Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۷۹ (دوره جديد

‫خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط‬ ‫داریوشهمایونروزنام ‌هنگاریبرجسته‪،‬‬ ‫صفحه ‪ - Page 12 - 12‬شماره ‪1645‬‬
‫موجود در خاورمیانه‪ ،‬بسیاری از آنها‬ ‫نظری ‌هپردازی جستجوگر و نوجو‪ ،‬و‬ ‫جمعه ‪ 30‬شهریورماه تا پنجشنبه‪ 5‬مهرماه ‪1397‬خورشیدی‬
‫همچنان معتبرند و گویی همین امروز‬ ‫سیاستمداری مل ‌یگرا و میه ‌ندوست‬
‫نگاشته شده‌اند‪ .‬مقالات قدیم ‌یوی‬ ‫بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات‬ ‫دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران (‪)87‬‬
‫در دهه‌های سی تا پنجاه خورشیدی‬
‫همچنین بازتاب مستند موقعیت‬ ‫منطق ‌های و جهانی آگاهی داشت‪.‬‬ ‫( کیهان لندن شماره ‪) 1268‬‬
‫سیاسی و اجتماعی ایران هستند‪.‬‬ ‫وی سال‌های طولانی در روزنام ‌ههای‬
‫داریوش همایون‬ ‫از همین رو ما به بازنشر گلچینی از‬ ‫معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران‬ ‫احمد احـرار‬ ‫این اقدامات تب ّری جسته و همگی‬ ‫رویداد دیگری که مشیرالدوله‬
‫آثار داریوش همایون می‌پردازیم که‬ ‫اصلی روزنامه‌ی «آیندگان» بود‬ ‫هواخواه وحدت ملی هستند‪ ،‬و قوۀ‬ ‫در مقام حل و فصل آن برآمد‪،‬‬
‫(‪۵‬مهر‪،۱۳۰۷‬تهران‪۸-‬بهمن‪،۱۳۸۹‬ژنو)‬ ‫در سال‌های تبعید پس از انقلاب ‪۵۷‬‬ ‫که صفح ‌ه‌ای نوین در تاریخچه‌ی‬ ‫علماء و قنسولها دیدن می‌کنند‪.‬‬ ‫جنگی این آقایان هم چیز مهمی‬ ‫غائلۀ تبریز بود‪ .‬با این هدف‪،‬‬
‫با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک‬ ‫روزنامه‌نگاری ایران گشود‪.‬همایون‬ ‫در بازدید علماء و قنسولها شش‬ ‫نیست و قلع و قمع آنها در کمال‬ ‫مخبرالسلطنه (مهدیقلی هدایت)‬
‫داشت‪ .‬مقالاتی که در این ستون‬ ‫مهارت روزنامه‌نگاری و تسلط خود‬ ‫سوار قزاق همراه من است‪ .‬مردم‬ ‫سهولت ممکن است‪ .‬این بود که‬ ‫را که وزیر مالیه بود با اختیارات‬
‫م ‌یخوانید‪ ،‬از آرشیو کیهان لندن‬ ‫بر زبان فارسی را با اید‌ههای سیاسی‬ ‫از حضور من در تبریز آگاه شدند‪.‬‬ ‫به قزاقان نظامیه امر داد به شهر‬ ‫تام به‌عنوان والی آذربایجان روانۀ‬
‫خویش در هم آمیخت و از دهه‌ی ‪۳۰‬‬ ‫در عبور‪ ،‬از چشم کسبه پیداست‬ ‫رفته و به مرکز قیام یعنی دارالایاله‬
‫انتخاب شده‌اند‪.‬‬ ‫خورشیدی به این سو‪ ،‬نوشته‌هایی از‬ ‫که استغاثه دارند‪ .‬از در ژاندارمری‬ ‫حمله و آنها را متفرق‪ ،‬و از آنها نزع‬ ‫آن دیار کرد‪.‬‬
