احمد رأفت – کشوریهای عضو اتحادیه عرب، در نشستی فوقالعاده در قاهره، که به درخواست پادشاهی سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و کویت، برگزار شد، جمهوری اسلامی ایران را «خطری بزرگ» برای منطقه خواندند.
در این نشست که تنها لبنان و عراق در سطح وزیر خارجه در آن حضور نداشتند، راههای مقابله با سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در منطقه در دستور کار قرار گرفت. احمد ابوالغیط، دبیرکل این اتحادیه، در جریان این نشست فوقالعاده اعلام کرد «۷۶ راکتی که حوثیهای یمن به سمت پادشاهی سعودی شلیک کردند، همگی ساخت ایران بودهاند». وی افزود «پادشاهی سعودی حق دارد هرآنچه صلاح میداند برای حفظ امنیت خود انجام دهد، و اتحادیه عرب نیز از این اقدامات حمایت خواهد کرد». احمد ابوالفیظ افزود، گام بعدی کشورهای عربی «درخواست از شورای امنیت سازمان ملل متحد برای پاسخگویی به دخالتهای ایران در کشورهای عربی و مقابله با تلاشهای جمهوری اسلامی برای نابودی خاورمیانه است».
جمهوری اسلامی ایران «دشمن ثبات در منطقه»
احمد ابوالغیط از جمهوری اسلامی به عنوان «خنجری که از پشت بر کشورهای عربی و پادشاهی سعودی فرود آمده است» نام برد. حسام زکی، جانشین دبیرکل اتحادیه عرب نیز نتایج این نشست را «پیامی برای جمهوری اسلامی ایران» دانست و از مقامات تهران خواست «دست از سیاستهای کنونی خود بردارد». پادشاهی سعودی و متحداناش در اتحادیه عرب، جمهوری اسلامی را متهم به «دخالت در امور داخلی کشورهای عربی» میکنند. دخالتهایی که بگفته درخواستکنندگان این نشست فوقالعاده «ثبات و صلح نه تنها در منطقه بلکه در سراسر جهان را به خطر میاندازد».
عادل الجبیر، وزیر خارجه پادشاهی سعودی، در قاهره هشدار داد «با نرمش در برابر ایران هیچ پایتخت عربی از حمله موشکهای بالستیک این کشور در امان نخواهد بود». قبل از آغاز این نشست در قاهره، عادل الجبیر، پرتاب موشکی از سوی حوثیهای به سمت فرودگاه ریاض در ۱۳ آبان را «اعلان جنگ» از سوی تهران خوانده و اضافه کرده بود که «پادشاهی سعودی در زمان مناسب پاسخی در خور به آن خواهد داد». جمهوری اسلامی ایران هرگز حمایت از گروه موسوم به انصارالله که حوثیهای یمن را در بر میگیرد، پنهان نکرده است، اما گزارش ها در رابطه با ارسال موشک و اسلحه برای آنها را همیشه رد کرده است.
بحران لبنان
در اجلاس قاهره، حزبالله نیز در دستور کار قرار داشت. شاید به همین علت جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان، از سفر به قاهره انصراف داد. ریاست هیات نمایندگی لبنان با آنتوان عزام، نماینده دائمی این کشور در اتحادیه عرب است. روزنامههای لبنانی مینویسند جبران باسیل برای عدم رو در رویی با همتای سعودیاش عادل الجبیر، از حضور در این نشست صرف نظر کرد. همزمان، سعد حریری، نخست وزیر مستعفی لبنان، که به دعوت امانوئل ماکرون به پاریس سفر کرده است، اعلام کرد قبل از بازگشت به بیروت، در روز چهارشنبه همزمان با جشن استقلال این کشور، سهشنبه راهی قاهره خواهد شد تا با مقامات این کشور و دبیرکل اتحادیه عرب ملاقات داشته باشد.
