سهم «هیچ» برای ایران در اقتصاد سوریه با وجود ۳۰ میلیارد دلار هزینه از جیب مردم!

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران روز یکشنبه ۳۰ آبان با اشاره به «ضعف دیپلماسی اقتصادی» در جمهوری اسلامی گفته سهم ایران از اقتصاد سوریه تنها سه درصد است، اما ترکیه ۳۰ درصد تجارت این کشور را در اختیار گرفته است.

جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۱ و همزمان با شکل‌گیری اعتراضات علیه حکومت بشار اسد در این کشور حضور یافت و با آغاز فعالیت گروه تروریستی داعش نیز، این حضور به صورت رسمی توسط سپاه پاسداران جمهوری اسلامی و به صورت غیررسمی در قالب فعال کردن گروه‌های شبه‌نظامی در این کشور ادامه پیدا کرد.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اردیبهشت سال گذشته اعلام کرد در یک دهه گذشته جمهوری اسلامی حدود «۳۰ میلیارد دلار» در سوریه هزینه کرده است.

وزارت خارجه آمریکا با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۲ میلادی، ۱۶ میلیارد دلار برای حمایت از بشار اسد و گروه‌های نظامی و شبه‌نظامی مورد حمایت خود در یمن و عراق هزینه کرده است.

این هزینه در حالی از جیب و سفره مردم ایران پرداخت شده، که با سرکوب داعش و آغاز بازسازی‌ها در این کشور، جمهوری اسلامی نتوانست سهمی در اقتصاد سوریه کسب و دست‌کم بخشی از هزینه‌هایی که در راستای ایدئولوژی نظام و تقویت تروریسم در منطقه کرده است را جبران کند.

اکنون محمد امیرزاده نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به سیاست‌های جمهوری اسلامی گفته که «متأسفانه ما در بسیاری از بزنگاه‌های تاریخی به جای آن‌که تعامل را انتخاب کنیم، چالش و تنش را انتخاب کرده‌ایم و نتایج این انتخاب بارها خود را در شاخص‌های مختلف نشان داده است.»

محمد امیرزاده تأکید کرده که سهم ایران از اقتصاد سوریه تنها سه درصد است، اما ترکیه ۳۰ درصد تجارت این کشور را در اختیار گرفته است.

آخرین گزارش مرکز آمار ترکیه نیز نشان می‌دهد که این کشور در ۹ ماهه سال ۲۰۲۱ بیش از ۱.۵ میلیارد دلار صادرات به سوریه داشته است که نسبت به دور مشابه پارسال ۳۱ درصد رشد داشته است.

آمارهای سازمان توسعه و تجارت ایران نیز نشان می‌دهد که در هفت ماهه سال ۱۴۰۰ کل صادرات ایران به سوریه حتی به ۱۰۴ میلیون دلار نیز نمی‌رسد.

از طرفی کل واردات ترکیه از سوریه در ۹ ماهه ۲۰۲۱ حدود ۱۳۴ میلیون دلار بوده، در حالی که واردات ایران از این کشور در هفت ماهه سال ۱۴۰۰ تنها ۱۷ میلیون دلار بوده است.

مجید مهتدی عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوریه نیز گفته که بیشتر اعضای هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و سوریه در این کشور هیچ حضوری ندارند.

به گفته مجید مهتدی این افراد از حضور در سوریه اِبا دارند و می‌گویند چون با آمریکا و اروپا مراوده داریم نمی‌خواهیم پاسپورتمان مهر ورود به سوریه بخورد!

در روزهای گذشته خبری درباره ممنوعیت واردات اتومبیل ایرانی در سوریه منتشر شد. پیش از آن عراق و جمهوری آذربایجان نیز واردات اتومبیل‌های ایرانی را ممنوع اعلام کرده بود. این در حالیست که بر اساس گزارش‌ها جمهوری اسلامی سه سال پیش یک خط تولید برای تولید اتومبیل سمند از زیرمجموعه‌های شرکت «ایران خودرو» را در سوریه راه‌اندازی کرده بود.

اتاق بازرگانی تهران نیز اعلام کرده که دولت سوریه مجوز واردات اتومبیل‌ها و قطعات ایرانی را لغو کرده‌ است؛ برخی فعالان بازار اتومبیل می‌گویند این ممنوعیت از ماه‌ها پیش از سوی سوریه اعمال می‌شده است.

