در حالی که تداوم آلودگی هوا در کلانشهرهای ایران، در زندگی روزانه مردم را مختل کرده، مقامات مسئول، مردم را به دعا و شعر سهراب سپهری حواله میدهند. این در حالیست که نزدیک به یک هفته است مدارس دستکم شش استان تعطیل هستند.
آلودگی هوا در کلانشهرهای ایران از خط قرمز هشدار گذر کرده و زمان آن در شهرهایی چون تهران، اصفهان، تبریز، اورمیه، اراک و البرز از یک هفته هم گذشته است. داشتن محیط زیست و هوای سالم از حقوق اولیه شهروندی است، حقوقی که با وجود برگزاری همایشهای متعدد حقوق شهروندی و صرف هزینههای بسیار تبلیغاتی و تشریفاتی در ایران امروز هنوز جدی گرفته نشده است.
در تهران آلودگی هوا به پنجمین روز خود رسیده و کمیته اضطرار آلودگی هوا، برای سومین روز پیاپی مدارس تهران را تعطیل اعلام کرده است. همچنین طرح ترافیک زوج و فرد به اجرا در آمده و تا پایان هفته طرح ترافیک فروخته نمیشود.
تردد کامیونهای حمل زباله و سوخت نیز تا روز ۲۹ آذرماه ممنوع اعلام شده است. شهر ری با شاخص آلودگی ۱۸۷ آلودهترین نقطه تهران است.
همچنین کمیته اضطرار، برگزاری هرگونه مسابقه ورزشی در فضای باز را لغو کرد، چنانکه بازی تیم فوتبال استقلال و ایران جوان به دلیل آلودگی هوا به تعویق افتاد. بر مبنای این مصوبات، توصیه شده که در روزهای جاری، ادارات با تقاضای مرخصی زنان و مادران موافقت کنند و اصناف دو ساعت زودتر از قبل تعطیل کنند.
مجید کیانپور، نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، از اقدامات مقطعی مسئولان برای رفع آلودگی هوا انتقاد کرده و گفته «خاموش کردن دستگاه اندازهگیری آلودگی هوا پس از بحرانی شدن اوضاع پاک کردن صورت مسئله است.»
حسین شهبازی مدیر واحد مدلسازی و پیشبینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اظهار داشته است شاخص کیفیت هوای تهران در حال حاضر ۱۵۱ و برای همه افراد ناسالم است.
این در حالیست که شاخص آلودگی هوا زیر ۱۰۰ سالم، بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ ناسالم، بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ وضعیت اضطرار و بالاتر از ۳۰۰ وضعیت بحرانی به شمار میآید.
تبریز وارد نهمین روز آلودهی خود شده و عنوان آلودهترین شهر ایران را با شاخص ۱۶۵ گرفته است. امروز چهارمین روز تعطیلی مدارس در همه مقاطع تحصیلی در تبریز است و پایداری جوّی به گونهای است که کارشناسان هواشناسی امید تغییر در وضعیت هوا به زودی را نمیدهند.
وضعیت آلودگی در اورمیه نیز از خط قرمز خطر گذشته است؛ مدارس برای چهارمین روز متوالی تعطیل هستند و سعید موسوی رئیس اداره امور آزمایشگاههای اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی گفته که این آلودگی تا پایان هفته تداوم خواهد داشت.
اصفهان نیز با معضل آلودگی هوا روبروست و همچنین مدارس در شهرستانهای زرینشهر، فولادشهر، خمینیشهر، نجف آباد، شاهینشهر، فلاورجان، پیربکران و برخوار و مهدهای کودک و مراکز توانبخشی روزانه بهزیستی تا آخر این هفته تعطیل هستند.
غلظت ذرات معلق در هوای اراک، مشهد، اهواز و البرز نیز بیش از حد مجاز است و وضعیت هوا ناسالم اعلام شده است.
عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در پی افزایش موج آلودگی هوا در ایران گفته که « گازوئیل و ماشینها دو عامل آلودگی هوا هستند، نه میتوانیم جلوی رفت و آمد ماشینها را بگیریم ونه بدون گازوئیل میتوانیم زندگی کنیم.»
این مقام سازمان محیط زیست که مسوول و موظف به حل مشکلات زیست محیطی است، در سخنانی بسیار عجیب، رفع کشندهترین معضل شهرنشینی را دعا خوانده و گفته است: «باید دعا کنیم باد بیاید تا آلودگیها را جابجا کند وگرنه میتوانیم بدون خودرو و بدون سوخت زندگی کنیم؟»!
کمیته اضطرار آلودگی هوا نیز که برای چند روز متوالی تشکیل جلسه داده، دستاوردی جز تعطیل اعلام کردن مدارس نداشته و گویا تنها راه حلی که میداند همین تعطیلی است.
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور هم از وضعیت آلودگی هوا انتقاد کرده و گفته که »دادستان به عنوان مدعیالعموم در بحث آلودگی هوا ورود کرده و جلساتی نیز برگزار شده، اما هیچ خروجی نداشته است.»
محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران نیز واکنش شاعرانه به آلودگی تهران داشته و شعر سهراب سپهری را در صحن علنی شورای شهر خوانده است. محسن رفسنجانی با خواندن این شعر که «جای مردان سیاست بنشانید درخت تا هوا تازه شود»، بیان داشت: «امروز روز عاری از خشونت و افراطیگری است و جهان امروز از منظر تبعیض و خشونت وضعیت بدی دارد و جای مدارا در این جهان خالی است»!