‫که می‌گذرم بوقی می‌زنند‪ .‬شیپور‬ ‫اسلحه کردند‪ .‬شیخ محمد رئیس‬ ‫هدایت‪ ،‬در «خاطرات و خطرات»‬
‫استراتژی نادرست در همگرائی‬ ‫ندارند‪ .‬رئیس ژاندارم به دیدن من‬ ‫قیام در خانه‌ای پناهنده و در‬ ‫م ‌ی‌نویسد‪« :‬صحبت غیر رسمی از‬
‫نیامد ولی به پیغام اظهار انقیاد‬ ‫زیرزمین متواری شده بود‪ .‬قزاقها‬ ‫حرکت من به آذربایجان هست ولی‬
‫کیهان لندن شماره ‪ 21 - 1164‬تیر ماه ‪1386‬‬ ‫به هدایت دختربچه‌ای که به آنها‬ ‫رسماً مذاکره نمی‌شود‪ .‬کسی هم‬
‫کرد‪...‬‬ ‫گفته بود شخصی در این خانه‬ ‫نیست‪ .‬محمدحسن میرزا ولیعهد را‬
‫همه افراطيان باشد ــ در کشاندن‬ ‫امريکا و جا‌های ديگر برای استفاده‬ ‫د ر گفتگو‌ها ئی که د ر با ر ه‬ ‫در نوبت ثانی که مشتیج نزد‬ ‫است برای گرفتن او به این محل‬ ‫به افتضاح از تبریز بیرون کرده‌اند‪.‬‬
‫امريکا به حمله به ايران‪ ،‬و همنوائی‬ ‫از مسائل قومی ايران برای ضربه‬ ‫گردهمائی اخير پاريس ــ دنباله‬ ‫من آمد و نقشۀ سابق را تکرار‬ ‫آمده‪ ،‬و شیخ که به قصد دفاع از‬ ‫عین‌الدوله و سپهسالار را هم عذر‬
‫پاره‌ای محافل امريکائی با اين‬ ‫زدن به رژيم اسلامی دريابند‪ .‬اما‬ ‫تلاش‌های يکی دو ساله گذشته‬ ‫کرد گفتم اطراف کار را باید درست‬ ‫خود به سمت آنها تیراندازی کرده‬ ‫خواسته‌اند‪ .‬در تهران سهل است‬
‫تلاش‌ها‪ ،‬می‌بايد برای متقاعد‬ ‫جاذبه تشکيل نهادی دربرگيرنده‬ ‫برای راه اندازی يک نهاد ملی و‬ ‫دید‪ ،‬نمی‌خواهم زد و خورد بسیار‬ ‫بود آماج شلیک قزاقها شده مقتول‬ ‫کلاه را کج گذاردن و باد زیر بغل‬
‫کردن چپ واقعگرا و دمکرات ايران‬ ‫سازمان قومی که دور افتاده‌ترين‬ ‫جايگزين جمهوری اسلامی ــ‬ ‫بشود و تلفات واقع گردد‪ ...‬دو‬ ‫گردید‪ ،‬ولی دکتر مأمور معاینۀ‬ ‫انداختن‪ .‬از خیابانی تلگرافی رسید‬
‫به ضرورت بازنگری در اتحاد‌ها و‬ ‫سازمان‌های سياسی از مبارزه‬ ‫درگرفت نکته‌های اصلی يا به نظر‬ ‫ساعت به غروب مانده به قزاقخانه‬ ‫جسد استدلالاتی می‌کرد که شیخ‬ ‫خطاب به وثوق السلطنه (دادور)‬
‫همکاری‌های پيشين بسنده باشد‪.‬‬ ‫همگانی هستند‪ ،‬نيرومند‌تر بود به‬ ‫نيامد‪ ،‬يا اهميتی که می‌بايد به آن‬ ‫رفتیم‪ .‬می‌بایست تصمیم گرفت‪.‬‬ ‫محمد خودکشی کرده است و شاید‬ ‫که فلانی اگر می‌آید تنها بیاید‪.‬‬
‫طيف اصلی چپ‪ ،‬رويارو با خطرهائی‬ ‫ويژه که خيال می‌کردند خواهند‬ ‫داده نشد و يا بحث را به سطحی‬ ‫باز از رئیس پرسیدم که به عمل‬ ‫خیابانی در یک دو مراسله هم مرا‬
