احمد رأفت – سعد حریری، نخست‌وزیر مستعفی لبنان، هنوز در پادشاهی سعودی است، اگرچه در توییتری اعلام کرد که به زودی به بیروت باز خواهد گشت ولی گویا قبل از آن به دعوت امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، راهی پاریس خواهد شد. بشاره بطرس الراعی، اسقف اعظم کلیسای مارونی‌ها، که برای ملاقات با سعد حریری به ریاض سفر کرده، در خاتمه دیدار با نخست وزیر مستعفی لبنان گفت «دلایل او را برای استعفاء می‌فهمد و نسبت به صحت آنچه او در رابطه با حزب‌الله و جمهوری اسلامی ایران گفته است، شکی ندارد».
سعد حریری در جریان استعفای غیرمنتظره‌اش گفته بود که به دلیل عهدشکنی حزب‌الله و دخالت‌های جمهوری اسلامی ایران در لبنان و دیگر کشورهای منطقه از ریاست دولت کناره‌گیری می‌کند. سعد حریری در جریان اعلام استعفاء، به امکان ترور او و خانواده‌اش نیز اشاره کرده بود، اگرچه نگفته بود از سوی چه کسانی تهدید شده است.
برخی از رسانه‌های بیروت بلافاصله پس از ملاقات سعد حریری با علی‌اکبر ولایتی، یک روز قبل از سفر نخست وزیر لبنان به ریاض و اعلام استعفاء، ادعا کردند که مشاور علی خامنه‌ای در جریان این ملاقات این مقام لبنانی را تهدید کرده است. علی‌اکبر ولایتی البته این خبر را تکذیب می‌کند و می گوید این ملاقات در جوّی بسیار دوستانه برگزار شد.
ملاقات علی‌اکبر ولایتی با سعد حریری
سعد کیوان، تحلیلگر لبنانی، در گفتگو با کیهان لندن می‌گوید «این ملاقات بدون شک دوستانه نبوده است. تا آنجایی که ما اطلاع داریم در جریان دیدار با علی‌اکبر ولایتی، در مورد حزب‌الله و نقش این سازمان و جمهوری اسلامی ایران در یمن در حمایت از حوثی‌ها صحبت شده است. بدون شک سعد حریری در این دیدار از جمهوری اسلامی ایران خواست دست از تسلیح و حمایت حوثی‌ها در یمن بردارد، زیرا این مساله پیش‌شرط ریاض برای هر گونه مذاکره‌ای با تهران است».
سعد کیوان شک ندارد که فشارهای پادشاهی سعودی در تصمیم سعد حریری برای کناره‌گیری تاثیر داشته‌اند. تحلیلگر لبنانی در ادامه گفتگو با کیهان لندن می‌افزاید: «دولتی که سعد حریری ریاست آن را عهده‌دار بود، بر پایه توافقی بین او و میشل عون، رئیس جمهوری کنونی لبنان تشکیل شده بود. بر اساس این توافق، که حزب‌الله را نیز در بر می‌گرفت، قرار بود پای لبنان به بحران‌های منطقه‌ای کشیده نشود. حزب‌الله این تعهد را داده بود ولی آن را با حمایت میشل عون زیر پا می‌گذاشت. بعد از حضور نظامی در سوریه، با حوثی‌های یمن نیز به دستور جمهوری اسلامی ایران همکاری می‌کرد، و گفته می‌شود حزب‌الله در پرتاب موشک از یمن به سمت فرودگاه ریاض نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است. امری که خشم سعودی‌ها را برانگیخت. عدم موفقیت سعد حریری در ممانعت از حمایت حزب‌الله از حوثی‌ها گویا قطره‌ای است که کاسه صبر و تحمل سعودی‌ها را سرازیر کرد».
اعلام جنگ متقابل تهران و ریاض
سعد کیوان شک ندارد که استعفای سعد حریری «اعلام جنگی تمام‌عیار از سوی پادشاهی سعودی به حزب‌الله، به عنوان بازوی عملیاتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه است». این تحلیلگر لبنانی در ادامه می‌افزاید: «سخنان علی‌اکبر ولایتی در خاتمه دیدار با سعد حریری مبنی بر اینکه «محور مقاومت» در تمام منطقه از جمله لبنان پیروز شده است را نیز باید اعلام جنگ جمهوری اسلامی ایران علیه پادشاهی سعودی و متحدان‌اش در منطقه دانست. قرار دادن لبنان در «محور مقاومت» بدون شک نمی‌توانست مورد توافق سعد حریری و دیگر نیروهای سیاسی لبنان به استثنای حزب‌الله باشد و نسبت به این سخنان مشاور رهبر جمهوری اسلامی واکنش نشان ندهند».
