Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۲۰۷ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۶۷۳‬‬
‫جمعه ‪ ۱۹‬تا پنجشنبه ‪ ۲۵‬آوریل ‪2019‬‬

‫آسوریان هستند که در تهران دارای‬                   ‫کلیساهای تهران از «تادئوس» تا «وارطاتانس»‬                                                                                                        ‫اگر چه از عمر تهران به عنوان‬
‫شش کلیسای فعال هستند و بیش‬                                                                                                                                                                         ‫پایتخت و شهر زمان زیادی نم ‌یگذرد‪،‬‬
‫از پنجاه سال عمر ندارند‪« .‬ژوزف»‬           ‫کلیسای «تادئوس» که قدیمی‌تر از‬                               ‫ساخت ‌هاند‪.‬‬     ‫دکتر «حسین کریمان» در کتاب‬            ‫دربار انگلستان در ایران «داوود خان»‬   ‫اما در همین مدت کوتاه در کنار‬
‫کشیش کلیسای کلدانی و آشوری‬                ‫این کلیساست باید در سالهای پیش‬        ‫اگر این اظهار نظر صحیح باشد‪ ،‬به‬        ‫«تهران در گذشته و حال»‪ ،‬ضمن‬           ‫طبیب نظام که هنگام معالجه بیماری‬      ‫عبادتگاه‌های دیگر اقلیتهای دینی‬
‫خیابان فرصت تهران در این باره‬             ‫از این تاریخ احداث شده باشد و شاید‬    ‫یقین کلیسای عصر شاه عباس در عهد‬        ‫اشاره به «کلیسای طاطاووس» (که‬         ‫طاعون رواج یافته در بین سربازان‪،‬‬      ‫دهها کلیسا نیز در نقاط مختلف و‬
‫می‌گوید‪ :‬در تهران شش کلیسا به‬             ‫تاریخ ‪ 1808‬میلادی به عنوان سال‬        ‫فتحعل ‌یشاه قاجار تغییر کرده و بنای‬    ‫همان تادئوس) است‪ ،‬از این کلیسا‬        ‫خود نیز گرفتار این بیماری شد‪ ،‬و‬       ‫برای فرقه‌های گوناگون مسیحی‬
‫مسیحیان آشوری و کلدانی تعلق دارد‪.‬‬         ‫تأسیس کلیسای «تادئوس» صحیح‬            ‫کنونی به جای آن احداث شده است‪.‬‬         ‫که در نزدیکی بقعه «سیداسماعیل»‬        ‫نیز «گریبایدوف» سفیر مقتول روسیه‬      ‫کاتولیک‪ ،‬ارتدوکس‪ ،‬پروتستان و ارمنی‬
‫قدیم ‌یترین آنها کلیسای حضرت‬              ‫نباشد‪« .‬کشیشیان» مسؤول روابط‬          ‫سنگ قبرهای متعددی از مسیحیان‬           ‫ساخته شده‪ ،‬به عنوان قدیمی‌ترین‬        ‫تزاری در ایران‪ ،‬در این کلیسا به خاک‬
‫«یوسف» در خیابان فرصت است‪.‬‬                ‫عمومی شورای خلیف ‌هگری ارامنه تهران‬   ‫و ارامنه در دهلیز و نمازخانه و صحن‬     ‫کلیسای تهران یاد م ‌یکند‪ .‬وی به نقل‬                                                              ‫تأسیس شد‪.‬‬
‫کلیسای شرق آشوری (مارگیورکس)‬              ‫درباره تعداد کلیساهای زیر نظر این‬     ‫این کلیسا وجود دارد‪ .‬این کلیسا به‬      ‫از «مصطفوی» باستا ‌نشناس و مؤلف‬                          ‫سپرده شد‌هاند‪.‬‬     ‫شاید برای برخی از پژوهشگران‬
‫در خیابان کارگر جنوبی‪ ،‬کلیسای‬             ‫شورا م ‌یگوید‪ 8 :‬کلیسا در تهران زیر‬   ‫هر حال از کلیسای حایابان «شاهپور»‬      ‫کتاب «آثار تاریخی تهران م ‌ینویسد»‬    ‫در سال ‪ 1970‬میلادی ضمن رنگ‬            ‫موضوعهای اجتماعی و فرهنگی این‬
‫«برادران آشوری» در خیابان ستارخان‬         ‫نظر شورای خلیف ‌هگیری اداره م ‌یشود‬   ‫که قدیمی تر از سایر کلیساهای تهران‬     ‫کلیسایی از عهد فتحعلی‌شاه قاجار‬       ‫کردن دیوارهای کلیسا در اثر فرو‬        ‫شهر‪ ،‬این نکته تاریخی آشکار نباشد که‬
‫و کلیسای «انجیلی»‪« ،‬آشوری»‪،‬‬               ‫که قدیمی‌ترین آنها قدیمی‌ترین‬                                                ‫در کوچه‌ای که کاشی (پلاک) آن‬          ‫ریختن گ ‌چرویه سطحی‪ ،‬شکل اولیه‬        ‫تقریباًهمزمان با تأسیس «مسجد شاه»‬
‫«حضرت توما» در خیابان کارگر‬               ‫کلیساهای تهران نیز هستند‪ ،‬عبارتند از‬    ‫است به مراتب قدیم ‌یتر بوده است‪.‬‬     ‫به نام جارچی باشی و اسم قدیم ‌یتر‬     ‫دیوارها و قسمتی از تصاویر نقاشی‬       ‫(مسجد امام فعلی) در زمان فتحعلی‬
‫شمالی‪ ،‬کلیسای «حضرت مریم» در‬              ‫کلیسای «میناس»‪« ،‬تادئوس مقدس»‪،‬‬        ‫دومین کلیسای قدیمی تهران‪،‬‬              ‫آن کوچۀ ارامنه است‪ ،‬در ضلع غربی‬                                             ‫شاه قاجار‪ ،‬نخستین کلیسای تهران که‬
‫خیابان خرمشهر و کلیسای دیگری‬              ‫«گئورگ مقدس» که از عمر کلیساهای‬       ‫«گئورگ مقدس» در بازارچه قوا ‌مالدوله‬   ‫نزدیک بازار وجود دارد‪ .‬نام این کلیسا‬            ‫شده روی آنها نمایان شد‪.‬‬     ‫داخل برج و باروی «شاه تهماسبی» و‬
