احمد رأفت – بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، که برای آزادی نازنین زاغری به تهران سفر کرده بود، نتوانست چنانکه بسیاری امیدوار بودند، این مادر ۳۸ ساله ایرانی– بریتانیایی را با خود به لندن بیاورد. تنها دستاورد این سفر به تعویق افتادن دادگاه جدید نازنین بود، که یکشنبه قرار بود برای پاسخگویی به اتهامات جدیدی در دادگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی حضور پیدا کند.
مخالفت صادق آملی لاریجانی
بوریس جانسون در پیامد پاسخ منفی مقامات جمهوری اسلامی ایران به درخواست آزادی نازنین زاغری، از شرکت در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ایرانی‌اش سر باز زد. البته سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا صحبت از «سفر باارزشی» می‌کند. همین سخنگو می‌افزاید که در این سفر، بوریس جانسون، در رابطه با پرونده دیگر شهروندان ایرانی– بریتانیایی نیز با مقامات جمهوری اسلامی گفتگو کرده است.
بوریس جانسون که روز شنبه علاوه بر دیداری دو ساعته با محمد‌جواد ظریف، با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، و علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، نیز دیدار کرده بود، یکشنبه قرار بود پس از ملاقات با حسن روحانی و قبل از ترک تهران، با رئیس قوه قضائیه نیز دیدار کند. دیداری که ظاهرا به دلیل مخالفت صادق آملی لاریجانی صورت نگرفت.
میانجیگری عمان
منابع دیپلماتیک اروپایی توقف چند ساعته بوریس جانسون در عمان را بی‌ربط با پرونده نازنین زاغری نمی دانند. به گفته برخی منابع اروپایی، جمهوری اسلامی ایران قبل از سفر بوریس جانسون به اطلاع بریتانیا رسانده بودد که پرداخت بدهی قدیمی ۴۰۰ میلیون دلاری، برای آزادی نازنین زاغری کافی نیست. عدم پرداخت این بدهی، که قرار بود هفته پبش به حساب وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران واریز شود ولی هنوز انجام نشده، دلیل دیگری مبنی بر عدم توافق در رابطه با پرونده نازنین زاغری است.
توقف خارج از برنامه بوریس جانسون در مسقط، و ملاقات وی با سلطان قابوس نیز بخشی از تلاش‌های بریتانیا برای به دست آوردن آزادی نازنین زاغری است. سلطان عمان تا کنون در موارد بسیاری، از جمله پرونده هسته‌ای و آزادی سه گروگان آمریکایی، بین تهران و واشنگتن میانجیگری کرده است. به گفته یک دیپلمات اروپایی در مسقط، این‌بار نیز سلطان عمان وعده داده است با توجه به روابط خوبی که با جمهوری اسلامی ایران دارد، برای آزادی نازنین زاغری، و دیگر زندانیانی که دارای تابعیت بریتانیا نیز هستند، تلاش کند.
سلطان قابوس که از سال ۱۹۷۰ در قدرت قرار دارد، در سال ۲۰۱۳ میزبان دیدارهای محرمانه مقام‌های ایرانی و آمریکایی بود. دیدار‌هایی که در آنها مقدمات مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران آماده شدند. در سال ۲۰۱۱ نیز سه شهروند آمریکایی (شین بائر، جاش فتال و سارا شورد) با میانجیگری عمان در دو مرحله آزاد شدند. در آن سال، رسما عمان وثیقه لازم برای آزادی این سه کوهنورد را، که در مرز ایران و عراق دستگیر شده بودند و جمهوری اسلامی ایران آنها را به اتهام جاسوسی به هشت سال زندان محکوم کرده بود، پرداخت کرد.
روزشمار پرونده نازنین زاغری
۳ آوریل ۲۰۱۶
نازنین زاغری که همراه با فرزند ۲۲ ماهه‌اش گابریلا، در خاتمه سفری خانوادگی قصد بازگشت به لندن را داشت، در فرودگاه بین‌المللی تهران توسط سپاه ثارالله کرمان بازداشت می‌شود.
۶ مه ۲۰۱۶
خانواده نازنین زاغری خبر بازداشت این شهروند دو تابعیتی را علنی می‌کند.