رئیس جمهوری لبنان می‌گوید استعفای سعد حریری را تا زمان بازگشت او به بیروت نخواهد پذیرفت، زیرا «تحت فشار پادشاهی سعودی از سمت خود کناره‌گیری کرده است». سعد کیوان اما به کیهان لندن می‌گوید «اگرچه نخست‌وزیر می‌تواند با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهور کناره‌گیری کند و حضورش از نظر قانونی لازم نیست، ولی مشکل در این است که هیچ شخصیت سنی دیگری در حال حاضر آماده تشکیل دولت نیست و تنها گزینه برای تشکیل دولت جدید نیز سعد حریری است».
سعد کیوان می‌افزاید: «اگر حزب‌الله متعهد به عدم دخالت در امور دیگر کشورهای عربی نشود، و مشکل به نظر می‌رسد که تهران این چنین مجوزی را برای حسن نصر‌الله صادر کند، به احتمال زیاد دولت جدیدی تشکیل نخواهد شد و دولت کنونی اداره امور را عهده‌دار خواهد بود و به احتمال زیاد انتخابات آینده که قرار است در ماه مه برگزار شود، تا اطلاع ثانوی به تعویق خواهد افتاد».
حزب‌الله، دولت در دولت
سعد کیوان به کاهش محبوبیت حزب‌الله درلبنان اشاره می‌کند، ولی می‌افزاید: «آنها تنها یک حزب سیاسی و یک گروه شبه‌نظامی نیستند. با حمایت مالی جمهوری اسلامی ایران در محلات جنوبی بیروت و جنوب لبنان دولتی در دولت را تشکیل داده‌اند که تمام ابعاد زندگی مردم را تحت اختیار دارد، از آموزش تا بهداشت، و از فعالیت‌های اقتصادی تا اجتماعی. در چنین سیستمی مخالفت علنی با حزب‌الله ساده نیست، بلکه می‌توان گفت تقریبا غیرممکن است. مردم برای رفع احتیاجات روزانه‌شان احتیاج به حزب‌الله دارند. گذشته از این احتیاج، نباید قدرت سرکوب این سازمان را نیز نادیده گرفت. هفته گذشته در یکی از محلات جنوبی لبنان که شیعه‌نشین است، اجتماعاتی اعتراضی برگزار شد. مردم شعارهایی علیه حزب‌الله و حسن نصر‌الله سردادند، ولی مجبور شدند روز بعد رسما عذرخواهی کنند».
تحریم حزب‌الله
سعد کیوان در خاتمه گفتگو با کیهان لندن می‌گوید «گمانه‌زنی‌ها در رابطه با آغاز درگیری‌ها در لبنان بی‌پایه است، زیرا برای جنگ دو طرف لازم است. در لبنان تنها حزب‌الله دارای اسلحه و سرباز است، دیگران، و بویژه سنی‌ها از اینچنین قدرتی برخوردار نیستند و بنابراین ما به دوران جنگ داخلی باز نخواهیم گشت. حضور نظامی حزب‌الله در حدی است که حتی برگزاری تظاهرات بزرگ در حمایت از سعد حریری و یا در مخالفت با حزب‌الله نیز در حال حاضر قابل تصور نیست».
تحلیلگر لبنانی، تحریم‌های بین‌المللی و به ویژه تحریم‌هایی که اخیرا در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسیده است، و در انتظار رای سنا هستند، را تنها راه محدود ساختن فعالیت‌های حزب‌الله می‌داند و می‌افزاید: «حسن نصر‌الله نیز تا کنون چندین بار به تاثیرات منفی این تحریم‌ها زمانی که به مرحله اجرا برسند اشاره کرده است، البته می‌افزاید که حزب‌الله خواهد توانست این مشکل را نیز پشت سر بگذارد». سعد کیوان یادآوری می‌کند «اگرچه کمک‌های مالی جمهوری اسلامی چمدانی به لبنان منتقل می‌شوند و این تحریم‌ها تاثیری بر آنها ندارد، ولی پولی که حزب‌الله از فعالیت‌های اقتصادی قانونی و غیر‌قانونی‌اش در آفریقا و آمریکا لاتین دریافت می‌کند، از طریق بانکی به لبنان فرستاده می‌شوند و این تحریم‌ها می‌توانند مانع انتقال آنها بشوند. در ضمن برپایه این تحریم‌ها هر فرد حقیقی و حقوقی که با حزب‌الله در رابطه باشد، در فهرست تحریم‌ها قرار می‌گیرد».
