Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۹۶ (دوره جديد

‫تأملات بهنگام؛‬
‫پهلو ‌یگرایی ضامن یکپارچگی و بقای ایران‬
‫یکپارچگی به ایران بازگشت‪.‬‬
‫تکیه بر سکولاریسم موجب قطع‬
‫دست آلوده‌ی روحانیت شیعه از‬
‫موقوفات‪ ،‬دادگاه‌ها‪ ،‬ثبت اسناد و‬
‫آموزش ابتدایی مملکت شد‪ .‬بدون‬
‫ارز ‌شهای سکولار و در حالی که قدرت‬
‫آخوندهای شیعه پابرجا بود‪ ،‬تأسیس‬
‫نهادهایی چون فرهنگستان و دانشگاه‬
‫تهران ناممکن و آزادی زنان از قیود‬
‫بَ َدوی شریعت اسلام و اعطای حقوق‬
‫مدنیبهنیمیازجامعهایران‪،‬محالبود‪.‬‬
‫تعلقخاطرهیأتحاکمهوبخصوص‬
‫شخص رضاشاه به تکنوکراسی و تربیت‬
‫متخصص در صنایع و علوم جدید‪،‬‬
‫موجب عملی شد ِن بخش مهمی از‬
‫اندیش ‌هی تجدد در ایران شد‪ .‬اعزام‬
‫محصل به خارج از کشور و استخدام‬
‫متخصصین خارجی غیر وابسته به‬
‫روس و انگلیس‪ ،‬ناشی از توجه پادشاه‬
‫ایران و یارانش به تکنوکراسی و‬
‫باشد‪ ،‬مطالب ‌هی بیشترین مردم ایران‬
‫ف ‌نسالاری بود‪.‬‬
‫دستاوردهای ب ‌ینظیر و فراوان نیم‬
‫قرن پهلو ‌یگرایی چنان بارز و ماندگار‬
‫است که پس از چهل سال حکومت‬
‫واپسگرا و وط ‌نسوز جمهوری اسلامی‪،‬‬
‫هنوز آثار درخشان آن در ذهن و‬
‫زیست جامعه ایرانی قابل مشاهده‬
‫است‪ .‬فرق ‌هی تبهکار اشغالگر ایران‬
‫به کشور پادشاهی مشروطه ایران نمود‪.‬‬
‫در این چهار دهه نکبت و ادبار از‬
‫هیچ کوششی برای زدودن گفتمان‬
‫پهلو ‌یگرایی از فرهنگ و تاریخ ایران‬
‫معاصر فروگذار نکرده است‪ .‬فرق ‌هی‬
‫تبهکار با نشاندن اُ ّمت‌محوری‌ به‬
‫جای مل ‌یگرایی‪ ،‬شیع ‌هگری به جای‬
‫سکولاریسم و جایگزین کردن تعهد‬
‫شاه فقید و شهبانو فرح‬
‫در جایگاه تکنوکراسی‪ ،‬آسیب‌های‬
‫سهمگینی به هویت ملی و میهن‬
‫جای تکنوکراسی از اصطلاح مدرنیسم‬
‫کهنسال ما وارد آورده است‪.‬‬
‫اکنون در آستانه‌ی چهل‌سالگی‬
‫انقلاب نکب ‌تبار‪ ،۱۳۵۷‬ایران به وضعی‬
‫شبیه به پایان دوران قاجار دچار آمده‬
‫است‪ .‬سرزمینی غار ‌تشده‪ ،‬ویران و‬
‫منزوی که تبهکاران حاکم بر آن حتی‬
‫از تأمین نیازهای اولیه ساکنان آن‬
‫کشور ناتوان هستند‪ .‬چنانکه در اول این‬
‫مطلب نیز اشاره شد‪ ،‬نهادهای ادار‌هی‬
‫کشور چنان دچار فساد و اضمحلال‬
‫شد‌هاند که دور نیست که ناگهان دچار‬
‫فروپاشی شوند‪ .‬هرج و مرج تالی این‬
‫فروپاشی م ‌یتواند بسیار هولناک باشد‬
‫و بعید نیست که از پس این واقعه نه از‬
