زندگی در محیط تنگ و کوچک خانه برای مدتی نامعلوم، اضطراب درباره مبتلا شدن به کُرونا، ترس از بیکاری، ناروشن بودن آینده و وضعیت خود و فرزندان و خانواده، فشارهای اقتصادی، هراس از کمبود مواد غذایی و مشکل در تهیه نیازهای اولیه زنذگی و محدود شدن ارتباطات اجتماعی و همه آنچیزهایی که بسیار بدیهی به شمار می‌رفت، زمینه‌های بسیار مناسبی است برای افزایش استرس، عصبی شدن و توسل به خشونت کلامی یا فیزیکی علیه دیگران، به ویژه خشونت مردان در خانواده بر ضد زنان و کودکان.
این وضعیت در کشورهای مختلف شدت و ضعف و تفاوت دارد اما یک وضعیتی عمومی است. هیچیک از مشکلات گفته شده البته خشونت اعمال شده از سوی مردان را توجیه نمی‌کند. این، در درجه اول وظیفه دولت‌هاست تا در جهت تأمین امنیت زنان و کودکان در شرایط بحران کُرونا برنامه‌ی مشخصی ارائه دهد.
مطلب زیر تجربه‌ای است از زنان آلمان که می‌تواند در جهت آگاهی زنان بر حقوق خود در کشورهایی مانند ایران مفید باشد.
*****
مجله معروف «اِما» در آلمان که منعکس کننده مسائل زنان و بخشی جداناپذیر از جنبش فمنیستی در این کشور است، اخیرا در گزارشی به تأثیر قرنطینه خانگی و افزایش خشونت از سوی مردان پرداخته است.
خشونت علیه زنان در آلمان در سال ۲۰۱۹ منجر به مرگ ۱۲۲ زن شد. همین امسال، در سال ۲۰۲۰ و در کمتر از سه ماه نخست سال جدید، ۵۱ زن توسط همسر یا شریک زندگی‌شان کشته شده‌اند. خشونت مردان، موضوع ناشناخته‌ای نیست چرا که از هر سه یا چهار مرد، یکی همسر یا شریک زندگی‌اش را کتک می‌زند. حالا در دوران بحران کُرونا و قرنطینه خانگی، وقتی خانواده در محیطی کوچک ناگزیر به سرکردن با هم باشد، خشونت مردان افزایش پیدا می‌کند.
در چنین وضعیتی خانه‌های زنان در آلمان هشدار می‌دهند که ظرفیت آنها پر است و پیشنهاد می‌کنند تا از هتل‌ها برای استقرار زنانی که خود و فرزندانشان در خانه با خشونت مرد خانه مواجه هستند استفاده شود.
خانه‌های زنان هشدار می‌دهند که از قبل به خاطر کمبود پرسنل و کمبود بودجه زیر فشار بوده و حالا این فشار بیشتر هم شده است. یکی از مراکز مستقل مربوط به خانه‌های زنان، در ۱۹ مارس بیانیه‌ای صادر و اعلام کرده بود که «ما مشکل جدی داریم زیرا خیلی از خانه‌های زنان پذیرش افراد جدید را متوقف کرده‌اند.» سخنگوی یکی از اتحادیه‌های مربوط به خانه‌های زنان در آلمان تاکید می‌کند که به خاطر رعایت استانداردهای بهداشتی، ما فقط می‌توانیم در هر اتاق یک نفر یا حداکثر مادر و بچه‌اش را اسکان بدهیم. ما همین الان نیز با مشکل کمبود جا روبرو هستیم و اگر کُرونا به خانه‌های زنان هم نفوذ کند، دیگر آنموقع ناگزیر خواهیم شد که آنها را تعطیل کنیم.»
