پرستو میر – صدای سیگنال دریافت یک اس ام اس (پیامک) از گوشی موبایل به گوش می‌رسد و این اول داستان است.
محتوای پیام چیست؟
« شما برنده یک ساعت رولکس شده‌اید » یا « تبریک! شما برنده یک عدد گوشی فلان مارک و مدل شده‌اید»، «شما برنده یک تلویزیون LCD فلان اینچ و فلان مارک شده‌اید» و غیره…
دنباله پیام چیست؟
«لطفاً عدد فلان را در پاسخ ارسال نمایید تا هدیه‌ای که برنده شده‌اید برای شما ارسال گردد».
پیامک (یا همان اس ام اس) از کجا ارسال شده است؟
دقیقاً باید گفت از یک سامانه پیامکی متعلق به شرکت «ایرانسل» و یا «همراه اول»… شما وسوسه می‌شوید و البته وسوسه هم دارد چون معمولا به واسطه شغل‌تان از تلفن همراه بسیار استفاده می‌کنید بنابراین در پاسخ ، کد خواسته شده را ارسال می‌کنید.
دوباره صدای سیگنال رسیدن پیامک شنیده می‌شود و این بار آدرس دقیق شما به همراه کد پستی را درخواست می‌کنند.
پاسخ می‌دهید و باز هم در مدکت کوتاهی پیامکی دریافت می‌کنید که به زودی توسط پست ، آن کالا (یا کالاها) از طریق پست ارسال می‌گردد.
دقایقی بعد خانم یا آقایی با یک خط مشخص متعلق به اپراتور «همراه اول» یا «ایرانسل» با شما تماس می‌گیرد و ضمن تبریک می‌گوید هنگام تحویل بسته محتوای کالا مبلغ X تومان به مامور پست پرداخت نمایید!
چند روز می‌گذرد و طبق فرمایش آنها مرسوله توسط پست به در منزل شما می‌رسد و شما متوجه می‌شوید که این نوع بسته‌بندی با این وزن کم نمی‌تواند حاوی آن کالای گفته شده باشد. با آن شماره مشخصی که با شما تماس گرفته‌اند تماس می‌گیرید و پیامی می‌شنوید که «شماره‌ای که با آن تماس گرفته‌اید اشتباه است!»
دوباره تماس می‌گیرید و همان پیام را می‌شنوید… مامور پست هم معطل شماست که پول را بگیرد و برود دنبال سایر کارهای خودش. بالاخره تصمیم می‌گیرید پول را پرداخت کنید و بسته را بگیرید. با کنجکاوی بسیار بسته‌بندی جعبه را باز می‌کنید و چه می‌بینید؟ یک «پاوربانک» غیر استاندارد بدون هیچ مارک یا برندی و حتی بدون شارژر بعلاوه یک بن تخفیف خرید کالا (مثلا ۸۰۰ هزار تومان). در این مرحله کمی با خودتان کنار می‌آیید که خب حداقل تا سقف ۸۰۰ هزار تومان می‌توانید هر چه را خواستید خریداری کنید. اما این پایان داستان نیست… بر روی قسمتی از بُن تخفیف آمده که با این بُن تخفیف کالا فقط از فلان سایت می‌توانید خرید اینترنتی کنید و لاغیر. به آدرس آن سایت رفته و می‌بینید که تعدادی محصول بُنجل و دقیقاً به دردنخور با قیمتی بالاتر از بازار را می‌توانید خریداری نمایید. خرید انجام می‌شود و دوباره پیامکی برای شما ارسال می‌گردد که کالاها تحویل پست داده شده و تا چند روز بعد به دست شما می‌رسد.
تا اینجای ماجرا سر شما به صورت کاملا قانونی و با همکاری خودتان کلاه رفته است. اگر اهل «وب گردی» باشید برای دریافت اطلاعات بیشتر به سراغ اینترنت می‌روید. می‌بینید که در سایت‌ها، تالارهای گفتگو و وبلاگ‌ها، موارد مشابه بسیاری به صورت خاطره تعریف شده است… بعضی‌ها شکایت کرده‌اند و از پلیس و یا مخابرات و سایر مراجع جواب شنیده‌اند که: «می‌خواستید جعبه را تحویل نگیرید و مقصر خودتان هستید!» همچنین می‌خوانید که تعدادی با دیدن بسته‌بندی که مامور پست به در منزل آورده از تحویل گرفتن آن خودداری کرده‌اند و ماجرا همانجا به پایان رسیده است و البته گاهی به همراه دعوای لفظی با مامور پست.