‫ایران نشانی بماند و نه از هویت ایرانی‬ ‫دادگستری مستقل‪ ،‬آموزش و پرورش‬
‫اثری‪ .‬در چنین وضعیتی‪ ،‬با مدد از‬
‫تاریخ و تجرب ‌هی گرانقدر گذشته‪ ،‬برای‬
‫نجات ایران از ورط ‌هی تجزیه و نابودی‪،‬‬ ‫گرفتن هویت ایرانی و سبب حفظ‬
‫چار‌های جز رجوع به اصول س ‌هگان ‌هی‬
‫پهلو ‌یگرایی نیست‪ .‬امروز‪ ،‬ما ایرانیان‬ ‫که ارتش ملی منظم جایگزین قشون‬
‫برای حفظ ایران‪ ،‬به براندازی فرق ‌هی‬
‫تبهکار و استقرار حکومتی بر مبنای‬
‫مل ‌یگرایی‪ ،‬سکولاریسم و تکنوکراسی‬
‫ُم َخ َّیر نیستیم؛ به انجام این وظیفه‬ ‫خزعل سرکوب شدند و آرامش و‬
‫محکومیم!‬
‫صفحه ‪ - Page 12 - 12‬شماره ‪1662‬‬
‫جمعه ‪ 5‬تا پنجشنبه‪ 11‬بهمن ماه ‪1397‬خورشیدی‬
‫دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران (‪)104‬‬
‫( کیهان لندن شماره ‪) 1285‬‬
‫نداشت‪ .‬فساد و فلاکت تمام ارکان‬ ‫= رضاشاه و همراهان‬ ‫احمد احـرار‬ ‫راه امنـی کـه ب ‌هنظـرش می‌رسـد‬ ‫تصویری که «آیرونساید» از‬
‫کشور را در بر گرفته بود و شرایط‬ ‫خردمندش با تکیه بر‬ ‫ایـن اسـت کـه پـول را توسـط پیک‬ ‫احمدشاه به‌دست می‌دهد حتی از‬
‫بی ‌نالمللی پس از جنگ جهانی اول‪،‬‬ ‫سه ا صل ملی‌گر ا یی ‪،‬‬ ‫خواهد آمد‪ .‬نمی‌دانم آیا اعتقادات‬ ‫مـا بـه بغـداد و از آنجـا بـه بمبئـی‬
‫امکان تجزیه ایرانبهچنددولتجعلی‬ ‫سکولاریسم و تکنوکراسی‪،‬‬ ‫اسلامی به‌عنوان سلاحی در برابر‬ ‫بفرسـتد‪ .‬ابتـدا مـن نفهمیـدم او چه‬ ‫این نیز رق ‌تانگیزتر است‪.‬‬
‫و ساخت ‌هی استعمارگران اروپایی را‬ ‫نهادهای نوین اداره کشور را‬ ‫کمونیسم عمل خواهد کرد یا نه‪.‬‬ ‫می‌خواهـد بگویـد امـا رفته‌رفتـه‬ ‫ژنرال آیرونساید‪ ،‬در یادداش ‌تهای‬
‫پ ‌یریزی کردند و ایران را نه‬ ‫ظاهراً ایرانیان نسبت به سرنوشت‬ ‫موضـوع را دریافتـم‪ .‬او مقـداری پول‬ ‫خود م ‌ینویسـد‪« :‬اعلیحضرت اظهار‬
‫بسیار محتمل کرده بود‪.‬‬ ‫تنها از وط ‌هی نابودی نجات‬ ‫خودشان بی‌تفاوتند‪ .‬هیچ نیرویی‬ ‫ایرانـی داشـت آن هـم به‌صـورت‬ ‫علاقـه کـرده بـود کـه چنانچـه من‬
‫فقر‪ ،‬بیمار ‌یهای مسری کشنده‪،‬‬ ‫بخشیدند بلکه ظرف بیست‬ ‫وجود ندارد که در مقابل تهاجمی‬ ‫سـک ‌ههای بـزرگ نقره کـه ارزش آن‬ ‫بتوانـم به تهران بـروم‪ ،‬با من ملاقات‬
‫قحطی بزرگ ناشی از حرص و‬ ‫سال سرزمینی عق ‌بمانده‬ ‫ـ هرچند ضعیف ـ از آنان دفاع‬ ‫حـدود نیـم میلیون لیره اسـترلینگ‬ ‫کنـد‪ .‬در نتیجـه‪ ،‬یـک دعوتنامـه‬