‫که موجوديت ايران را از بيرون و‬ ‫توانست نيرو‌های چپ همراه آن‬ ‫که ما با آن آشناتر و آسوده‌تريم‪ ،‬به‬ ‫خودتان اطمینان دارید که کار‬ ‫این قول‪ ،‬بی‌وجه هم نباشد»‪.‬‬ ‫هم‌مسلک محترم خطاب می‌کند‪...‬‬
‫درون تهديد می‌کند نمی‌خواهد‬ ‫سازمان‌های قومی را نيز درکنار‬ ‫سطح روابط شخصی‪ ،‬فروکاستند‪.‬‬ ‫دنباله پیدا نکند؟ اطمینان داد‪.‬‬ ‫شر ح و قا یع ر ا ا ز ز با ن‬ ‫دولت در امر آذربایجان مر ّدد است‪.‬‬
‫اسير رويکرد‌ها و شعار‌های گذشته‬ ‫عنا صر ی ا ز مشر و طه خو ا ها ن‬ ‫پيش از ورود به هر بحثی در‬ ‫شامی حاضر شده بود‪ ،‬صرف شد‪.‬‬ ‫من به احوال روحیۀ تبریز آشنا‬
‫بماند‪ .‬اگر کسانی در انتظار برهم‬ ‫بنشانند‪ .‬به هشدار‌های فراوان‬ ‫اين باره دو نکته را می‌بايد روشن‬ ‫من قدری با لباس در رختخواب‬ ‫مخبرالسلطنه بشنویم‪:‬‬ ‫بودم و قیام را بازی می‌دانستم و‬
‫خوردن اوضاع به ميدان پريده‌اند‬ ‫توجه ننمودند و در نشست برلين‬ ‫کرد‪ .‬نخست‪ ،‬هيچ کدام از مخالفان‬ ‫غلتیدم تا سپیده دمید‪ .‬در را باز‬ ‫« خیا با نی به و ثو ق‌ا لسلطنه‬ ‫تصور مخالفت نمی‌کردم‪ .‬در هیأت‬
‫و نمی‌دانند پيامد‌های اقداماتشان‬ ‫از حقوق سياسی اقوام ايران دم‬ ‫آن تلاش‌ها با همگرائی نيرو‌های‬ ‫کردم‪ .‬صدای تیر می‌آمد‪ ،‬گاهی‬ ‫تلگر ا ف کر د ه بو د فلا نی تنها‬ ‫گفتم آذربایجان را به‌مفت نمی‌شود‬
‫چيست‪ ،‬کسان بيشمار ديگری از‬ ‫زدند و با همه تذکراتی که پس از‬ ‫سياسی گوناگون بر امر ملی يعنی بر‬ ‫کمتر‪ ،‬گاهی بیشتر‪ .‬سر آفتاب‪،‬‬ ‫بیاید‪ .‬من هم تنها رفتم‪ ..‬همه جا‬ ‫از دست داد ولو کار به جنگ در‬
‫جمله همه سازمان‌های سياسی‬ ‫آن داده شد باز در لندن بر آن تاکيد‬ ‫دمکراسی و حقوق بشر و يکپارچگی‬ ‫ظفر ا لد و له خبر د ا د که مر کز‬ ‫در راه خرمن‌ها نکوفته مانده و‬ ‫قافلانکوه بکشد‪ .‬من حاضرم به‬
‫سراسری و با پشتوانه‪ ،‬و نه محدود‬ ‫نهادند‪ .‬اکنون آن سازمان‌های قومی‬ ‫ايران‪ ،‬مشکلی ندارند و از همه کمتر‬ ‫نظمیه‪ ،‬عالی‌قاپو و مرکز تلفن به‬ ‫گله‌ها در حصار محصورند و رعایا‬ ‫آذربایجان بروم‪ .‬در جلسۀ شنبه‬
‫به افراد همزبان‪ ،‬درطيف گسترده‬ ‫پس از نشست پاريس‪ ،‬واژه قوم را‬ ‫کسانی که از دو دهه پيش از هر‬ ‫از ترس شاهسون‪ ،‬تفنگ به دست‬ ‫ششم ذیحجه تصمیم گرفته شد‪،‬‬
‫فرصت نويدبخشی در اين راستا‬ ‫تصرف ماست‪...‬‬ ‫در برج‌ها نشسته‌اند‪ .‬این است‬
‫چپ و راست هستند که به صراحت‬ ‫نيز از قاموس خود برداشته‌اند و‬ ‫بهره گرفته‌اند و واژه دگرانديش‬
