در حاشیهی سفر اسحاق جهانگیری به ترکیه و دیدار با مقام‌های عالیرتبه این کشور، روسای کل بانک‌های مرکزی ایران و ترکیه نیز نهایی و اجرایی شدن موافقت‌نامه درمورد سوآپ دوجانبه «ریال» و «لیر» را رسماً اعلام کردند.
به گزارش بانک مرکزی، ولی‌الله سیف و مراد چاتین کایا سند نهایی این توافق را امضا کردند، سندی که پیش‌نویس آن در نشست هفته گذشته رییس کل بانک مرکزی ایران به ترکیه مورد توافق قرار گرفته بود.
بر این اساس، طرفین اعتباری به میزان ۵ میلیارد لیر و معادل آن به ریال ایران- در اختیار بانک‌های عامل دو کشور- برای یکدیگر تخصیص دادند که برای گشایش اعتبارات اسنادی به نفع تجار دو کشور با سررسید پرداخت یک‌ساله مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
بر اساس این موافقت‌نامه که با هدف تسهیل تجارت با استفاده از ارزهای ملی دو کشور برای «تامین مالی تجارت» و «سرمایه‌گذاری مستقیم» بین دو کشور انجام شده است، ریال ایران و لیر ترکیه به راحتی قابلیت تبدیل به یکدیگر را خواهند داشت که به کاهش هزینه‌های تبدیل و نقل و انتقالات وجوه ارزی برای تجار هر دو طرف، بدون نیاز به استفاده از ارزهای واسط، منجر خواهد شد. به عبارت دیگر بانک‌های عامل دو کشور می‌توانند بر اساس توافق انجام شده از ابزارهای پرداخت بین‌المللی شامل اعتبارات اسنادی برای تامین مالی تجارت به ارزهای ملی و محلی استفاده کنند.
در این دیدار توافق شد که برای اتصال سیستمهای الکترونیک بانکی دو کشور و افزایش مراودات مالی در روزهای آینده گفتگو شود.
قابل پیشبینی بود که رفت و آمدهای اخیر مقام‌های سیاسی و نظامی دو کشور بین تهران و آنکارا به چنین توافقاتی منتهی شود. به‌خصوص آنکه اواسط مردادماه امسال نمایندگان بانکی ایران و مسکو توافق کردند که سیستم بانکی شتاب به شبکه خودپردازهای روسیه متصل شود که به طور مستقیم با نزدیک شدن مواضع و اهداف سیاسی هر سه کشور و نشست‌های مشترک بین مقام‌های ارشد آنها ارتباط داشت.
اما در ۱۰ سال گذشته هر بار که ایران از سوی دولت آمریکا تحت فشار سیاسی قرار گرفته، جایگزین ارزهای دیگر به جای دلار را در دستور کار خود قرار داده که هیچ وقت راه به جایی نبرده است.
جایگزینی یوآن چین، روبل روسیه، روپیه هند و جایگزینی درهم به ارزهای مثل دلار و یورو تلاش‌های نافرجام ایران برای کاهش آثار ناشی از تحریم‌ها در بازار داخلی و بین‌المللی بود که با هر تنشی روی نرخ دلار و یورو تاثیر مستقیم دارد.
تلاش ایران برای جایگزینی لیر به جای دلار در حالیست که ارزش لیر هم دست کمی از ریال ایران ندارد.
همزمان رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه تاکید کرده اعضای گروه هشت کشور اسلامی (D8) باید در مناسبات تجاری خود از واحد پول‌های ملی استفاده کنند تا به این وسیله اقتصاد کشورهای عضو زیر فشار نوسانات ارز نخواهد ماند.
تا روز جمعه ۲۸ مهر ماه برابر با ۲۰ اکتبر صرافی‌های استانبول دلار آمریکا را به قیمت ۳٫۶۵۸۰ لیرترک خریده و به قیمت ۳٫۶۶۰۰ لیر به فروش می‌رسانند. در همین حال قیمت خرید هر یورو ۴٫۳۱۸۰ لیر و قیمت فروش آن ۴٫۳۲۰۰ لیر است.
اما دلار و یورو، دیروز در بازار آزاد استانبول به ترتیب به قیمت ۳٫۶۶۰۰ و ۴٫۳۳۸۰ لیر به فروش رسید.
یکی دیگر از مسائلی که اردوغان در سخنرانی خود در این نشست مطرح کرد در خصوص مشکلات منطقه بود که گفت: «نظاره‌گر ماندن ما نسبت به مشکلات مسلمانان آراکان برازنده ما نیست. ما باید برای کاهش فشاری که بر دوش بنگلادش قرار دارد بکوشیم. همچنین پیام همبستگی ما می‌تواند به مردم آنجا، روحیه ببخشد».
در حاشیه این نشست، یادداشت تفاهم همکاری بین بانک توسعه اسلامی و هشت کشور اسلامی عضو D8 به امضا رسید.