‫رذالت مالکان بزرگ در همدستی با‬ ‫و ویران را دوباره به مسیر‬ ‫بـود‪ .‬م ‌یدانسـتم کـه بـرای حمـل‬ ‫رسـمی فرسـتاده شـد مبنـی بـر‬
‫استعمارگران بی‌وجدان بریتانیایی‪،‬‬ ‫آبادانی و پیشرفت باز‬ ‫کند‪»...‬‬ ‫چنیـن محمولـۀ باارزشـی از تهـران‬ ‫ایـن کـه ب ‌همحـض امـکان ب ‌هحضـور‬
‫ناامیدی فراگیر اتباع ایران نسبت‬ ‫نمی‌توان انکار کرد که در این‬ ‫بـه بغـداد‪ ،‬چنـد کامیـون و تعدادی‬ ‫ایشـان برسـم‪ .‬مـن بـه جایـی کـه‬
‫به آینده خود و فرزندانشان‪ ،‬حضور‬ ‫گرداندند‪.‬‬ ‫زمان‪ ،‬میدان باز و صحنه برای ظهور‬ ‫مأمور محافظ لازم اسـت و سـنگینی‬ ‫تصـور می‌کـردم دفتـر شـخصی‬
‫پررنگ خرافات مذهبی به سردمداری‬ ‫= د ر چنین و ضعیت‬ ‫یک مرد نیرومند در ایران آماده بود‪.‬‬ ‫بـار چنیـن جنایتـی را کـه او به من‬ ‫پادشـاه باشـد راهنمایـی شـدم‪ :‬یک‬
‫آخوندهایشیعهوازهمهمهمترفقدان‬ ‫ا سفبا ر ی که جمهو ر ی‬ ‫اما در میان مردان سیاسی کسی که‬ ‫پیشـنهاد م ‌یکـرد بـر دوش خـود‬ ‫اتـاق سـاده بـا دیوارهـای پوشـیده‬
‫هویت ملی‪ ،‬باعث شده بود که ایرانیان‬ ‫اسلامیبرای کشوربه وجود‬ ‫پروای چنین کار و سودای آن در سر‬ ‫احسـاس م ‌یکـردم‪ .‬مـا در سرتاسـر‬ ‫از قالـی کـه میـز بزرگـی در وسـط‬
‫«دینخو»* برای ظهور منجی دست به‬ ‫آورده‪ ،‬با مدد از تاریخ و‬ ‫داشته باشد‪ ،‬وجود نداشت‪ .‬در نتیجه‪،‬‬ ‫مشـرق زمیـن بـرای تومـان (واحـد‬ ‫آن قـرار داشـت‪ .‬روی میـز پـر از‬
‫آسمان بردارند‪ .‬بنایراین ظهور رضاشاه‬ ‫تجربه‌ی گرانقدر گذشته‪،‬‬ ‫یک روزنام ‌هنگار جوان فرصت را مغتنم‬ ‫پول ایران) کـه حقوق افراد خودمان‬ ‫کاغـذ بـود‪ .‬وقتـی فراش خلـوت مرا‬
‫در این دوران‪ ،‬بیش از آنکه ناشی از‬ ‫برای نجات ایران از ورط ‌هی‬ ‫شمرد و قدم به میدان گذاشت‪ :‬سید‬ ‫را بـا آن می‌پرداختیـم تبلیغـات‬ ‫معرفـی کـرد‪ ،‬شـاه در کنـار یکی از‬
‫طرح و نقش ‌های از پیش طراحی شده‬ ‫تجزیه و نابودی‪ ،‬چار ‌های جز‬ ‫کـرده بودیـم‪ .‬اکنون‪ ،‬شـاه بـه جای‬ ‫کارکنـان دفتـر مشـغول امضا کردن‬
‫رجوع به اصول سه‌گانه‌ی‬ ‫ضیاءالدین طباطبائی!‬ ‫آنکـه نقر‌ههـا را بـه بانـک شـاهی‬ ‫کاغذهـا بـود‪ .‬او مـرا بـه سـوی یـک‬
‫بود که از فساد و هرج و مرج‪ ،‬جان به‬ ‫در ‪ 25‬د ‌یماه ‪ 1299‬سپهدار اعظم‬ ‫بفروشـد از مـا م ‌یخواسـت آنهـا را‬ ‫صندلـی در آن سـوی میـز هدایـت‬
