بازار بورس ایران در نخستین روزهای زمستان ۱۴۰۰ نیز وضعیتی متزلزل و متلاطم را پشت سر گذاشته است. یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است این بازار قابل پیشبینی نیست بلکه باید درباره آن پیشگویی کرد.
در پایان معاملات امروز سهشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۰ شاخص کل بورس با هزار و ۹۰۰ واحد رشد به رقم یک میلیون و ۳۳۴ هزار واحد رسید. شاخص کل هموزن نیز با هزار و ۲۸۵ واحد رشد به رقم ۳۵۳ هزار واحد رسید.
در پایان معاملات فرابورس امروز نیز شاخص کل با ۴۷ واحد رشد همراه بود و به رقم ۱۸ هزار واحد رسید. نمادهای مؤثر در مثبت شدن بازار فرابورس، آریا و سمگا و غصینو و صبا و زاگرس و شگویا بودند و نماد مارون نیز بیشترین تأثیر را در منفی شدن شاخص کل فرابورس داشت. با این حال ارزش کل معاملات بازار سهام امروز ۲۳۰۰ میلیارد تومان بود که نسبت به دیروز حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان کاهش داشته است.
در این میان، کارشناسان وضعیت ماههای آینده بازار بورس را مبهم ارزیابی کرده و میگویند عوامل زیادی در خارج از بازار بر روند بازار اثرگذار است.
در همین رابطه رضا خانکی کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که متغیرهای مبهم سیاسی و اقتصادی تاثیرگذار روی این بازار امکان پیشبینی آینده بازار را سلب کرده است.
رضا خانکی امروز سهشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۰ در گفتگو با ایسنا با تأکید بر اینکه آینده بازار را باید بیشتر پیشگویی کرد تا پیشبینی، توضیح داده که بقدری متغیرهای سیاسی مؤثر بر بازار زیاد است که امکان پیشبینی آینده آن وجود ندارد.
او افزوده «نمیتوان گفت توافق سیاسی میشود یا نه و یا اینکه چه سرنوشتی در انتظار بودجه سال آینده است. اما به نظر من واکنش این روزهای بازار طبیعی است. وقتی بازار یکپارچه مثبت یا یکپارچه منفی میشود یعنی دارد به یک اتفاق بیرونی واکنش نشان میدهد.»
این کارشناس بازار بورس گفته که «در وضعیت فعلی چند پارامتر موثر وجود دارد که کسی درمورد آن صحبت نمیکند. اینکه نتیجه مذاکرات چه خواهد شد؟ معلوم نیست در شرف توافقیم یا خیر. اگر قرار است توافق صورت بگیرد چگونه است؟ موقت یا دائمی؟ بازگشت برجام است یا توافق دیگر؟ از طرف دیگر وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی روزه سکوت گرفتهاند. مشخص نیست اگر توافق شود سرنوشت دلار چه خواهد شد؟ برنامه بانک مرکزی برای کنترل بازارها چیست؟ هیچ فردی در جایگاه حکمرانی خود را در این مقام نمیداند که این ریسکها را از سر راه بازار بردارد.»
او همچنین معتقد است که در بازار دلار دامنه نوسان وجود ندارد و دلار میتواند در یک روز قیمت خود را پیدا کند. اما در بازار بورس دامنه نوسان وجود دارد و باعث میشود بورس قادر نباشد به اتفاقات بیرونی واکنش متعادل نشان دهد. بنابراین دچار «بیشواکنشی» میشود.
از سوی دیگر در روزهای گذشته خبر انتصاب عبدالعلی علی عسگری رئیس سابق صداوسیمای حکومت به عنوان مدیرعامل هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس که بزرگترین شرکت بورسی ایران است، منتشر شد. این خبر از جمله خبرهای مؤثر بر بازار است که رضا خانکی نیز به آن اشاره کرده. انتصاب یک فرد غیرمتخصص به عنوان رئیس بزرگترین شرکت بورسی میتواند شاخصهای کلان در بازار را دستخوش تغییرات و تهدیدهایی کند.
علی سعدوندی کارشناس بازارهای مالی در واکنش به خبر این انتصاب در توییتر خود نوشت: «در راستای فاجعه حکمرانی انتصاب علی عسگری به ریاست بزرگترین شرکت پتروشیمی کشور مجددا توصیه می شود پیشینه تحصیلی و تجربی و اداری کلیه مدیران دولتی در یک وبسایت قرار گرفته و به ویژه معدل دیپلم این عزیزان همیشه در صحنه به طور ویژه با فونت بزرگتر به رنگ قرمز لاکی مشخص شود.»
پیام الیاسکردی کارشناس بازار سهام نیز نوشت: «واقعا فقط خود خدا این مملکت رو نگه داشته هرچی تلاش میکنند به صورت کامل نابودش کنند موفق نمیشوند! آخر شما بگویید از صداوسیما به مدیرعاملی پتروشیمی با چه منطقی؟با چه استدلالی؟!»
همچنین علی شریعتی فعال اقتصادی در همین ارتباط نوشت: «پتروشیمی دیگر تخصص نمیخواهد فقط تعهد میخواهد! علی عسگری!»
یکی دیگر از تهدیدهایی که سرنوشت بازار بورس در ماههای آینده را با ابهاماتی روبرو کرده اینست که در سالهای گذشته با وجود تحریمها، بازار سرمایه به یکی از منابع برای جبران کسری بودجه کشور تبدیل شده است. دولت روحانی توانست صدها هزار میلیون تومان از بازار سرمایه و با ایجاد صفوف خرید و فروش کاذب، پول مردم را به جیب بزند و درآمدزایی کند.
هرچند بازار در ماههای گذشته با تلاطمهای مشابه سال آخر فعالیت دولت حسن روحانی روبرو نبوده اما در صورت شکست مذاکرات یا عدم توانایی جمهوری اسلامی برای فروش نفت و ارزآوری در اقتصاد، بار دیگر ممکن است بازار بورس به ابزاری برای جبران کسری بودجه کشور تبدیل شود.