Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۳۸۰ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌1۳‬شماره‌‪1846‬‬ ‫عصر روزی سرد در اوایل فروردین ‪ ۱۳۵۸‬بود‪ .‬یك هفته‬ ‫سالم به در برد‪.‬‬
‫جمعه ‪ ۲۶‬سپتامبر تا پنجشنبه ‪ ۳‬اکتبر ‪۲0۲۲‬‬ ‫از نوروز میگذشت‪ .‬ناگهان در سلول انفرادی هویدا در‬ ‫در قصر فجر‬
‫زندان قصر باز شد‪ .‬شش نفر در آستانه درایستاده بودند‪.‬‬
‫حیاط زندان شده بودند كه ناگهان چند نگهبان‪ ،‬مسلسل‬ ‫دو نفرشان خبرنگاران فرانسوی بودند‪ ،‬یكی «ژان لو رویریه»‬ ‫ریشه های تاریخی غریبی هویدا را به محبس جدیدش‬
‫كلاشنیكف به دست‪ ،‬بالحنی تهدید آمیز به سراغشان‬ ‫نام داشت و دیگری «كریستین ُاكرانت»‪ .‬كار دوربین و‬ ‫وصل میكرد و او قاعدتا دست كم از برخی ابعاد آن نیك‬
‫آمدند؛ گفتند حق مصاحبه ندارند و آنان را از محوطه‬ ‫فیلمبرداری را فرانسوی دیگری به نام «ژان كلود لویا» به‬ ‫آگاه بود‪ .‬نام زندان قصر‪ ،‬برخلاف ظاهر‪ ،‬دینی به كافكا‬
‫زندان بیرون راندند‪ .‬آن روزها تهران شهری انقلاب زده‬ ‫عهده داشت‪ .‬خانم ایرانی جوانی به نام لادن برومند مترجم‬ ‫نداشت‪ .‬وجه تسمیهاش واقعیتی تاریخی دارد‪ .‬شاهان قاجار‬
‫بود و به سان دیگر شهرهای انقلابی‪ ،‬قدرت مركزی دركار‬ ‫گروه بود‪ .‬به علاوه‪ ،‬رئیس زندان و دادستان انقلاب هم‬ ‫آن را در سده سیزدهم به عنوان تفرجگاهی تابستانی بنا‬
‫نبود‪ .‬هركس به شرط آن كه مسلسلی داشت‪ ،‬می توانست‬ ‫همراه گروه بودند‪ُ .‬اكرانت كوشیده بود این دو مقام دولتی‬ ‫كرده بودند‪ .‬قاجاریه به مدت ‪ ۱۲۸‬سال بر ایران حكومت‬
‫فرامین بالاترین مقامات سیاسی كشور را هم نادیده‬ ‫را از شركت در مصاحبه برحذر دارد‪ .‬گفته بود حضور آنان‬ ‫كردند و سرانجام در شهریور ‪ ،۱۳۰۴‬افسری پرجذبه از‬
‫خلاف نص صریح قرارداد ژنو است‪ .‬اما تذكرات ُاكرانت آن‬ ‫صف قزاقان كه رضا خان نام داشت‪ ،‬بساط دودمانشان را‬
‫بگیرد‪.‬‬ ‫دو مقام را متقاعد نكرد‪ .‬در عین حال‪ ،‬برای ُاكرانت هم‬ ‫برانداخت‪ .‬رضاخان خود را پس از چندی شاه اعلام كرد و‬
‫حتی در هشتم فروردین‪ ،‬یعنی بار دومی كه خبرنگاران‬ ‫انجام این مصاحبه درحكم مهمترین موفقیت حرفهای‬ ‫دودمان پهلوی را پی ریخت‪ .‬در این كار‪ ،‬آنچنان كه از كتاب‬
‫فرانسوی به زندان مراجعه كردند‪ ،‬كماكان در آغاز با‬ ‫روزنامهنگاریاش بود‪ .‬دل نداشت كه جزئیات دست و پاگیر‬ ‫پر بار سیروس غنی بر میآید‪ ،‬انگلیسیها‪ ،‬با بی رغبتی تمام‪،‬‬
‫مخالفت و مقاومت برخی نگهبانان رو به رو شدند‪ .‬این‬
‫دسته‪ ،‬مخالف هرگونه مصاحبه با هویدا بودند‪ .‬این بار‪ ،‬به‬ ‫قانونی از چنین كامیابی بازش دارد‪.‬‬ ‫هم پیمان و مددكار او شدند‪.‬‬
‫اصرار خبرنگاران بالاخره با دفتر بنی صدر تماس برقرار شد‬ ‫در حقیقت تلاش او و همكارانش برای انجام این مصاحبه‬ ‫در اوایل سلطنت رضا شاه‪ ،‬قصر به زندان بدل شد‪.‬‬
‫پس از مذاكرات و گفتگوهایی مفصل‪ ،‬و پس از بازرسی‬ ‫از حدود سه هفته پیش آغاز شده بود‪ .‬به تهران آمده بودند‬ ‫طولی نكشید كه با ساختن بناهای جدید‪ ،‬قصر تجسم كامل‬
‫بدنی مجدد‪ ،‬گروه فرانسوی همراه دادستان و رئیس زندان‬ ‫تا فیلمی مستند درباره انقلاب تهیه كنند‪ .‬به قول اكرانت‬ ‫معماری ناهمخوان و ناهنجار از آب درآمد‪ .‬سردرهای زیبا‬
‫میخواستند فیلمی بسازند كه در آن «از اندیشههای قالبی‬ ‫و گچ كاریهای م ّذهب آن را سالها بی توجهی از رونق وجلا‬
‫وارد سلول هویدا شدند‪.‬‬ ‫انداخته بود‪ .‬راهروهای قدیمیاش با آجرهایی خوش رنگ‬
‫رئیس زندان‪ ،‬حاج مهدی عراقی بود‪ .‬به خاطر نقشش‬
‫در ترور منصور در سال ‪ ، ۱۳۴۴‬چهارده سال را در زندان‬ ‫پیکر هویدا در سردخانه‬
‫گذرانده بود‪ .‬بارها به روزنامه نگاران یادآوری میكرد كه او‬
‫هم روزی زندانی سیاسی بوده است‪ .‬دادستان وقت دادگاه‬ ‫و پیش داوریهای رایج غربی» نشانی نتوان یافت‪ .‬بنا بود‬ ‫مفروش بود‪ .‬حوض شكیلی‪،‬چون دانهای جواهر در دل باغ‬
‫انقلاب كه همراه گروه وارد اتاق شد‪ ،‬حاج آقا هادوی نام‬ ‫فیلم را برمحورمصاحبه با هویدا استواركنند‪ .‬اما جمله‬ ‫مینشست و اینها همه از روزگار پرعشرت گذشته این‬
‫داشت‪ .‬صورتش را بیماری پوستی ظاهرا خطرناكی پرلك‬ ‫تلاشهایشان دراین راه بی ثمر ماند‪ .‬مردان قدرت همه بر این‬ ‫ساختمان حكایت میكرد‪ .‬در مقابل‪ ،‬بخشهای جدیدش‬
‫و پیس كرده بود و درنظر مخالفانش به او هیأتی خوف‬ ‫قول بودند كه انجام چنین مصاحبهای یكسره نامیسراست‪.‬‬ ‫یكسره از زیبایی تهی بود‪ .‬تنها برای جا دادن امواج تازهای‬
‫انگیز می داد‪ .‬بعد ازترك زندان خبرنگاران فرانسوی با خود‬ ‫از مجرمان و مخالفان رژیم رضاشاه‪ ،‬بنا شدهبود‪ .‬این دو‬
‫از شباهت هادوی به فوكیه تانویل صحبت كردند كه از‬ ‫گویا تنهاكسی كه قول همكاری داد بنی صدر بود‪.‬‬ ‫وجه متباین ساختمانهای قصر با یكدیگر تضاد و تعارضی‬
‫خوفانگیرترین دادستانهای دادگاههای خشن و خونبار‬ ‫با اتكا به قول او‪ ،‬خبرنگاران فرانسوی راهی زندان‬ ‫چشمگیر داشتند‪ .‬به علاوه بعضی از زندانبانان امروز هویدا‬
‫قصر شدند‪ .‬از بازرسی بدنی اول كه نزدیك در ورودی‬
‫انقلاب فرانسه بود‪.‬‬ ‫زندان صورت گرفت با موفقیت گذشتند‪ .‬تازه وارد صحن‬ ‫تا دیروز خود زندانی قصر بودند‪.‬‬
‫هویدا كه حتی در زندان هم مبادی آداب بود به یك یك‬
‫اعضای گروه شش نفری به زبانهای فرانسه و فارسی سلام‬
‫و خوش آمد گفت‪ُ .‬اكرانت‪ .‬بر سبیل مقدمه گفت‪« :‬ما‬
‫خبرنگاران فرانسوی هستیم‪ .‬اجازه گرفتهایم با شما مصاحبه‬
‫كنیم‪ .‬در فرانسه خیلیها نگران وضع شما هستند‪ ».‬لبخند‬
‫تلخی برلبان هویدا نقش بست و گفت‪« :‬فرانسه‪ ...‬پس در‬