‫پهلو ‌یگرایینیست‪.‬‬ ‫که دریافته بود حریف غالب آمدن بر‬ ‫بـه بمبئی برسـانیم تا پول بیشـتری‬ ‫کـرد‪ .‬پیـش از هـر چیـز از موفقیتی‬
‫لب شده بودند‪.‬‬ ‫مشکلات کشور نیست‪ ،‬از ریاست وزرا‬ ‫ب ‌هچنگـش آیـد‪ .‬مـن پرسـیدم چـرا‬ ‫کـه در نبرد سـیاهرود حاصـل کرده‬
‫رضاشاه با کمک دانایانی چون‬ ‫یوسف مصدقی‪ -‬مواضع اخیر‬ ‫پـول را از طریـق بانـک شـاهی بـه‬ ‫و متجاسـرین را عقـب رانـده بودیـم‬
‫محمدعلی فروغی (ذکاءالملک)‪،‬‬ ‫شاهزاده رضا پهلوی‪ ،‬از جمله برخورد‬ ‫استعفا کرد‪.‬‬ ‫بمبئـی حواله نم ‌یکنـد‪ .‬او طوری از‬ ‫اظهـار مسـرت کـرد‪ .‬سـپس گفـت‬
‫علی‌اکبر داور‪ ،‬سیدحسن تقی‌زاده‬ ‫هوشیارانه با فراخوا ‌نهای مشکوک‬ ‫احمدشاه استعفای سپهدار را‬ ‫کنـار این سـؤال گذشـت کـه گویی‬ ‫کـه کنـار گذاشـتن افسـران روسـی‬
‫و… «ممالک محروسه» قاجار را که‬ ‫پذیرفت‪ .‬از قصر فر ‌حآباد به معاونین‬ ‫چنین سـخنی نشنیده اسـت‪ .‬ناچار‪،‬‬ ‫بـرای او سـخت ملا ‌لآور بوده اسـت‬
‫نماد فقر و فساد و فلاکت بودند‪ ،‬تبدیل‬ ‫وزارتخان ‌هها ابلاغ شد که تا تعیین‬ ‫در توضیـح مجدد گفتـم ب ‌هنظر من‪،‬‬ ‫زیـرا سـالها بـه کشـورش خدمـت‬
‫رئیس‌الوزرای جدید امور مربوط‬ ‫او اشـتباه بزرگـی مرتکب م ‌یشـود و‬ ‫کـرده بودنـد‪ .‬او امیـدوار بـود کـه با‬
‫را کفالت کنند و گزارش خود را‬ ‫م ‌یخواهـد چیـزی را صـادر کند که‬ ‫آنهـا ـ همانطور که سـزاوارش بودند‬
‫مستقیماً برای شاه بفرستند‪ .‬روز‬ ‫مـا برای وارد کردن آن هزینۀ زیادی‬ ‫ـ ب ‌هخوبی رفتار شـود‪ .‬اطمینان دارم‬
‫‪ 26‬د ‌یماه مستوف ‌یالممالک به دربار‬ ‫م ‌یپردازیـم‪ .‬او درحالـی کـه بـه من‬ ‫کـه آنها بـا هزینـۀ دولت انگلسـتان‬
‫احضار شد و شاه با او دربارۀ تشکیل‬ ‫نـگاه م ‌یکـرد‪ ،‬دهانش را کـج کرد و‬ ‫بـه ولادی‌وسـتک اعـزام شـده‌اند‪.‬‬
‫دولت به مذاکره پرداخت اما مستوفی‬ ‫سـپس م ‌یخواسـت اطمینان حاصل‬
‫بـا لبخنـدی گفت‪:‬‬ ‫کنـد کـه افسـران انگلیسـی را در‬
‫حاضر به قبول مسؤولیت نشد‪.‬‬ ‫«‪Peut-etre que oui, mon‬‬ ‫لشـکر قزاق جانشـین افسران روسی‬
‫در روزهای بعد‪ ،‬مشیرالدوله و‬ ‫‪general, mais n’oubliez pas‬‬ ‫نخواهیـم کـرد و تأکیـد داشـت کـه‬
‫عین‌الدوله نیز به‌همین کیفیت از‬ ‫‪q,au fond tout le monde est‬‬ ‫ایـن اقـدام شـانس تصویب قـرارداد‬
‫قبول مسؤولیت عذر خواستند‪ .‬در‬
‫نهایت امر‪ ،‬نام عبدالحسین میرزا‬
‫فرمانفرما بر سر زبانها افتاد‪ .‬آنگاه بود‬