۱۲ مه ۲۰۱۶
نازنین زاغری از انفردای به بخش عمومی منتقل شده و می‌تواند برای اولین باز پس از بازداشت با دخترش گابریلا ملاقات کند. مقامات قضائی با توقیف پاسپورت بریتانیائی گابریلا، او را ممنوع‌الخروج اعلام می‌کنند.
۱۳ مه ۲۰۱۶
فراخوانی با بیش از نیم میلیون امضاء و درخواست آزادی نازنین زاغری در بریتانیا منتشر می‌شود.
۱۱ ژوئن ۲۰۱۶
عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان انقلاب تهران جرم نارنین زاغری را «تلاش برای براندازی نرم» اعلام می‌کند.
۱۲ ژوئیه ۲۰۱۶
ریچارد رتکلیف، همسر نارنین زاغری، در نامه ای خطاب به ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، خواهان تلاش فوری این کشور برای آزادی این شهروند ایرانی – بریتانیائی می‌شود. ترزا می در پیامد این نامه در تماسی تلفنی با حسن روحانی، بازداشت نازنین زاغری را «نگران کننده» می‌خواند.
۲ اوت ۲۰۱۶
اولین جلسه دادگاه نازنین زاغری، بریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی برگزار می‌شود.
۲۳ اوت ۲۰۱۶
گروه کاری «بازداشت‌های خودسرانه» سازمان ملل متحد، بازداشت نازنین زاغری را «اقدامی غیر قانونی» خوانهد و دلیل این بازداشت را داشتن تابعیت دوگانه اعلام می کند.
۶ سپتامبر ۲۰۱۶
دادگاه انقلاب تهران بریاست قاضی صلواتی نازنین زاغری را به ۵ سال حبس محکوم می کند.
۱۶ اکتبر ۲۰۱۷
ریچارد رتکلیف با ارائه نظر کارشناسان، خواهان «حفاظت دیپلماتیک» برای همسرش می‌شود. در جمهوری اسلامی ایران، تابعیت دوم شهروندان ایرانی برسمیت شناخته نمی‌شود و آنها نمی‌توانند از کمک‌های سفارت کشوری که تابعیت آنرا دارند برخوردار شوند.
۱ نوامبر ۲۰۱۷
بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، می‌گوید «تنها گناه نازنین زاغری آموزش روزنامه‌نگاران» بوده است، در حالیکه خانواده این شهروند دو تابعیتی و بنیاد تامسون رویترز، که نازنین زاغری قبل از بازداشت در آن مشغول بکار بود، سخنان بوریس جانسون را تکذیب می‌کنند.
۸ نوامبر ۲۰۱۷
در دادسرای اوین اتهامات جدیدی به نازنین زاغری وارد می‌شود، از جمله این اتهامات می‌توان به «همکاری با سازمان‌های مخالف نظام» و «شرکت در تظاهرات علیه جمهوری اسلامی ایران» اشاره کرد. اتهاماتی که در صورت تائید می توانند ۱۶ سال به محکومیت کنونی این شوروند ایرانی – بریتانیائی بیافزایند.
۱۶ نوامبر ۲۰۱۷
ریچارد رتکلیف با بوریس جانسون در محل وزارت خارجه بریتانیا ملاقات می‌کند. در این ملاقات، وزیر خارجه بریتانیا وعده سفر به ایران برای پیگیری پرونده نازنین زاغری را می‌دهد.
۱۷ نوامبر ۲۰۱۷
روزنامه تلگراف در لندن می نویسد دولت بریتانیا آماده است بدهی دیرینه ۴۰۰ میلیون پوندی خود به جمهوری اسلامی ایران را در ازای آزادی نازنین زاغری پرداخت کند. سخنگویان دولت‌های جمهوری اسلامی ایران و بریتانیا، ضمن تائید مذاکرات برای پرداخت این بدهی، هرگونه ارتباط آن با پرونده نازنین زاغری را تکذیب می‌کنند.
۹ دسامبر ۲۰۱۷
بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، به تهران می‌رود.
۱۰ دسامبر ۲۰۱۷
در روز جهانی حقوقی بشر، بوریس جانسون بدون نازنین زاغری به لندن باز می‌گردد بدون آنکه جزییات مذاکرات وی با مقامات جمهوری اسلامی منتشر شده باشد.
