همزیستی و همراهی پرسود برخی اصلاح‌طلبان با سپاه

در چند روز گذشته سخنرانی تعداد زیادی از چهره‎های شاخص جریان اصلاح‏‌طلب ایران لغو شده است.

محمد کیانوش‌راد نماینده پیشین مجلس و عضو حزب اتحاد، جواد امام مدیرعامل بنیاد باران (تحت سرپرستی محمد خاتمی)، ساجده عرب‌سرخی فعال سیاسی، عبدالله مومنی سخنگوی پیشین «ادوار تحکیم وحدت» و تعداد دیگری از اصلاح‌‏طلبان از افرادی هستند که به آنها اجازه داده نشد به عنوان سخنران در نشست‎ها حاضر شوند.

یکی از چهره‎های شاخص در میان اصلاح‎‏طلبان که سخنرانی او در هفته‎های گذشته هم در دانشگاه علوم پزشکی زنجان و هم شهر قم لغو شد غلامحسین کرباسچی دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی است.

وبسایت «سحام نیوز» نزدیک به مهدی کروبی، گزارش داده لغو سخنرانی‎های کرباسچی به دستور سازمان اطلاعات سپاه صورت گرفته است.

این گزارش کرباسچی را «فعال و زندانی دوران انقلاب» دانسته و گفته سخنرانی او توسط «نهاد تمامیت‌خواه سپاه» در حالی لغو شده که سن بازجوی او حتی به دوران انقلاب نیز نمی‎رسد.

همزمان با انتشار خبر لغو سخنرانی کرباسچی، نشریه «سازندگی» در صفحه نخست تصویری از قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس را منتشر کرده و در تیتری با عنوان پیام کارگزاران از او به عنوان «سردار ایران» نام برده است.

سازندگی ارگان رسمی «کارگزاران سازندگی» یکی از نشریاتی است که محمد قوچانی مدیر هلدینگ رسانه‌‏ای «هم‌میهن» در کنار مجله «مهرنامه» آن را منتشر می‎کند و سرمایه‎گذار اصلی آن کرباسچی و حزب کارگزاران است.

هم قوچانی و هم کرباسچی و تعداد دیگری از اعضای حزب کارگزاران سازندگی در سال‎های گذشته با اتهامات امنیتی و به گفته حکومت، «فتنه‎گری»، روبرو هستند و سپاه آنها را به شدت زیر نظر دارد.

گروهی از اصلاح‏‎طلبان هستند که با وجود اینکه سپاه به ویژه پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ انواع و اقسام برخوردها را با آنان داشته، اما همچنان یا به سبب خط مشی و یا به دلیل منافع جناحی از «کُرنش» نسبت به سپاه و جریان‎های نظامی- سیاسی حکومت فروگذار نیستند.

فراتر از این، پاره‎ای از اصلاح‌‏طلبان به دلیل گرفتاری‎های شخصی مثلاً پرونده‎های مالی و یا پرونده‌های دیگر مجبور به عقب‏‌نشینی در برابر سپاه می‌شوند؛ چنانکه حسین فریدون برادر حسن روحانی وقتی کمی در «انتقاد» از نظام زیاده‌روی کردند،  بلافاصله نه تنها ترمز خودش بلکه ترمز حسن روحانی را هم کشیدند.

ظاهرا سرنوشت این بخش از اصلاح‏‌طلبان و اعتدال‌گرایان به تجربه خوبی برای دیگر بازیگران این جریان تبدیل شده و ترجیح می‌دهند با توجه به یقه‎گیری‎های گذشته، پیش از آنکه دوباره با هر نهاد نظامی- سیاسی، شاخ به شاخ شوند، شاگردان خوب و سربه‌راه میدان سیاست باشند و در مواردی حتی با خوش‌رقصی، البته به باور آنها «انعطاف»، به سمت سپاه غش کنند.

یکی از این موارد، دمیدن در بوق قاسم سلیمانی است چون نه تنها در راس اصلاحات یعنی محمد خاتمی بلکه بدنه‎ اصلاح‌‏طلبان نیز از جمله روزنامه‎نگاران و حامیان این جریان، ظرفیت پذیرفتن اسطوره شدن قاسم سلیمانی را دارند و او را تافته‌‏ی جدا بافته از سپاه می‎دانند! آنها با این بندبازی تا جایی پیش رفته‌اند که امروز با کمک رسانه‌‏های اصلاح‌‏طلب خود، «اسلامیت» فرمانده سپاه قدس را را به عبارت «ایرانیت» تبدیل کرده و به جای «سردار رشید اسلام» از «سردار ایران» سخن می‌گویند.

متمایل شدن کارگزاران سازندگی به سپاه همزمان بود با انتصاب محمد قوچانی به عنوان مشاور رسانه‌‏ای حسن روحانی. با برچیده شدن بساط قالیباف و تیم او در شهرداری پایتخت، احتمال سپرده شدن مجموعه‌ی قدرتمند رسانه‌‏ای «همشهری» به محمد قوچانی به عنوان یکی از اعضای با نفوذ کارگزاران قوت گرفت.

روزنامه «همشهری» پردرآمدترین روزنامه ایران در دو دهه گذشته از محل چاپ آگهی‎های تبلیغاتی و خدمات شهری بوده است.