اتحادیه عرب در ماه مارس سال گذشته میلادی، حزبالله لبنان را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. تصمیمی که تنها دو کشور لبنان و عراق به آن رای ممتنع دادند. ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق، در زمان تصویب این قطعنامه، حزبالله را نهادی که «عزت جهان عرب را حفظ کرده است» خواند. وزیر خارجه عراق اخیرا نیز گفته است «کسانی که حزبالله و حشدالشعبی را تروریست میخوانند، خودشان تروریست هستند». در نشست قاهره ابراهیم جعفری نیز غایب بود. نزار الخیر، معاون وزارت خارجه عراق، از سوی بغداد به این نشست اعزام شده است.
خلع سلاح حزبالله
عادل الجبیر، ساعاتی قبل از آغاز نشست قاهره، بار دیگر حزبالله را سازمانی تروریستی خواند و با اشاره به بحران در لبنان و استعفای سعد حریری از نخستوزیری، گفت : «تا زمانی که این گروه خلع سلاح نشود نمیتوان انتظار داشت لبنان به ثبات و صلح دست یابد». وزیر خارجه پادشاهی سعودی حزبالله و جمهوری اسلامی ایران را متهم به «عملکردی فراقانونی در لبنان کرد» و گفت «تهران باید از مداخله در امور لبنان پرهیز کند». بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سخنان عادل الجبیر گفت: «ایران در امور داخلی لبنان و هیچ کشور دیگری مداخله نمیکند». بهرام قاسمی همچنین به شکست «دشمنان لبنان» اشاره کرد.
نشست فوقالعاده اتحادیه عرب در قاهره نیز، از دید سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، تلاش پادشاهی سعودی برای پوشاندن «مشکلات داخلی و خارجی این کشور است» بهرام قاسمی به کشورهای عضو اتحادیه عرب توصیه کرد «بهتر است به بهبود روابط خود با ایران بیاندیشند».
حمایت ایران از انصارالله
در نشست قاهره حمایت جمهوری اسلامی ایران از حوثیها در یمن نیز مطرح شد. احمد بندغر، نخست وزیر دولت مستقر در صنعا، از اتحادیه عرب خواست «در قبال برنامههای توسعهطلبانه حکومت ایران در یمن و حمایت از شبهنظامیان در این کشور، مواضعی سخت اتخاذ کنند». احمد بندغر همچنین خواست که انصارالله، گروه شبهنظامی حوثیها که مورد حمایت ایران قرار دارد، چون حزبالله لبنان در فهرست گروههای تروریست قرار داده شود.
میانجیگری فرانسه
در حاشیه نشست فوقالعاده قاهره، باید به فعالیتهای دیپلماتیک فرانسه در روزهای اخیر نیز اشاره کرد. امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، در پیامد دیدار به سعد حریری در کاخ الیزه، با دونالد ترامپ، همتای آمریکاییاش، و محمد بن سلمان، ولیعهد و مرد قدرتمند پادشاهی سعودی، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، تلفنی گفتگو کرد.
موضوع این گفتگویهای تلفنی، به گفته منابع خبری فرانسوی، «اقدامات بیثبات کننده» جمهوری اسلامی ایران بوده است. منابع کاخ سفید، در اشاره به گفتگوی تلفنی دونالد ترامپ با امانوئل ماکرون میگویند «هر دو رئیس جمهور توافق داشتهاند که باید برای مقابله با سیاستهای بیثباتکننده جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه همکاری کرد». جمهوری اسلامی ایران در واکنش به تلاشهای فرانسه بلافاصله از خود واکنش نشان داد. علیاکبر ولایتی، مشاور علی خامنهای در امور بینالمللی، خطاب به رئیس جمهور فرانسه گفت: «به نفع کشور شما نیست که در موضوع موشکی و امور راهبردی جمهوری اسلامی ایران که در آن حساسیت بسیار داریم دخالت کنید. این دخالتها جز کاستن اعتبار دولت فرانسه خاصیت دیگری ندارد».