها در مورد برجام و ایستادگی مقابل آمریکا تکالیفی مشخص کرد، در بخشی از این سخنان با نام بردن از فرانسه و آلمان تاکید کرد «اروپایی‌ها باید در مقابل تحریم‌های کنگره بایستند، اما از انگلیس خیلی انتظار نیست».
اینکه علی خامنهای انگلستان را از اروپا جدا دانسته، در ظاهر حکایت از بدبینی او نسبت به سیاستهای لندن دارد. اما با وجود این بدبینی که به طور نسبت به سیاستهای بریتانیا از سوی رهبر رژیم مطرح میشود دست‌کم آمار و ارقام می‌گوید این کشور یکی از شرکای خوب سیاسی و اقتصادی ایران پس از امضای برجام بوده است.
۱۹ مهر ماه علی‌اکبر صالحی معاون حسن روحانی و رییس سازمان انرژی اتمی ایران پس از سفر به رم به دعوت بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس راهی لندن شد. در این دیدار گرچه وزیر خارجه بریتانیا از برجام حمایت کرد ولی صالحی از او قول گرفت که انگلستان پشت توافق اتمی بماند.
اواسط مرداد ماه ریچارد بیکن، رییس گروه دوستی پارلمانی انگلیس و جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در مراسم سوگند ریاست جمهوری ایران به تهران سفر کرده بود با مصطفی کواکبیان رییس گروه دوستی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران و انگلیس دیدار کرد.
در این دیدار کواکبیان گفت ایران و انگلیس میتوانند روابط دوستانه خود را به سطح بالاتری ارتقاء دهند و از لزوم افزایش همکاری‌های اقتصادی، بانکی، صدور ویزا، گفتگوی مدیران بخش‌های خصوصی همکاری‌های فرهنگی گفت.
ریچارد بیکن هم قول داد که بریتانیا از برجام حمایت کند و همکاری‌ها در بخش محیط زیست و دارو با ایران افزایش پیدا کند.
در همین مدت، ایران و بریتانیا قرارداد ۶۰۰ میلیون پوندی برای ساخت نیروگاه خورشیدی را امضاء کردند. همچنین پرواز مستقیم تهران به لندن و برعکس از ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷ از سر گرفته شد و نمایندگی این شرکت هواپیمایی در تهران آغاز به کار کرد.
بر اساس گزارش ۵ ماهه تجارت خارجی ایران، واردات از انگلستان رکورد شکسته و ۱۸۶٫۶ درصد رشد کرده است.
صادرات ایران به انگلستان نیز شامل محصولات نفتی و پتروشیمی ایران به انگلیس، صادرات صنایع دستی، خشکبار و مواد غذایی، آب معدنی، و بسیاری کالاهای دیگر بوده و در مجموع طبق آمار رسمی تا فروردین ماه سال ۱۳۹۶ تجارت ایران و اروپا ۱۷۱ درصد افزایش یافته که سهم عمدهای از آن معامله با انگلیسی‌ها بوده است.
بهبود روابط سیاسی و اقتصادی با اروپا دستاورد بسیار بزرگی برای جمهوری اسلامی است. در یک نمونه حمید بعیدی‌نژاد، سفیر جمهوری اسلامی در لندن گفت که قرارداد خورشیدی انگلیس نشانه بی‌اعتباری ترامپ است.
بنابراین این سوال قابل طرح است که نگرانی آیتالله خامنهای از چیست؟
یک شب پیش از این دیدار، جانسون در صفحه در توییتر خود از گفتگوی تلفنی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران خبر داد و نوشت: «با ظریف صحبت کردم. پادشاهی متحده به توافق اتمی با ایران متعهد است. بر نگرانی جدی از وضعیت بازداشتی‌های دو تابعیتی از جمله نازنین زاغری – رتکلیف، تاکید کردم».
او سپس با رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا گفتگوی تلفنی داشت و گفته معتقد است توافق اتمی جهان را به مکان امن‌تری تبدیل کرده، اما دیگر رفتارهای ایران تغییری نکرده است.
مقامهای بریتانیایی بارها در ماههای گذشته خواستار آزادی شهروندان دو تابعیتی این کشور از زندانهای جمهوری اسلامی شده‌اند.
در مقابل، تعداد زیادی از مدیران در ایران با تابعیت دوگانهی ایرانی- بریتانیایی از ادارات و نهادهای دولتی اخراج شدند و مدتهاست نهادهای امنیتی و سپاه بسیاری از آنهایی را که بازداشت و بازجویی کرده به اتهام همکاری با MI6 و جاسوسی برای انگلستان به چهار میخ کشیده است.
خامنهای از گذشته‌های دور بریتانیا را خبیث و منبع فساد و نکبت میداند و بارها تاکید کرده پیشینه ذهنی او در مورد این کشور ریشه در دل تاریخ دارد و به جنگ جهانی، مشروطه و کودتای ۲۸ مرداد می‌رسد!
در ایران بعد از انتخابات سال ۱۳۸۸ پخش گزارش‌های مربوط به تظاهرات اعتراضی مردم به نتایج انتخابات از تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی از سوی علی خامنهای و به طور حکومت، به عنوان حمایت انگلستان از جنبش سبز تلقی شد. تا آنجا که حتی در شرایطی که منتقدین تلویزیون بی‌بی‌سی این شبکه را متهم به هم‌سویی با سیاستهای جمهوری اسلامی می‌کنند، اما باز هم نگرانی از ضدیت بی‌بی‌سی با جمهوری اسلامی آنها را نگران میکند.
خامنهای در سال‌های گذشته بارها نسبت به سیاستهای رسانهای بریتانیا به ویژه بی‌بی‌سی مستقیم و غیرمستقیم واکنش نشان داده است.
حالا همزمان با تعیین تکلیف خامنهای برای اروپایی‌ها رسانههای حکومتی موجی از لزوم مقابله با شیعه انگلیسی به راه انداختهاند که پیش از ماه محرم برنامهریزی شده بود.
شاید جالب باشد اگر اشاره شود، تجلی این انگلیس‌هراسی و توهم توطئه علی خامنهای و مقامهای بالای رژیم در بسیاری از رخدادهای روزمره سیاسی و اجتماعی در ایران قابل مشاهده است.
نتیجهی این ترس و نگرانی و پیوند باورهای تاریخی خامنهای با تحولات امروز باعث شده او هرگز نتواند به انگلیسی‌ها اعتماد کند و حتی از او شخصیتی ساخته که بیشتر شبیه شخصیت «دایی جان ناپلئون» در داستان مشهور ایرج پزشکزاد است که ناصر تقوایی کارگردانی و تولید سریال تلویزیونی آن را به عهده گرفت و جاودانه شد.
دایی جان ناپلئون بر این باور بود که: «انگلیس با هر کسی که آب و خاکاش را دوست دارد دشمن است».