‫این تبدیل‪ ،‬پشتوان ‌هی فکری محکمی‬ ‫و ب ‌یپشتوانه برای تجمعات خیابانی‬
‫داشت که به مرور بر مبنای سه اص ِل‬ ‫در دی ماه گذشته‪ ،‬به ویژه بیانیه‬
‫مل ‌یگرایی‪ ،‬سکولاریسم و تکنوکراسی‬ ‫اخیر او دربار‌هی کنفرانس پیش رو‬
‫شکلگرفتهبود‪.‬اینپشتوان ‌هیفکری‪-‬‬ ‫در ورشو‪ ،‬همگی نشان از پختگی‬
‫فرهنگی‪ ،‬به واسطه‌ی بنیانگذاران‬ ‫مهمترینچهر‌هیاپوزیسیونجمهوری‬
‫و دوران ایجادش‪« ،‬پهلوی‌گرایی»‬ ‫اسلامی دارد‪ .‬رضا پهلوی به عنوان‬
‫خوانده م ‌یشود‪( .‬اینجا بد نیست که‬ ‫میراثدار گفتمان پهلوی‌گرایی‪ ،‬روز‬
‫به روز میان اکثریت شهروندان ایران‬
‫مقبول‌تر می‌شود و به این سبب‬ ‫ژنرال آیرونساید (راست) و ژنرال هالدین‬
‫است که بیش از پیش هدف حملات‬
‫اوباش داخلی و وابستگان و دلبستگان‬ ‫که سید ضیاءالدین مقالۀ «شاهزادگان‬ ‫‪»! égoiste‬‬ ‫را ب ‌هکلـی از بیـن خواهـد بـرد‪ .‬مـن‬
‫خار ‌جنشین فرق ‌هی تبهکار قرار گرفته‬ ‫غارتگر» را در روزنامه «رعد» نوشت‬ ‫(شاید هم بله‪ ،‬ژنرال! ولی فراموش‬ ‫بـه او گفتـم کـه درآینـده افسـران‬
‫به عنوان معترضه اضافه شود که برخی‬ ‫است‪ .‬شاهزاده رضا پهلوی با تکیه‬ ‫و ظاهراً همان موجب شد زمامداری‬ ‫مکنید که بالاخره همه خودخواهند!)‬ ‫ایرانـی ادارۀ امـور قزاقخانه را ب ‌هعهده‬
‫هواخواهان پهلو ‌یگرایی به غلط به‬ ‫بر میراث معنو ‌یاش‪ ،‬م ‌یتواند نقشی‬ ‫مجدداً به سپهدار تکلیف و تفویض‬ ‫خواهنـد داشـت و مـا فعلا سـرگرم‬
‫یگانه برای حفظ ایران و گذار میهن ما‬ ‫در پی این خاطره‪ ،‬آیرونساید‬ ‫آزمـون و گزینـش افسـران موجـود‬
‫استفاده می‌کنند که بار تاریخی‪-‬‬ ‫از شرایط هولناک پیش رو بازی کند‪.‬‬ ‫شود‪.‬‬ ‫می‌افزاید «ایران با چنین فرمانروایی‬ ‫بـرای تصـدی مناصـب مختلـف‬
‫معنایی و کارکرد دیگری دارد و استفاده‬ ‫چند روز پیش‪ ،‬در گفتگو با دوست‬ ‫عباس خلیلی در خاطراتش‬ ‫چه می‌توانست بکند؟ آیا عجیب‬ ‫هسـتیم‪ .‬همچنین متذکر شـدم که‬
‫از آن در این جایگاه صحیح نیست)‪.‬‬ ‫دانشمند و صاح ‌بنظری که ساکن‬ ‫م ‌‌ینویسد «سید عامل مهم برکناری‬ ‫بود که این کشور تا این حد در‬ ‫اعلیحضـرت بایـد درک کننـد سـوء‬
‫رضاشاه و همراهان خردمندش با‬ ‫ایران است‪ ،‬سخن از فجایع روزافزون‬ ‫فرمانفرما و آوردن سپهدار بود‪ .‬پس‬ ‫منجلاب فرو رفته بود؟ این کشور‬ ‫اسـتفاد‌ههایی از آن قبیـل کـه قبال‬