‫يا بطور ضمنی به دفاع از ايران در‬ ‫ايران برايشان کشوری از مليت يا‬ ‫را به زبان فارسی داده‌اند که به‬ ‫مخبرالسلطنه (مهدیقلی هدایت)‬ ‫وثوق الدوله‬ ‫محمد خیابانی‬
‫ملت‌هاست و مليت يا ملت را زبان‬ ‫معنی برابر شناختن مخالف و «غير‬
‫تماميت آن برخاسته‌اند‪.‬‬ ‫و کينه زبانی تعريف می‌کند‪ .‬آنها تا‬ ‫خودی» با خود است‪ .‬دوم‪ ،‬همه‬ ‫روز دیگر‪ ،‬نزدیک ظهر از طرف‬ ‫احوال آزادی‌ستان که آزادیخواهان‬ ‫من سه‌شنبه نهم حرکت کردم‪»...‬‬
‫ا کنو ن بر جا يگز ين سا ز ا ن‬ ‫جائی می‌روند که با ناديده گرفتن‬ ‫آنها به تمرکز زدائی در حکومت و‬ ‫نظمیه (شهربانی) همهمه شنیده‬ ‫برای نجات آن دامن به کمر زده‬ ‫(شهریورماه ‪)1299‬‬
‫است که نه تنها بر مخاطرات‬ ‫اعلاميه جهانی حقوق بشر‪ ،‬حقوق‬ ‫برقراری حقوق فرهنگی گويندگان‬ ‫شد‪ .‬صدای کف زدن‪ ،‬قیه و‬ ‫قیام فرموده‌اند‪ ،‬به قعود هم معتقد‬
‫نهفته در استراتژی خود‪ ،‬بلکه‬ ‫شهروندی ايرانيان را انکار می‌کنند‬ ‫زبان‌های غير فارسی به موجب‬ ‫فریاد‪ .‬گفتم چیست؟ گفتند نعش‬ ‫نیستند و از تهران وجوه متوقعند‪.‬‬ ‫در خاطرات عبدالله مستوفی‬
‫بر محدوديت‌های فلج کننده آن‬ ‫و آن حقوق را برای «ملت»‌های‬ ‫پيشرفته‌ترين ميثاق‌های پيوست‬ ‫خیابانی را آورده‌اند‪ ،‬مردم جمع‬ ‫معلوم نیست برای آزاد بودن‪،‬‬ ‫(شرح زندگی من ـ تاریخ اجتماعی‬
‫نيز از نزديک‌تر بنگرند‪ .‬با اينگونه‬ ‫اعلاميه جهانی حقوق بشر باور‬ ‫شده‌اند‪ ،‬دست می‌زنند و هیاهو‬ ‫ایران به چند جمهوری باید تقسیم‬ ‫و اداری دورۀ قاجاریه) آمده است‪:‬‬
‫همايش‌ها جنبش که سهل است‪،‬‬ ‫ايران می‌خواهند‪.‬‬ ‫دارند‪ ،‬به ويژه آنهائی که قطعنامه‬ ‫می‌کنند و می‌خواهند دور بازار‬ ‫شود‪ ...‬معهود بود پس از ورود (به‬ ‫«مشیرالدوله از همان روزهای‬
‫نيروئی نيز نخواهد آمد که ارزش‬ ‫***‬ ‫حکومت‌های محلی و حقوق اقوام‬ ‫بگردانند‪ .‬فوق‌العاده متأسف شدم‪.‬‬ ‫تبریز) خیابانی کسی بفرستد حرف‬ ‫اولیۀ زمامداری خود‪ ،‬با قیامی‌ها‬
‫اينهمه دست و پا زدن‌ها را برای‬ ‫ا ينها مسا ئلی ا ست که نگا ه‬ ‫ايران را به منشور حزب خود‬ ‫گفتم ببرند در س ّیدحمزه‪ ،‬محترماً‬ ‫بزنیم‪ .‬دو روز گذشته‪ ،‬نفرستاد‪ .‬روز‬ ‫و ا ر د مبا د له تلگر ا ف گشته ‪،‬‬
‫گشودن جبهه تازه‌ای در مبارزات‬ ‫سطحی و مثلا رقابت برنمی دارد‬ ‫پيوست کرده‌اند و در اين زمينه‬ ‫دفن کنند‪ .‬دو سه ناسزا هم به این‬ ‫دوم ناظم‌الدوله به دیدن من آمد‪.‬‬ ‫موقوف‌الاجرا ماندن قرارداد و‬
