تورم مواد خوراکی در ایران در حالی از ۶۱ درصد عبور کرده که بیشترین بار فشار تورمی بر دوش خانوارهای حداقل‌بگیر و ضعیف جامعه است. خانوارهای حداقل‌بگیر می‌گویند پس از حذف گوشت و مرغ و میوه از سبد مصرفی، حالا ناچار شده‌اند تخم‌مرغ و ماست و شیر را حذف کنند.
نرخ تورم در شهریورماه رکورد تازه‌ای را ثبت کرد بطوری که نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش ۳.۲ واحد درصدی به ۶۱.۶ درصد رسید. دهک‌های پایین درآمدی از نره تورم مواد خوراکی آسیب بیشتری می‌بینند. سهم مواد خوارکی و اجاره خانه در سبد مصرفی این خانوارها، سهم حداکثری دارد و در نتیجه با افزایش شدید مواد خوراکی، هزینه‌های این خانوارها با افزایش بیشتری روبرو می‌شود.
تورم مواد خوراکی در حالی میانگین تورمی در میان خانوارهای تنگدست و کم‌درآمد را بالاتر برده که پیشتر نیز درآمدهای این خانوارها فاصله زیادی با رقم خط فقر داشت. آخرین محاسبات نشان می‌دهد رقم خط فقر برای یک خانوار ۳ تا ۴ نفره به حدود ۱۲ میلیون تومان در ماه رسیده است. این در حالیست که رقم حداقل حقوق مصوب دولت، حدود ۳ میلیون تومان در ماه است. رقم حداقل دستمزد مبنای تعیین حقوق کارگران، بازنشستگان، مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی است. بسیاری از کارمندان بخش دولتی از جمله آموزگاران را متوسط دریافتی ۵ تا ۶ میلیون تومان دارند. به عقیده کارشناسان بیش از نیمی از جمعیت ایران زیر خط فقر قرار دارند و برای تأمین ضروری‌ترین هزینه‌های خوراک و مسکن دچار بحران هستند.
این شرایط سبب شده که به گفته خانوارهای کارگری، به عنوان نمونه‌ای از قشر حداقل‌بگیر در ایران، تهیه تخم‌مرغ و لبنیات و نان هم برای این اقشار دشوار باشد.
آخرین گزارش مرکز آمار از قیمت لبنیات حاکی از آن است که قیمت هر لیتر شیر پاستوریزه از ۱۱ هزار و ۵۳۸ تومان در تیرماه امسال به ۱۲ هزار و ۱۵۵ تومان افزایش یافته است. قیمت ماست هر کیلو پاستوریزه از ۱۳ هزار و ۸۵۴ تومان به ۱۴ هزار و ۶۳۳ تومان تغییر کرده است. این تنها مربوط به دو قلم از محصولات لبنی است. در این میان، مشاهدات بازار حاکی از آن است که قیمت هرقالب کره ۵۰ گرمی از ۵۰۰۰ تومان در ماه‌های قبل به ۷۰۰۰ تومان و قیمت هر قالب کره ۱۰۰ گرمی نیز از حدود ۱۰ هزار تومان به حدود ۱۴ هزار تومان رسیده است. اما این قیمت‌ها، نرخ‌های رسمی هستند و گاهاً در فروشگاههای سطح شهر با ارقامی بسیار بالاتر روبرو می‌شویم؛ کما اینکه در نیمه شهریورماه، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی از افزایش حدود ۲۰ درصدی قیمت محصولات لبنی خبر داد. پس افزایش رسمی ده درصدی چندان با واقعیت‌های ملموس بازار همخوانی ندارد و قیمت‌های واقعی بالاتر از این ارقام جای می‌گیرند.
خبرگزاری ایلنا گزارش داده که حذف لبنیات و تخم مرغ را می‌توان آخرین مرحله از حذف اقلام مفید سفره‌ها دانست؛ از ابتدای ۹۷ به دلیل شوک درمانی‌های ارزی، اقلام باکیفیت و پروتئینی شروع به غیب شدن از سفره‌های فرودستان کردند؛ اول، گوشت قرمز، بعد گوشت سفید و در مرحله بعد، برنجی که امروز هر کیلو ۵۰ هزار تومان است، حذف شدند و امروز لبنیات و تخم مرغ نیز در حال پرکشیدن از سفره‌ها هستند؛ به طوریکه یک املت ساده با یک کاسه ماست، غذایی لاکچری است، یک املت با پنج عدد تخم مرغ و نان، در کمترین حالت ۱۵ یا ۱۶ هزار تومان هزینه دارد (گوجه فرنگی را هم حذف می‌کنیم) و یک کیلو ماست نیز ۱۵ هزار تومان است، بنابراین یک املتِ بدون گوجه و یک کاسه ماست برای یک خانواده کوچک سه نفره، لااقل ۳۰ هزار تومان آب می‌خورد!
یک کارگر شهرداری مریوان به خبرگزاری ایلنا از حذف ماست و تخم‌مرغ از سفره‌اش خبر داده است: «گوشت قرمز ماههاست نخورده‌ایم؛ ماست و شیر هم همیشه نمی‌خریم؛ یعنی ماست را فقط وقتی مهمان داریم یا می‌خواهیم ولخرجی کنیم، می‌خریم؛ اما شیر برای بچه‌هایم لازم است؛ می‌خریم ولی نمی‌توانیم به اندازه کافی به بچه‌ها بدهیم، مجبوریم در مصرف شیر هم صرفه‌جویی کنیم؛ یک زمانی املت گوجه یا املت سیب‌زمینی، غذایی بود که هفته‌ای چند بار می‌خوردیم، حالا تخم مرغ آنقدر گران شده که دیگر گاهی سیب‌زمینی سرخ کرده یا آب پز می‌خوریم و از خیر گذاشتن تخم مرغ کنارش می‌گذریم!»
این کارگر نگران اینست که اگر کاری برای گرانی‌ها نکنند، چند وقت دیگر همان نان خالی هم در سفره‌های کارگران پیدا نشود؛ می‌گوید: یادش بخیر همین چند سال پیش با حقوق کارگری لااقل شکم‌مان که سیر می‌شد…
یک بازنشسته کارگری ساکن مشهد نیز از شرمساری بازنشستگان مقابل فرزندان و نوه‌ها گفته است: «بزرگ خانواده باید سفره‌اش مدام پهن باشد و بچه‌ها دورش را بگیرند، اما وقتی «نداریم» چه کنیم؛ وقتی از مستمری ۴ میلیون تومانی، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را اجاره خانه می‌دهیم، چطور بچه‌ها و نوه‌ها را دعوت کنیم؛ نان خالی مقابل‌شان بگذاریم؟»
افزایش مواد غذایی اثرات دیگری نیز بر روند زندگی و اقتصاد کشور داشته است. سعید درخشانی رئیس اتحادیه سوپر مارکت و مواد پروتئینی تهران با بیان اینکه افزایش قیمت کالاهای مصرفی و کاهش قدرت خرید مردم موجب شده میزان فروش در صنف ما به حداقل برسد، گفته که «با توجه به شرایط اجاره، فروش کم و شرایط اقتصادی، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد سوپرمارکت‌ها تغییر شغل داده یا مغازه‌های خود را بسته‌اند.»