‫به همین نام در خیابان سرباز نیز از‬        ‫اول و دوم دو قرن م ‌یگذرد و کلیسای‬    ‫کوچه «درخونگاه» است که به سبب فضا‬                                            ‫این تصاویر یک شکل‪ ،‬گلدان گلی را‬       ‫در جوار بازار تهران ساخته شده است‪،‬‬
‫کلیساهای تهران متعلق به اقلیت‬                                                   ‫و شکل بنا‪ ،‬تا حدودی بزرگتر و زیباتر‬                   ‫«طاطاووس» است‪.‬‬         ‫با گل و بته و پرندگانی به شکل طوطی‬    ‫یکی از آثار تاریخی تهران محسوب‬
                                              ‫سوم حدود ‪ 140‬سال عمر دارد‪.‬‬        ‫از کلیسای «تادئوس» به نظر م ‌یآید‪.‬‬     ‫به گفتۀ «قیواندرستمی» کشیش‬            ‫نشان م ‌یدهند و رنگ آنها از عصاره‬
          ‫آشوری و کلدانی هستند‪.‬‬           ‫از زمان ساخت بقیه کلیساها کمتر‬        ‫«آلبرت جواکیم» سرپرست کلیسای‬           ‫سالهای (‪ ،)1320-30‬این کلیسا‬                                                                          ‫م ‌یشود‪.‬‬
‫گروه سوم از کلیساهای تهران‬                ‫از پنجاه سال م ‌یگذرد و حتی دو باب‬    ‫«تادئوس و گئورگ» دربارۀ زمان‬           ‫مربوط به زمان شاه عباس است و‬                      ‫گیاهی تهیه شده است‪.‬‬       ‫کلیسای «تادئوس و باردوقیمئوس‬
‫متعلق به اقلیتهای غیر ارمنی و آشوری‬       ‫از آنها پس از پیروزی انقلاب اسلامی‬    ‫تأسیس قدیمی ترین کلیسای تهران‬          ‫شهریار مزبور خانواد‌ههای چندی از‬      ‫تصاویر نقش شده بر روی سنگ‬             ‫مقدس»‪ ،‬نخستین کلیسای ارمنی و‬
‫است‪ .‬کلیسای «ارتدوکس روس» و‬                                                     ‫م ‌یگوید‪ :‬برابر تاریخ ذکر شده در جزوه‬  ‫ارامنه را مانند بسیاری نقاط ایران در‬  ‫مزارها‪ ،‬افرادی را با لبا ‌سهای متعلق‬  ‫مسیحی تهران است که در منطقه‬
‫«ارتدوکس یونان» در خیابان مفتح که‬                            ‫ساخته شد‌هاند‪.‬‬     ‫معرفی کلیسای «گئورگ مقدس»‪،‬‬             ‫تهران آن زمان که به «شهر ده» موسوم‬                                          ‫بازار حضرتی‪ ،‬تقاطع خیابان مولوی در‬
‫از نظر نما جزء کلیساهای زیبای تهران‬       ‫از عمر جدیدترین آنها یعنی‬             ‫این کلیسا در سالهای ‪1790-95‬‬            ‫بوده سکونت داده است و کلیسای‬                  ‫به دوره قاجار نشان م ‌یدهد‪.‬‬   ‫جنوب شرقی تهران‪ ،‬واقع شده است‪.‬‬
‫محسوب م ‌یشوند و حدود پنجاه سال‬           ‫«وارطانس» مقدس فقط ‪ 15‬سال‬             ‫تأسیس شده است و در این صورت‬            ‫کوچکی نیز در آن زمان برای ایشان‬       ‫در حال حاضر ماهی یکبار در اولین‬       ‫این کلیسا در سال ‪ 1808‬میلادی‬
                                          ‫م ‌یگذرد‪ .‬گروه دیگری از مسیحیان‪،‬‬                                                                                   ‫جمعه هر ماه میلادی و سالی یکبار در‬    ‫(وبه قولی زودتر از آن) به کوشش ده‬
                      ‫قدمت دارد‪.‬‬                                                                                                                             ‫روز مخصوص این کلیسا در آن مراسم‬       ‫خانواده ارمنی معروف به «جام بران»‬
‫کلیسای «کاتولیک حضرت مریم»‬                                                                                                                                                                         ‫که به دستور فتحعلی شاه قاجار از‬
‫در خیابان نوفل لوشاتو‪ ،‬کلیسای جنب‬                                                                                                                                        ‫مذهبی انجام م ‌یگیرد‪.‬‬     ‫جلفای اصفهان برای نصب شیش ‌ههای‬
‫باغ سفارت انگلیس در قلهک نیز از‬                                                                                                                                                                    ‫کاخ گلستان به تهران آمده بودند‪،‬‬
‫جمله کلیساهای به نسبت قدیمی‬
‫تهران هستند که بیشتر در اختیار‬                                                                                                                                                                                     ‫ساخته شده است‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                   ‫بانیان اصلی این کلیسا استاد‬
              ‫سفارتخان ‌هها بود‌هاند‪.‬‬                                                                                                                                                              ‫«خاجیک» و استاد «هاروطیون»‬