‫درونی مخالفان‪ ،‬و منحرف کردن‬ ‫و آينده ايران و بهروزی اقوام‬ ‫جائی برای بيشتر خواستن برای‬ ‫جماعت کوفی گفتم‪ .‬تا دو روز قبل‬ ‫از سفر قبل سابقه داشتیم‪ .‬گفتم‬ ‫آزادی مطبوعات را متذکر شده‪،‬‬
‫مبارزه از رژيم اسلامی داشته‬ ‫ايران درگرو آن است‪ .‬گذشته از‬ ‫هيچ گروهی که خواهان جدائی‪،‬‬ ‫پای نطق او دست می‌زدند و مردی‬ ‫رفیق‪ ،‬چه فن؟ شانه بالا انداخت‪.‬‬ ‫افتتاح مجلس شورای ملی را وعده‬
‫باشد‪ .‬همبستگی دگرانديشان‪ ،‬از‬ ‫راست ناسيوناليست‪ ،‬چپگرايانی‬ ‫در هنگام خود‪ ،‬از ايران نباشد‬ ‫را شیفته کردند‪ ،‬امروز پای نعش او‬ ‫داد‪ ...‬منتظر بود که قیامی‌ها از این‬
‫کژراهه دلگرمی دادن و پشتيبانی‬ ‫که قرار بود به نهاد سازی و‬ ‫مطلب معلوم شد‪.‬‬ ‫اقدامات دولت قدرشناسی کرده با‬
‫از خواست‌های تندرو‌ترين عناصر‬ ‫جا يگز ين‌تر ا شی کشا ند ه شو ند‬ ‫نگذاشته‌اند‪.‬‬ ‫دست می‌زنند‪.‬‬ ‫ر و ز سو م با د ا مچی و‬ ‫مشروعات دولت مساعدت نمایند‪.‬‬
‫درگروه‌های قومی ايران نمی گذرد‪.‬‬ ‫موضوع را از دريچه مسائل شخصی‬ ‫اگر کسانی در آن همايش‌ها‬ ‫ظهر‪ ،‬راپرت واقعه رسید‪ .‬معلوم‬ ‫سید ا لمحققین آ مد ند ‪ .‬صحبت‬ ‫ولی آقایان دست از حرفهای‬
‫آن عناصر‪ ،‬خود ملت ايران را انکار‬ ‫نمی‌بينند؛ و به درستی انگشت بر‬ ‫شرکت نجسته‌اند و با نتايج آنها‬ ‫شد دختربچه‌ای به پست سه نفر‬ ‫طولانی شد‪ .‬نتیجه آن که قیام‬ ‫سربالای خود برنداشته به ترکی‬
‫می‌کنند چه رسد به مصالح ملی‪ ،‬و‬ ‫انحرافات زننده‌ای می‌گذارند که از‬ ‫همرای نبوده‌اند از ملاحظات‬ ‫قزاق می‌گوید خیابانی در فلان‬ ‫نقشه‌ دارد‪ ،‬گفتنی نیست‪ ،‬شما‬ ‫گفتن خود ادامه دادند‪ .‬مشیرالدوله‬
‫بر آنها حرجی نيست‪ .‬ولی ديگران‬ ‫برلين تا پاريس را پوشانيده است‪.‬‬ ‫اصولی سرچشمه گرفته‌است‪ .‬آنها‬ ‫خانه در زیرزمین است‪ .‬قزاقها‬ ‫به تهران برگردید و پیغامات را‬ ‫حاجی مخبرالسلطنه (جناب آقای‬
‫مسئوليت‌های بزرگ‌تری دارند‪.‬‬ ‫عناصر برجسته‌ای از چپ ايران‪،‬‬ ‫با جايگزين سازی‌های بی پايه و‬ ‫کسب تکلیف نکرده داخل خانه‬ ‫ببرید‪ .‬شب به منزل سید رفتم و‬ ‫مهدیقلی هدایت) را که در دو‬
‫نفس مذاکره کردن با طرف‌هائی که‬ ‫که رويهمرفته پيشينه درخشانی‬ ‫آلوده به امتياز دادن‌های زيان آور‬ ‫می‌شوند‪ .‬بین حیاط و زیرزمین‬ ‫صحبت طولانی‌تر شد‪ ،‬دیدم مرغ‬ ‫مورد دیگر از موارد مشکل‪ ،‬والی‬
‫جز به بيشترينه خواست‌های خود‬ ‫در دفاع از يکپارچگی ايران ندارد‪،‬‬ ‫برای سرهم کردن هر جمعی که‬ ‫چند تیر رد و بدل می‌شود‪ .‬تیری‬ ‫یک پا دارد و دنده عوض نمی‌شود‪.‬‬ ‫آذربایجان شده بود و مردم به‬