این ممنوعیت در حالیست که جمهوری اسلامی طی سال‌های گذشته کارخانه تولید اتومبیل مجهز به سه سالن را در سوریه احداث کرده بود؛ از سال گذشته نیز مذاکرات میان شرکت «ایران‌خودرو» با مقام‌های سوری برای صدور دوباره مجوز واردات اتومبیل از ایران آغاز شد که تا کنون به جایی نرسیده است.

https://kayhan.london/1400/08/25/%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%af%d9%87-%d9%88%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d8%b5%d9%85%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d8%aa%d8%a7%d9%82-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%87%db%8c%da%86-%da%a9%d8%b4%d9%88

همچنین هفته گذشته سیدرضا شهرستانی عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد گفته بود که تولیدکنندگان ایرانی ناچار هستند که فولاد خود را با تخفیف زیاد به تجار ترکیه بفروشند و سپس تجار ترکیه، فولاد ایران را با حاشیه سود قابل توجه به سوریه صادر می‌کنند.

این خبر در حالی مطرح شد که خبرگزاری الجزیره نیز در گزارشی اعلام کرده که دولت ترکیه به دنبال در دست گرفتن فرآیند بازسازی شهر حلب بطور کامل است و دولت ترکیه طرحی جامع برای بازسازی سه مرحله‌ای حلب آماده کرده است که از ساختمان‌سازی و زیر ساخت شبکه آب و برق این استان شروع شده و با تأمین خدمات شهری ادامه دارد.

در این میان سهم ایران از صادرات مصالح ساختمانی از جمله سیمان و فولاد به سوریه ناچیز است و با وجود هزینه زیادی که جمهوری اسلامی در جنگ سوریه از جیب ملت ایران هزینه کرد، اما حالا سوریه فولاد ایران را با واسطه‌گری ترکیه می‌خرد!

در حال حاضر ترکیه و سپس چین و امارات بیشترین سهم را از بازار سوریه به خود اختصاص داده‌اند و روسیه موفق شده است سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در حوزه نفت و گاز سوریه انجام دهد. الجزیره نوشته که برخی قرارداد‌های اخیر روسیه با سوریه به‌ ویژه در زمینه نفت و گاز نشان از عزم جدی مسکو برای در اختیار گرفتن فرمان بازسازی سوریه دارد.

روس‌ها در ژانویه ۲۰۱۸ توافق انحصار حق برداشت از منابع نفتی و گازی سوریه را با این کشور امضا کردند. فوریه ۲۰۱۸ نیز دو کشور توافقی ۵۰ ساله برای سرمایه‌گذاری روسیه در معادن فسفات تدمر شامل استخراج و تولید منعقد کردند. همچنین استخراج فسفات معادن اطراف حمص نیز در قراردادی به روسیه واگذار شده است. در اکتبر ۲۰۱۸ هم تفاهمی در زمینه بالا بردن کیفیت تأسیسات تولید نفت سوریه امضا شد.

مسکو در ماه مارس ۲۰۱۸ قراردادی برای پروژه تولید برق در حمص، مسیر ریلی اتصال فرودگاه بین‌المللی دمشق به مرکز شهر و ایجاد تعدادی کارخانه صنعتی با دمشق منعقد کرد. وزیر انرژی روسیه نیز از تدوین نقشه راهی بین روسیه و سوریه برای بازسازی و توسعه میدان‌های نفتی سوریه خبر داد.

در چنین شرایطی است که محمدرضا شهیدی‌تبار نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این پرسش که چرا حتا فولاد ایران از طریق ترکیه به سوریه می‌رسد، گفته که «ما به دلیل تحریم‌ها مجبوریم کالای خود را با تخفیف زیاد به ترکیه بفروشیم و این جزو هزینه‌های تحریم است.»

محمدرضا شهیدی‌تبار افزوده که «هیچ کشوری با قیمت رسمی از ما کالا نمی‌خرد. تنها ترکیه نیست که چنین شرایطی را از ما می‌خواهد. ما برای واردات مجبوریم کالا را گرانتر بخریم و برای صادرات مجبوریم کالا را ارزانتر بفروشیم.»