‫گروه دیگری از کلیساهای تهران‬                                                                                                                                                                       ‫معروف به «جام بران» هستند که‬
‫با عنوان‌های کلیسای «انجیلی»‪،‬‬                                                                                                                                                                      ‫مدفن آنها در مدخل کلیسا قرار‬
‫« ا سقفی » و « د یر » ها محل‬                                                                                                                                                                       ‫دارد‪ .‬نام کلیسا برگرفته از نام دو تن‬
‫عبادت مؤمنان مسیحی هستند‪.‬‬                                                                                                                                                                          ‫از حواریون حضرت عیسی است که‬
‫که قدیمی‌ترین از آنها کلیسای‬                                                                                                                                                                       ‫مسیحیت را از نیمۀ اول قرن اول‬
‫فارسی زبان انجیلی در خیابان سی‬                                                                                                                                                                     ‫میلادی در ارمنستان رواج داده‌اند‪.‬‬
‫تیر است که در سال ‪ 1876‬تأسیس‬                                                                                                                                                                       ‫کلیسا و نمازخانه آن حدود سیصد‬
                                                                                                                                                                                                   ‫و بیست متر مربع مساحت دارد که‬
                       ‫شده است‪.‬‬                                                                                                                                                                    ‫از صحن آن به عنوان اولین و تنها‬
‫این کلیسا پس از کلیساهای متعلق‬                                                                                                                                                                     ‫مکان موجود در آن زمان‪ ،‬برای تدفین‬
‫به ارامنه‪ ،‬قدیم ‌یترین کلیسا به شمار‬                                                                                                                                                               ‫مسیحیان وفات یافته در تهران‪ ،‬به‬
‫م ‌یآید‪ .‬تعداد کل کلیساهای تهران‪،‬‬
‫‪ 35‬باب است که بیشتر در نقاط‬                                                                                                                                                                           ‫عنوان آرامگاه استفاده شده است‪.‬‬
‫مرکزی تهران واقع شد‌هاند‪ .‬اگر تعداد‬                                                                                                                                                                ‫بسیاری از شخصی ‌تهای سیاسی و‬
‫‪ 8‬کلیسای ارمنی و ‪ 6‬کلیسای آشوری‬                                                                                                                                                                    ‫فرهنگی خارجی مانند سفیران روسیه‪،‬‬
‫را از مجموع کلیساهای تهران کم کنیم‪،‬‬                                                                                                                                                                ‫انگلستان‪ ،‬شاهزاده گرجستان‪« ،‬چارلز‬
‫تعداد باقیمانده متعلق به فرقه‌های‬                                                                                                                                                                  ‫اسکات» نویسندۀ انگلیسی‪« ،‬چارلز‬
                                                                                                                                                                                                   ‫آلیسون» فرستاده ویژه و وزیر مختار‬