‫تکیه بر این سه اصل‪ ،‬نهادهای نوین‬ ‫و افسارگسیختگ ِی اداره امور کشور‬ ‫بالطبع باید سپهدار این حق را رعایت‬ ‫به مرد مقتدری نیاز داشت که آن‬ ‫رایج بود در آینده قابل قبول نیسـت‪.‬‬
‫اداره کشور را پ ‌یریزی کردند و ایران‬ ‫می‌رفت‪ .‬بحث بر سر این بود که‬ ‫کرده و پاداشی در خور عمل او بدهد‪.‬‬ ‫را نجات بخشد‪ ،‬اما مطمئناً او را‬ ‫در ایـن حـال‪ ،‬وقتـی بـه مـرد چاقی‬
‫را نه تنها از وطه‌ی نابودی نجات‬ ‫دست روی هر کجای دستگا‌ه اداره‬ ‫او هم مقام وزارت را به سید تکلیف‬ ‫نیافته بود‪ .‬همیشه این امر برای‬ ‫کـه لبـاس فـراک خاکسـتری به تن‬
‫بخشیدند بلکه ظرف بیست سال‬ ‫کشور بگذاریم‪ ،‬پوسیدگی و فساد چنان‬ ‫کرد‪ .‬شبی در اداره رعد بودیم‪ .‬سید‬ ‫من به‌صورت رازی مطرح بود که‬ ‫داشـت و ب ‌ههنگام شـنیدن حرفهای‬
‫(‪ )۱۳۰۰-۱۳۲۰‬سرزمینی عق ‌بمانده‬ ‫خودنمایی م ‌یکند که انگار بنیاد آن‬ ‫تلفن کرده خبر تفویض آن مقام را‬ ‫این کشور چگونه استقلالش را‬ ‫مـن بـه طرز عصبـی م ‌یلرزیـد‪ ،‬نگاه‬
‫و ویران را دوباره به مسیر آبادانی و‬ ‫دستگاه را بر ناکارآمدی گذاشت ‌هاند و‬ ‫داد‪ .‬باور کردن آن برای ما مشکل‬ ‫حفظ کرده است‪ .‬یک بار‪ ،‬زمانی‬ ‫م ‌یکـردم بـا خـود اندیشـیدم کـه‬
‫پیشرفت باز گرداندند‪ .‬بدون اجرای‬ ‫از همان روز نخست فساد در سرشت‬ ‫بود زیرا در آن زمان کسی از طبقۀ‬ ‫که قلمرو این کشور بین انگلستان و‬ ‫مشـاهدۀ نمونـ ‌های از یـک انسـان‬
‫سه اصل بنیادین پهلوی‌گرایی‪ ،‬نه‬ ‫معممین به آن مقام نمی‌رسید و‬ ‫روسیه تقسیم شد (اشاره به قرارداد‬ ‫درهـم شکسـته در مقامـی بدیـن‬
‫یکپارچگی ایران حفظ می‌شد و‬ ‫این دستگاه ریشه داشته است‪.‬‬ ‫سید معمم و نام ‌هنگار بود‪ .‬پرسیده‬ ‫‪ )1907‬چنین به‌نظر می‌رسید که‬ ‫اهمیـت تـا چه اندازه دردناک اسـت‪.‬‬
‫نه نهادهایی همچون ارتش ملی‪،‬‬ ‫هر دو اذعان داشتیم که تاریخ صد‬ ‫شد آیا وزارت معارف یا مثلا عدلیه‬ ‫ایران استقلالش را از دست داده‬ ‫شـاه‪ ،‬غفلتاً صحبـت را عوض کرد‬
‫سال اخیر اما حکم دیگری دارد و اگر‬ ‫به او واگذار شده است؟ سید گفت‬ ‫باشد‪ .‬در حال حاضر‪ ،‬از دیدگاه یک‬ ‫و گفـت فقـدان ژاندارمـری (کـه در‬
‫نوینودانشگا‌هتهرانتأسیسم ‌یگشت‪.‬‬ ‫نیک و ب ‌یغرض به دوران پیش از‬ ‫نه‪ ،‬وزارت خارجه است و این نیز بعید‬ ‫انسان غربی این کشور کاملا آماده‬ ‫دوران جنـگ و ماجـرای مهاجـرت‬