مسئول یکی از خانه‌های زنان در شهر بُن توضیح می‌دهد که از ۲۲ تختِ خانه‌ای که او مسئولیت آن را بر عهده دارد، فقط یک تخت آزاد است. او سیستمی راه‌اندازی کرده تا با مراجعه به وبسایت این خانه بتوان دید آیا ظرفیت پذیرش فرد جدیدی وجود دارد یا نه؟ اگر چراغ سبز باشد، جواب مثبت و اگر چراغ قرمز باشد، یعنی این خانه زنان جا ندارد. وقتی چراغ سبز باشد، روز بعد سریع آن جای خالی پر میشود و تازه ۲۰ نفر دیگر هم برای همان جای خالی، تلفن می‌زنند که باید به آنها جواب رد داد. فقط همین خانه زنان در شهر بُن، به خاطر نداشتن ظرفیت پذیرشِ افراد جدید، ناگزیر شد درسال ۲۰۱۹، ۴۴۲ درخواست را رد کند.
خانم ریس مسئول این خانه زنان که ۳۵ سال سابقه کار دارد به این نکته نیز اشاره می‌کند که بسیاری از زنانی که با خشونت مواجه هستند و در شرایط عادی خانه را ترک می‌کردند، به خاطر کُرونا کمتر تصمیم به ترک «آن قفس خشونت» می‌گیرند، چون می‌ترسند در محیط دیگر، به کُرونا مبتلا شوند. درواقع آنها ناگزیر به انتخاب بین بد و بدتر می‌شوند و از خود می‌پرسند: چکار کنم؟ بگذارم که مرا بزند یا از خانه بروم و خطر مبتلا شدن به کُرونا را به جان بخرم؟!
به دلیل همین مشکلات خانه‌های زنان از مقامات مسئول آلمان خواسته‌اند که بودجه لازم را برای زنانی که با خشونت خانگی مواجه هستند تصویب کنند تا این زنان بتوانند به همراه کودکانشان در هتل‌ها استقرار داده شوند.
حالا فرانسیسکا گیفی وزیر امور خانواده در دولت آلمان با تائید این خواسته، خواهان آن شده تا نهادهای مسئول به سرعت و غیربوروکراتیک اقدامات لازم را در این مورد انجام دهند. وزیر خانواده پس از دریافت درخواست خانه‌های زنان، در یک نشست مشترک با وزارای امور خانواده و برابری جنسیتی در ایالت‌های شانزده‌گانه‌ی آلمان اعلام کرد که قصد دارد از زنان و کودکان بطور موثرتری در مقابل خشونت خانوادگی محافظت کند. وی تاکید کرد که لازم است بر اساس نیاز، هتل یا خانه‌های خالی برای استقرار این گروه از زنان تهیه شود چرا که خانه‌های زنان به دلیل مواجهه با بحران کُرونا ظرفیت کمتری برای پذیرش زنان دارند. وزیر امور خانواده آلمان همچنین تاکید کرد: «این خیلی مهم است که این زنان بطور سریع و غیربوروکراتیک به مشاوره و امنیت دسترسی پیدا کنند. زنانی که در خانه با خشونت مواجه هستند به افراد وامکاناتی مثل مشاوره تلفنی و محلی امن و مطمئن نیاز دارند تا بتوانند به آنجا پناه ببرند.»
کاملا روشن است که چنین انتظاری از حکومت اسلامی حاکم بر ایران که خشونت در آن بطور کلی و همچنین علیه زنان شرعی و قانونی است، کاملا غیرواقعی است اما در چهار دهه گذشته زنان ایران با همه موانع و سرکوب‌ها و محدودیت‌ها، راه خود را باز کرده و برخی حقوق خود را بر حکومت تحمیل کرده‌اند. این بار نیز در بحران کُرونا و افزایش خشونت خانگی میتوانند با روش‌های مبتکرانه، حقوق خود را دنبال کرده و اهداف خود را به پیش ببرند.
*منبع: مجله آلمانی «اِما Emma»
*ترجمه و تنظیم: حنیف حیدرنژاد
مقاله نگفت آیا مهاجران اینگونه اند یا آلمانیهای اصیل. آلمان بیش از ۳/۵ میلیون مسلمان مهاجر دارد که طبق فرمان قران میتوانند زنانشان را تنبیه بدنی و روانی کنند و جزو عبادات مرد محسوب میشود و موجب ثواب و تقرب به الله میشود. خواهش میکنم به این نکات توجه شود تا ترو خشک با هم نسوزند.