           ‫مختلف مسیحی هستند‪.‬‬

‫‪45‬‬                                     ‫‪6‬‬

‫‪7 254‬‬                                                                              ‫(سودوكو)‬
‫‪89‬‬
                                                                                                                       ‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬
    ‫‪59‬‬
                                                  ‫‪3‬‬                                                                    ‫‪1‬ـ از خوانندگان معروف‪ ،‬قدیمی و‬                                                                  ‫‪1‬‬
                                                                                                                                           ‫فقید ایران‬
    ‫‪547‬‬                                                                         ‫‪1‬‬                                                                                                                                      ‫‪2‬‬
                                                                                                                       ‫‪2‬ـ از هنرپیشگان برجسته و فقید‬
‫‪13‬‬                                     ‫‪25‬‬                                                                              ‫سینمای ایران ـ حقی برای اعضای‬                                                                   ‫‪3‬‬

‫‪86‬‬                                             ‫‪2‬‬     ‫‪2 46‬‬                                                                         ‫دائمی شورای امنیت‬                                                                    ‫‪4‬‬
     ‫‪693‬‬                                   ‫‪14‬‬        ‫‪45‬‬                                                                ‫‪3‬ـ از شعرای نوپرداز و معروف ایران ـ‬
          ‫‪7‬‬                                                                                                                                                                                                            ‫‪5‬‬
                                                           ‫‪62‬‬                                                                            ‫میو‌های است‬
                                                                                                                       ‫‪4‬ـ لحظه ـ شهری تاریخی در ایران ـ‬                                                                ‫‪6‬‬
‫‪ 6‬ـ از مرکبات ـ شکوه‬              ‫عمودی‪:‬‬   ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬
         ‫ـ کشتی‬                                                                                                                 ‫صحاف ـ از کشیدن ‌یها‬                                                                   ‫‪7‬‬
                        ‫‪1‬ـ موسیقی‌شناس و‬                                                           ‫‪1‬‬                   ‫‪ 5‬ـ قسمتی از شبان ‌هروز ـ درختی‬
‫‪ 7‬ـ شایستگی ـ تنگ ‌های‬  ‫هنرپرور برجسته و‬                                                                               ‫است ـ مرضی است ـ پسوند تشبیه‬                                                                    ‫‪8‬‬
            ‫است‬         ‫فقید ایران و بانی‬                                                    ‫‪2‬‬                         ‫‪6‬ـفلجبودنـستار‌هایاستـلرزشوحرکت‬
                        ‫برنامه‌های جذاب‬                                                                                ‫‪ 7‬ـ سازمانی بی ‌نالمللی مربوط به حمل‬                                                            ‫‪9‬‬
‫‪ 8‬ـ از تمد ‌نهای کهن‬                                                                         ‫‪3‬‬                                                                                                                         ‫‪10‬‬
‫جهان ـ بلند ـ مایۀ‬                ‫«گلها»‬                                                                                  ‫و نقل هوایی ـ خوراکی سنتی‬