‫فرانسه هنور مرا از یاد نبرده اند‪».‬‬
‫طولی نكشید كه مراجعین همه روی زمین سلول‬
‫كوچك مستطیل شكل هویدا‪ ،‬در بند بیمارستان زندان‬
‫قصر‪ ،‬مستقر شدند‪ .‬اما پیش ازآغاز مصاحبه‪ ،‬قواعد‬
‫كار مورد مذاكره قرار گرفت‪ .‬دادستان و زندانبان مایل‬
‫نبودند زندانی و روزنامهنگاران به طور مستقیم و به زبان‬
‫فرانسه گفتگو كنند‪ .‬آنها اصولا به روزنامهنگاران خارجی‬
‫اعتمادی نداشتند‪ .‬مطبوعات غربی را بخشی از دولتهای‬
‫غربی‪ ،‬و عامل طرحهای شیطانی و خطرناك این دولتها می‬
‫دانستند‪ .‬نگران بودند كه درمصاحبهای به زبان فرانسه چه‬
‫بسا كه پیامهایی سری میان هویدا و هواداران غربیاش‬
‫ردو بدل می توانست شد‪ .‬هیچ كدامشان كلمهای فرانسه‬
‫نمیدانستند و همین واقعیت برنگرانیشان می افزود‪ .‬به‬
‫علاوه آنها از همان آغازهم با نقس این مصاحبه مخالف‬
‫بودند‪ .‬گمان داشتند حتما كاسه ای زیرنیم كاسه هست‪،‬‬
‫وگرنه چرا هیچ روزنامه نگار خارجی در روزگار پیشین‪،‬‬
‫وقتی خود آنها زندانی بودند‪ ،‬رغبتی به ملاقاتشان نشان‬

‫نداده بود‪.‬‬
‫البته مشكل كار فقط ناآشنایی دادستان و زندانبان با زبان‬

‫فرانسه نبود‪.‬‬
‫دنباله دارد‬

‫وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی‬