آنچه که در بالا خواندید فقط بخشی از کلاهبرداری خرده‌پاها در ایران را بیان می‌کند و آن هم از نوع کاملاً قانونی و نه «غیرقانونی». موارد بسیاری هم در فضای مجازی از طریق افرادی که سرشان کلاه رفته است تعریف شده که از ایشان رمز کارت بانکی، شماره حساب و حتی رمز اینترنتی (رمز دوم حساب) و یا سایر اطلاعات خصوصی حساب بانکی شخص مال‌باخته از آنها دریافت شده و به فاصله چند دقیقه موجودی حساب آنها خالی شده است. خوشبختانه، در جمهوری اسلامی، این نوع کلاهبرداری دیگر قطعاً جرم محسوب می‌شود! ولی موضوع این هست که شروع این داستان دوم (و یا موارد مشابه دیگر) که دزدی محسوب می‌شود از طریق سامانه (سیستم)های پیامکی دو شرکت بزرگ «ایرانسل» و «همراه اول» انجام می‌گیرد. چه مقام و یا سازمانی این کد سامانه پیامکی را در اختیار این گروه‌های خلاف‌کار قرار می‌دهد تا به سادگی کار خلاف خود را انجام بدهند؟ در این میان مسئول چه شخصی و یا چه سازمانی هست؟
البته لازم به یادآوری است که داستان جرایم و کلاهبرداری اینترنتی در دنیا، داستان جدیدی نیست ولی در این نوشتار سعی خواهد شد به این نوع خاص و قانونی کلاهبرداری بپردازیم.
مسئول رسیدگی به جرایم اینترنتی و مخابراتی چه ارگانی است؟
جواب این است: «پلیس فتا» که مخفف عبارت «پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات» است. به عقیده تحصیل‌کردگانی که دائم با اینترنت سر و کار دارند واقعاً «چه عنوان کلی و مبهمی». تقریباً هر روز از طریق روزنامه‌ها و یا «رسانه ملی!» اخباری می‌شنوید مبنی بر اینکه پلیس فتا فلان شبکه مجرم در فضای مجازی را متلاشی کرده و ماجرا چنین و چنان بوده است. به راست و دروغ این اخبار اگر کاری نداشته باشیم پس باید انتظار داشته باشیم که آن واحد خاص پلیس می‌بایست در این زمینه خیلی قوی و با اقتدار عمل کند. اما در واقع چنین نیست. کلانتری‌ها پر است از پرونده‌های کلاهبرداری‌های کوچک و بزرگ که به گفته افسران پلیس نیروی انتظامی آنها اصلا وقت و زمان کافی برای رسیدگی به آنها را ندارند.
عبارت «تقصیر خودتان بود!» عبارت زجرآوری شده که هر روز مراجعه‌کنندگان به پلیس برای رسیدگی به پرونده کلاهبرداری‌هایی که از ایشان شده می‌شنوند. سئوال اصلی این است: پس مردم باید به کجا پناه ببرند برای احقاق حق‌شان؟ اگر شخصی که مورد کلاهبرداری واقع شده خودش مقصر باشد، آیا این دلیل می‌شود که نیروی انتظامی به این گونه پرونده‌ها رسیدگی نکند؟! تمامی امکانات ویژه‌ی «پلیس فتا» (که گفته می‌شود تجهیزات بسیار پیشرفته و پرسنل آموزش‌دیده خوبی هم دارد) فقط صرف شناسایی و دستگیری وبلاگ‌نویسان و منتشرکنندگان درد مردم می‌شود.
اگر گذر مردم به کلانتری (برای رسیدگی به شکایت در هر موردی) افتاده باشد خوب می‌دانند که حتی پوشه پرونده و گیره نگهدارنده اسناد را هم خودشان باید تهیه کنند! تمام دوندگی‌های مربوط به شکایت خود را، خودشان باید پیگیری کنند. از این واحد کلانتری به فلان دادسرا… حتی نامه‌های لاک و مهرشده را خود باید این‌طرف و آن‌طرف جهت گرفتن دستور ببرند یعنی اگر در این میان نامه‌ای گم شد باز این عبارت را می‌شنوند «خواهر یا برادر، تقصیر خودت بود!»
خسته از دوندگی‌های مربوط به پلیس فتا (که تا اینجا همه دوندگی‌ها را خودتان انجام داده‌اید) به سراغ شماره‌های راهنمایی شبانه‌روزی «ایرانسل» و «همراه اول» می‌روید و تماس می‌گیرید ولی آنها با خونسردی ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند و حتی حاضر نیستند شماره آن سامانه پیامکی را از شما بگیرند تا مجرم سریع‌تر شناسایی شود. اصلا زیر بار چنین پیگیری‌ای نمی‌روند.