                        ‫‪2‬ـ کشنده است ـ‬                                                       ‫‪4‬‬                         ‫‪ 8‬ـ از شعرای رمانتیک و معروف روس‬                                                                ‫‪11‬‬
           ‫حیات‬         ‫تنگه‌ا ی ا ست ـ‬                                                                                ‫‪9‬ـ سرپرستان و مربیان ـ لورده ـ دست‬                                                              ‫‪12‬‬
‫‪9‬ـ قسمتی از پا ـ‬                                                                             ‫‪5‬‬
                            ‫جانداری است‬                                                      ‫‪6‬‬                             ‫‪10‬ـ گیاهی است ـ چهره ـ ذکی‬                                                                  ‫‪13‬‬
      ‫حرف ‌ها ‌یاست‬     ‫‪3‬ـ اثری از ویلیام‬                                                                              ‫‪11‬ـ تکرار یک حرف ـ خوراکی است‬
   ‫‪10‬ـ ویرانی ـ گزاف‬                                                                         ‫‪7‬‬                         ‫متداول ـ محل ذخیرۀ اجناس و کالا‬             ‫‪9‬ـ وی ـ بالا و والا ـ بر‬                            ‫‪14‬‬
‫‪11‬ـ پوشاکی است‬                   ‫شکسپیر‬                                                                                                                            ‫روی رودخانه است ـ‬
‫ـ از خاندان‌های‬         ‫‪4‬ـ صورت غذا ـ از‬                                                     ‫‪8‬‬                                         ‫ـ حرف خطاب‬                                                                      ‫‪15‬‬
 ‫حکومتی در ایران‬                                                                             ‫‪9‬‬                         ‫‪12‬ـازنویسندگانوداستانسرایانمعروف‬                      ‫پیدا نشدنی‬
                                   ‫آبزیان‬                                                                              ‫معاصر ایران ـ در ورق بازی است‬               ‫‪10‬ـ نوارتزئینی ـ بیهوده‬                         ‫افقی‪:‬‬
                        ‫‪ 5‬ـ ضمیری است ـ‬                                                      ‫‪10‬‬                                                                    ‫ـ ش ّر و زشت ـ از‬
                                                                                                                            ‫‪13‬ـ مصون ـ وی ـ نوعی چراغ‬                                              ‫‪1‬ـ آهنگساز‪ ،‬سراینده و‬
                                   ‫مدرک‬                                                                                ‫‪14‬ـ از شهرهای کوچک استان کرج‬                           ‫پیمودن ‌یها‬          ‫موسیق ‌یشناس برجسته‬
                                                                                                                                                                   ‫‪11‬ـ از اعضای داخلی بدن‬
                        ‫حل جدول شماره قبل‬                                                                 ‫‪11‬‬                              ‫ـ قطار شتر‬               ‫انسان ـ از شیرین ‌یهای‬                   ‫و فقید ایران‬
                                                                                                                       ‫‪15‬ـ هم شجاعت است و هم قلب ـ گلی‬                                             ‫‪2‬ـ از روزنام ‌ههای قدیمی‬
                                                                                                   ‫افقی‪:‬‬                                                                          ‫سنتی‬              ‫ایران ـ نوعی ماکارونی‬
                                                                                                                              ‫است ـ از وسایل موسیقی‬                ‫‪12‬ـ از هنرپیشگان قدیمی‬          ‫‪3‬ـ پایتخت کشوری است‬
                                                                                   ‫‪1‬ـ از وسایل نظافت ـ‬                                                             ‫و معروف سینمای ایتالیا‬          ‫ـ از وسایل چایخوری‬