‫تقویت ملی‌گرایی موجب جان‬ ‫انقلاب کذایی ‪ ۱۳۵۷‬بنگریم‪ ،‬هر چند‬ ‫ب ‌هنظر م ‌یرسید‪ .‬ولی بعد معلوم شد‬ ‫است که به دامان کمونیسم بیفتد‪.‬‬ ‫ازهـم پاشـیده بـود) امنیـت کشـور‬
‫نهادهای ادار‌هی کشور مطلقا عاری از‬ ‫که چنین بوده ولی سید آن مقام را‬ ‫طبقۀ بالای جامعه در این کشور‬ ‫را بـه وضعـی ناامیدکننـده مختـل‬
‫استقلال کشور شد‪ .‬بر این اساس بود‬ ‫فساد نبودند اما نه تنها با ارکان ذاتا‬ ‫هم قبول نکرد زیرا م ‌یخواست کار را‬ ‫فاسد و بی‌مصرف است و طبقات‬ ‫سـاخته اسـت‪ .‬پـس از آن هـم تنها‬
‫فاسد در اداره کشور مواجه نم ‌یشدیم‬ ‫یکسره کند و حکومت سپهدار را که‬ ‫پایین به‌شدت فقیر و درمانده‌اند‪.‬‬ ‫جاد‌ههـای امـن‪ ،‬جاد‌ههایـی بـوده‬
‫پراکنده و قومی دوران قاجار گردید و‬ ‫بلکه پاکدستی و اراده برای مبارزه با‬ ‫غافل از انجام کار بود‪ ،‬مغتنم شمرد‪.‬‬ ‫تودۀ مردم چیزی از کمونیسم یا‬ ‫اسـت کـه تحـت کنتـرل نیروهـای‬
‫با تکیه بر همین ارتش بود که یاغیان‬ ‫فساد میان بسیاری از دولتمردان عصر‬ ‫بعد از مدتی که سید از ایران خارج‬ ‫دموکراسی نمی‌دانند‪ .‬کوچک‌خان‬ ‫انگلیسـی قـرار داشـت ‌هاند‪ .‬او انتظـار‬
‫داخلی و تجزی ‌هطلبانی از قماش شیخ‬ ‫شده بود شبی مهمان سپهدار بودیم‪.‬‬ ‫و انقلابش هیچ پیشرفت محسوسی‬ ‫داشـت که من در ایـن زمینه و برای‬
‫پهلوی‪ ،‬بسیار قوی و ریش ‌هدار بود‪.‬‬ ‫این جمله را گفت‪ :‬مردم م ‌یگویند‬ ‫نداشته‌اند‪ .‬هرکس را دیدم از‬ ‫نجـات از ایـن مشـکل کمـک کنـم‪.‬‬
‫ایران پس از انقلاب مشروطه‪ ،‬قریب‬ ‫سپهدار فلان است‪ .‬سید ضیاءالدین‬ ‫من سؤال می‌کرد پس از خارج‬ ‫آنـگاه اظهـار داشـت که م ‌یبایسـتی‬
‫به پانزده سال هرج و مرج را تجربه کرد‪.‬‬ ‫شب با من پلو م ‌یخورد و صبح کودتا‬ ‫شدن نیروهای شمال (انگلیسی‌)‬ ‫مقـداری پـول ب ‌هحسـاب شـخصی‬
‫سا ‌لهای پایانی سلطنت قاجار‪ ،‬دوران‬ ‫م ‌یکرد‪ .‬من از کجا خبر داشتم که او‬ ‫از ایران بر سر این کشور چه‬ ‫خـود در بمبئـی واریـز کنـد و تنهـا‬
‫ادبار و حقارت ایران بود و از «ممالک‬
‫محروسهایران»جزنامیب ‌یمسماباقی‬ ‫چه م ‌یخواهد بکند؟»‬
‫نمانده بود‪ .‬جدا از دول ‌تهای روسیه و‬
‫بریتانیا که شمال و جنوب ایران را عملا‬
‫تصرف کرده بودند‪ ،‬باقی مملکت میان‬
‫ماجراجویان داخلی و اوباش و خوانین‬
‫محلی تقسیم شده بود‪ .‬سلطان قاجار‬
‫که حتی در تهران هم شخصیتی به‬
‫حساب نمی‌آمد‪ ،‬جز مال‌اندوزی و‬
‫رؤیای سفر فرنگ‪ ،‬مشغولیت دیگری‬