حال پرسش این است که آیا سپاه روی خوش‌‏رقصی این گروه از اصلاح‌طلبان حساب باز می‎کند؟ یا اینکه فقط از آنها استفاده می‌کند و راه خود را می‌رود؟

روز پنج‎شنبه، ۲۳ آذرماه، علی جعفری فرمانده کل سپاه در همایشی با نام «دانشگاه در تراز انقلاب اسلامی»، در حالی که خبر داد پیروزی در یمن نزدیک است، تاکید کرد: «ما در حال حاضر باید در پی تثبیت این پیروزی‌ها و گسترش آنها باشیم […] داشتن روحیه جهادی تنها اسلحه به دست گرفتن نیست و امروز تهدید اصلی انقلاب اسلامی تهدیدات نرم فرهنگی و سیاسی و اجتماعی است که اگر به آنها پاسخ داده نشود می‌تواند برای انقلاب مشکلات جدی به‌وجود آورد».

این در حالیست که اتفاقاً نشریاتی که محمد قوچانی مسوولیت انتشار آنها را به عهده داشته رکوردار توقیف به دلیل طرح مسائل سیاسی و اجتماعی خارج از چارچوب‌هایی است که سپاه انتظار دارد. با این وجود یا به دلیل فشارها و یا به دلیل منافع، بسیاری از اصلاح‌‏طلبان در حوزه رسانه‌ها نه تنها خودسانسوری می‌کنند بلکه داوطلبانه رسانه‌های خود را توقیف هم می‌کنند که خود قوچانی رکورددار آن است.

یکی از چهره‎های اصلاح‏‌طلب نزدیک به خانواده کروبی و همچنین چهره‎های ارشد کارگزاران به کیهان لندن می‎گوید: «تخلفات و بده بستان‎های مالی بعضی از چهره‎های اصلاح‎طلب نه تنها در کارگزاران بلکه در کل این جریان باعث شده هر بار که بخواهند پا را از گلیم خود درازتر کنند، سپاه گوش آنها را بپیچاند؛ و چون یکی دو نفر نیستند و گروه کثیری از آنها گرفتار این پرونده‎ها شده‌‏اند جریان اصلاح‌‏طلبی دست و پا بسته شده و هر بار که بر هر مطالبه‎ای که به خواست عموم مردم نزدیک‎تر است پافشاری می‎کند خیلی زود با احضار و تذکر و چند ساعت ملاقات با بازجو و بازپرس فتیله آنها پایین کشیده می‏‌شود».

این فعال سیاسی که نخواست نام‌اش فاش شود ادامه می‌دهد: «اتفاقاً در بین این جماعت شخصی مثل محمد قوچانی چون جوان است و ظاهرا پیشینه‏ و سوء سابقه مالی ندارد، قدرت بازی بیشتری در فضا دارد، همچنان که سر از دفتر حسن روحانی در می‎آورد یا شانس پیدا می‎کند که به قدرت رسانه‌‏ای خود اضافه کند، و به طور طبیعی باید خدمات و سرویس‎هایی هم به سپاه بدهد و حداقل بگوید با بخش مثلا مردمی‎ شما هم‌صداییم، اما مشکل اساسی‎ که در نهایت کلیّت جریان را زیر سوال برده در راس آن است که بی‎تعارف باید گفت سید محمد خاتمی است».

به گفته‌ی این چهره‌ای اصلاح‌طلب، «در دو سه سال گذشته بارها شاهد این بودیم که خاتمی در پیام‎های خود هوای سپاه را داشته است، همین محافظه‎کاری او باعث شده تا اجازه دهند بنیاد باران همچنان فعالیت کند و یا با وجود اینکه اعلام کرده‎اند ممنوع‎التصویر است و ممنوع‎المصاحبه اما همچنان صدای او کامل به گوش می‌‏رسد در حالی که برای سپاه اصلاً کار سختی نیست، او را مانند موسوی و کروبی دچار انسداد کند.»

این فرد در پاسخ به این سوال که خاتمی چه منفعت و یا چه مشکلی دارد که نمی‎تواند جریان اصلاح‌‏طلبی را از چنین انجمادی در بیاورد می‌گوید: «به نظرم بخشی از آن به دلیل شخصیت آقای خاتمی است، اما بخش دیگر آن که کمتر گفته شده تکرار جملات قبل است، در بین اصلاح‏‌طلبان افراد مشکل‎دار خیلی زیاد است و حتی اگر خودشان و خاتمی هم بخواهند که در آنچه خواسته اصلی مردم است مثل رفع حصر و کوتاه شدن دست سپاه از اقتصاد و این مسائل تغییری ایجاد کنند شدنی نیست، حتی اگر خاتمی هم بخواهد، گروه عمده‎ای از اصلاح‏‌طلبان ظرفیت حرکت ندارند و یا دست و پای آنها به دلایل مختلف بسته است و یا منفعت‏‌شان در ادامه همین وضعیت است».

وی در پایان، خیلی کوتاه از جلسات و ملاقات‌های توجیهی سپاه با بعضی اصلاح‏‌طلبان خبر داد که تقریباً همه آنها پرونده باز در اطلاعات یا قوه قضاییه دارند.

در چنین شرایطی، همراهی با سپاه، به سود دو طرف عمل می‌کند. سپاه با کمک بخشی از اصلاح‌‏طلبان برای سیاست‎های منطقه‌‏ای خود مشروعیت داخلی کسب می‌کند بدون ‎آنکه در نظر گرفته شود بخشی از مشکلات بزرگ دولت  روحانی از جمله ادامه تحریم‎ها به دلیل همین سیاست‎های ماجراجویانه‌ی سپاه است. جریان اصلاح‌طلبی در مواقع لازم از جمله داغ کردن تنور انتخابات نیز سنگ تمام می‌گذارد که نتیجه‌اش به سود سپاه و کلیت حکومت تمام می‌شود.