                                                                                   ‫شهری صنعتی در ایران‬                                          ‫حل جدول شماره قبل‬  ‫ـ واحد انداز‌هگیری سطح‬
                                                                                   ‫‪2‬ـ از فلاسفۀ بزرگ آلمان‬                                                         ‫‪13‬ـ چانه ـ بر گونه نوازند ـ‬                  ‫ـ پیروان‬
                                           ‫‪ 7‬ـ استوار ـ در دهان است‬                                                                                                                                ‫‪4‬ـ درختی است ـ شهری‬
                                           ‫‪ 8‬ـ تقوا ـ اهلی و مربوط‬                       ‫در قرن هیجدهم‬                                                                 ‫موجودی افسان ‌های‬           ‫در ایران ـ از بنادر ایران‬
                                                                                   ‫‪3‬ـ از غلات ـ شهری در‬                                                            ‫‪14‬ـ داخل دایره است ـ از‬
                                                         ‫به خانه‬                                                                                                   ‫انواع پارچه ـ نوعی منزل‬           ‫در کرانۀ خلیج فارس‬
                                           ‫‪9‬ـ طرف راست ـ از وسایل‬                                  ‫ایران‬                                                                                           ‫‪ 5‬ـ راهنمایی ـ به‌دل‬
                                                                                   ‫‪4‬ـ جهان هستی ـ توان‬                                                                          ‫مسکونی‬             ‫ا فکند ن ـ پا یتخت‬
                                                 ‫موسیقی ـ عقاید‬                    ‫خواندن و نوشتن ـ‬                                                                ‫‪15‬ـ آب جاری ـ از حرف ‌هها‬
                                           ‫‪10‬ـ ضمیری است ـ از‬                                                                                                                                              ‫کشوری است‬
                                                                                                 ‫وحشی‬                                                                                              ‫‪ 6‬ـ سر ـ از نخس ‌توزیران‬
                                                   ‫شهرهای ایران‬                    ‫‪ 5‬ـ ستاره‌ای است ـ از‬                                                                                           ‫پیشین ایران ـ دغلکاری‬
                                           ‫‪11‬ـ دو دلی ـ وسیلۀ‬                      ‫اعضای داخلی بدن انسان‬
                                                                                   ‫‪ 6‬ـ مبارکی ـ هم کتابچه‬                                                                                                  ‫و کلاهبرداری‬
                                                         ‫عکاسی‬                     ‫است و هم اداره ـ شراب‬                                                                                           ‫‪ 7‬ـ کوهی در آسیا ـ خانه‬

                                                                                                                                                                                                                 ‫ـ چهره‬
                                                                                                                                                                                                   ‫‪ 8‬ـ رایزن ـ از وسایل‬
                                                                                                                                                                                                   ‫موسیقی ـ ویژه ـ از‬

                                                                                                                                                                                                               ‫موصولات‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18