‫رضايت نخواهند داد هنری نيست‬ ‫در تازه‌ترين نشست برلين اتحاد‬ ‫بتوان گردآورد مخالف هستند؛ و در‬ ‫به دست یک نفر قزاق می‌خورد‪.‬‬ ‫گفتم قیام بر علیه قرارداد ‪1919‬‬ ‫بی‌غرضی و بی‌طمعی او کمال‬
‫و کسانی که بر اثر تجربه فراوان‬ ‫جمهوريخواهان ايران نمايشی از‬ ‫برابر هر اقدامی که يکپارچگی ايران‬ ‫تیری هم به پای خیابانی و تیری‬ ‫بود‪ .‬وثوق الدوله که آن قرارداد‬ ‫اطمینان را داشتند‪ ،‬به داوطلبی‬
‫پانزده ساله از چنين مذاکره‌ها کنار‬ ‫احساس مسئوليت ملی دادند که‬ ‫را ــ چه به عنوان کشور و چه ملت‬ ‫هم به سرش‪ .‬گفتند تیر سرش را‬ ‫را امضا کرد از بین رفت‪ ،‬فقط‬ ‫خود ایشان به ایالت آذربایجان‬
‫کشيده‌اند نه مخالف همبستگی‬ ‫دفاع روشنفکران هشت نه دهه‬ ‫ــ زير پرسش ببرد مواضع سخت‬ ‫خودش زده است‪ .‬مؤید این قول‪،‬‬ ‫پروتست لازم است و استعانت‬ ‫انتخاب و مأمور کرد‪ .‬تصور می‌رفت‬
‫هستند نه اعلاميه جهانی حقوق‬ ‫پيش را از يکپارچگی ايران به ياد‬ ‫و صريح می‌گيرند‪ .‬هر تصورديگری‬ ‫نوشته‌ای از بغلش درآمد که چون‬ ‫از دول دیگر‪ .‬مخالفت هم با‬ ‫وجاهت والی جدید‪ ،‬و اعتماد عامه‬
‫می‌آورد‪ .‬آنها سندی را در مسائل‬ ‫ازجمله اختلاف و رقابت شخصی‬ ‫نخواستم تسلیم بشوم انتحار کردم‪.‬‬ ‫قرارداد کرده‌اند‪ .‬جنگ خانگی‬ ‫نسبت به او‪ ،‬قیامی‌ها را بر سر جای‬
‫بشر و ميثاق‌های آن‪.‬‬ ‫قومی تصويب کردند که همچون‬ ‫بی موضوع است‪ .‬در مسائل مربوط‬ ‫عین نوشته‪« :‬رفقا خدا حافظ‪ ،‬چون‬ ‫مایۀ خانه‌خرابی است‪ .‬حدود ایران‬ ‫خود بنشاند ولی آقایان این والی‬
‫مشکل در استراتژی و نيت‌هاست‬ ‫برگ افتخاری از اين دوران به‬ ‫به ملت و مبارزه‪ ،‬امر شخصی‬ ‫تنها ماندم و تصمیم نموده بودم‬ ‫محترم است تا جامعیت دارد‪.‬‬ ‫را به دارالایاله راه ندادند به‌طوری‬
‫نه در واژه‌ها و اصطلاحات‪ .‬بجای‬ ‫ياد خواهد ماند‪ .‬اکنون برای‬ ‫وجود ندارد؛ و از کدام رقابت سخن‬ ‫که دستگیر نشوم خودم را کشتم‪.‬‬ ‫اجزای کابینه را می‌شناسید‪ ،‬همه‬ ‫که حاجی مخبرالسلطنه مجبور‬
‫کوشش در اختراع واژه‌های تازه‬ ‫چايگزين سازان ترديدی نمی‌ماند‬ ‫بعد از این سست نشوید‪ .‬مرام را‬ ‫مردمان وطن‌پرستند‪ .‬به احوال‬ ‫شد به یکی از خانه‌های شهری‬
‫برای اصطلاحات هر روزه علوم‬ ‫که مهم‌ترين اولويت بخش بزرگ‬ ‫می‌گويند که در شمار آيد؟‬ ‫تعقیب کنید‪ .‬از بازماندگان من‬ ‫من هم سابقه دارید‪ .‬جواب همۀ‬ ‫فرود آید‪ .‬هرقدر این والی وجیه و‬