پاسخ پرسش شما از آنها هم مشابه پاسخ پلیس فتاست البته محترمانه‌تر. می‌پرسید این سامانه پیامکی (مثلا) از طریق شرکت ایرانسل در اختیار کلاهبردار قرار داده شده و پاسخ می‌شنوید که این جزو سرویس‌های ما به مشتریان و قانونی است و شما باید حواس‌تان جمع باشد! یعنی پول می‌گیرند و بدون پرسیدن چگونگی استفاده از آن، سامانه پیامکی را در اختیار هر شخصی قرار می‌دهند.
در کشوری که در زمینه کلاهبرداری، اختلاس و دزدی هر دم تازه‌تر از تازه‌تری می‌رسد آن هم با آن رقم‌های نجومی، کلاهبرداری ۶۹ هزار تومانی از شما اصلا به حساب نمی‌آید تا به آن رسیدگی شود.
مردم چه می‌گویند؟
جملات زیر را کاربران اینترنتی (در تالارهای گفتگو و…) در مورد این نوع دزدی آشکار که در کشوری که داعیه قانونمداری و حاکمیت مردم را دارد «قانونی» محسوب می‌شود و چه نشان‌های افتخاری که در این زمینه بر پوستین کهنه ریا و تزویر خود آویخته‌اند بیان کرده‌اند.
«ایرانسل داره با شماره ۸۲۸۲ سر مردم کلاه میذاره چون من چند بار پیام داد لغوش کردم باز بعد چند ماه دوباره پیام می‌داد ۳ یا ۴ بار لغوش کردم که پولش ۴۰ تومن میشه ناچیزه اما وقتی برای همه مردم ارسال میشه می‌بینیم کلاه میذارن سرمردم .حق ناس ریالش هم حق ناس حساب میشه قابل توجه مدیران ایرانسل…»
«واسه منم پیامک اومد که شما برنده بن ۸۰۰ هزاری و هدیه نفیس شدید لطفا آدرس دقیق بفرستید منم فرستادم امروز یه خانومه زنگ زد گفت هدیه شما واستون ارسال میشه یه گوشی سامسونگ گلکسی با گارانتی فقط ۶۹۰۰۰هزار هزینه بیمه وارسال رو به مامور پستی بدید، اینترنت که سرچ کردم دیدم کلاهبرداریه زنگ زدم به همون شماره که شماره موبایل بود همش می‌گفت شماره اشتباه است، الان هم دوباره پیامک اومده بسته واستون ارسال شد وهزینه پستی رو بدهید میخوام اگه بیاد برگشتش بزنم تا بفهمند که خودشونن… ممنونم از اطلاع‌رسانی»
« واسه منم اومد. گفتم سایتتون چیه خانومه گفت پاسارگاد جم دات آی ار. حالا بد نیست یه سر بزنید خودتون…
بعد دوباره زنگ زدم گفتم این سایت که اصلا یه چیز دیگس
میگه ما چون این کالاها رو نداریم تو سایت خودمون، بنابراین سایتمون رو بستیم…
واقعا حیف که ما پیاده راه میریم… یکی نیس بگه خودتی سرکار… »
و از این دست نوشته‌ها، اگر فرصت وب‌گردی داشته باشید با نمونه‌های مشابه زیادی برخورد خواهید کرد.
اینجا ایران است، با سابقه بیش از ۲۵۰۰ سال تمدن، گاهی انسان به این فکر می‌افتد که خب، کشوری که این همه سال تمدن پشت سر خورد دارد و مورد احترام تمام جهان به خاطر داشتن اولین منشور حقوق بشر است حال به کجا رسیده‌ایم و چه در چنته داریم؟ از قدیم گفته‌اند « داشتم داشتم حساب نیست، دارم دارم حساب است» حکومت جمهوری اسلامی‌ایران که ادعای ثبات منطقه را دارد و به حکومت‌های غیرمردمی اطراف سرویس امنیتی و حتی مبارز و مدافع حرم صادر می‌کند بر سر مردم و به ویژه نسل جوان کشور چه آورده است؟
به قول دوستی، در این نزدیک ۴۰ سال حکومت آخوندی، تنها کاری که درست و بی‌نقص انجام داده نشان دادن انواع راه‌های دزدی به نسل‌های پس از انقلاب بوده است و بس. چیزی که در جامعه پرمدعای ما در زمینه فرهنگی «نهادینه» شده است.