‫اجتماعی و روابط بين المللی‬ ‫طيف چپ نيز نگهداری ايران در‬ ‫در تلاش‌هائی که به آن اشاره‬ ‫غفلت نکنید‪ .‬کسی را ندارم‪ .‬تمام‬ ‫حرفها‪ ،‬مرام نگفتنی است «بر‬ ‫طرف اعتماد مردم با آقایان از در‬
‫بهتر است به صف ايران برای همه‬ ‫چهارچوب کنونی آن است‪.‬‬ ‫رفت کسانی استراتژی همراه کردن‬ ‫دارائی مرا به‌غارت بردند‪ .‬این بود‬ ‫این عقل و دانش بباید گریست»‪.‬‬ ‫مسالمت درآمد‪ ،‬آنها بیمزگی را‬
‫ايرانيان‪ ،‬بپيوندند و بر اصولی که‬ ‫فاصله گرفتن از پاريس را در‬ ‫نيرو‌های سياسی ايران را بر پايه‬ ‫آزادیخواهی مخبرالسلطنه‪22 .‬‬ ‫مأیوساً بیرون آمدم‪ ...‬مشتیج رئیس‬ ‫زیادتر کرده حتی والی را در خانۀ‬
‫همه جهان متمدن بر آن ساخته‬ ‫مهم‌ترين گروهبندی‌ها و از سوی‬ ‫تفاهم با سازما ‌نهای قومی گذاشتند‪.‬‬ ‫قزاقخانه به دیدن من آمد‪ ،‬اظهار‬ ‫خود هم تهدید به اخراج از شهر‬
‫شده است توافق کنند‪ .‬رعايت منافع‬ ‫شخصيت‌ها ی با ا عتبا ر چپگر ا‬ ‫اين سازمان‌ها تا نيروهای نظامی‬ ‫سنبله ـ محمد خیابانی»‪.‬‬ ‫کرد که قیام پر و پایی ندارد‪ .‬عدۀ‬ ‫نمودند‪ .‬مخبرالسلطنه مجبوراً به‬
‫ملی ايران به معنی حفظ اين ملت‬ ‫می‌بايد يک نشانه مهم همرائی‬ ‫امريکا بر موازنه قوا در پيرامون‬ ‫اگر تجزیۀ مملکت آزادیخواهی‬ ‫فوج ملی فعله‌اند‪ ،‬لباس بیخود‬ ‫نظامیه (محل پادگان قوۀ نظامی‬
‫در درون اين مرز‌ها و بر روي هم‬ ‫چپ و راست ايران در امری که‬ ‫ايران افزوده نشده بودند ــ از دهه‬ ‫است بنده آزادیخواه نیستم‪ .‬منزل‬ ‫به آنها پوشانده‌اند‪ .‬اگر ژاندارم‬ ‫در باغ شمال) رفت‪ .‬قیامی ها این‬
‫ريختن همه منابع طبيعی و انسانی‬ ‫به مصالح ملی ارتباط می‌يابد‬ ‫نود ــ و تا هنگامی که فروپاشی‬ ‫خیابانی را دادم تعمیر کردند‪ .‬اثاثه‬ ‫با قیام همراهی کند ـ که آن‬ ‫کار را مقدمۀ فرار والی دانستند‬
‫ايران به سود همه ايرانيان‪ ،‬از نظر‬ ‫شمرد‪ .‬تلاش‌های آشکار رهبران‬ ‫شوروی‪ ،‬آرزوی فروپاشيدن‌های‬ ‫برای اولادش تدارک کردم‪ .‬حقوق‬ ‫را هم احتمال نمی‌دهیم ـ در‬ ‫و بر رعونت خود افزودند ولی‬
‫سياسی صرف نيز به مراتب بخت‬ ‫و سخنگويان يکی از سازمان‌های‬ ‫ديگری را در دل‌هائی بيدار نکرده‬ ‫برای اولادش خواستم‪ .‬در تشریفات‬ ‫چهار ساعت وال ّا در چهل دقیقه‬ ‫مخبرالسلطنه در دو سه هفته‬
‫بيشتری دارد‪ .‬هيچ نيازی به این‬ ‫قومی ــ که می‌تواند زبان حال‬ ‫بود اندک آمادگی برای تفاهم جدی‬ ‫هفته و سال او مساعدت کردم‪ .‬در‬ ‫بساطشان برچیده است‪ .‬گفتم برای‬ ‫اقامت خود در تبریز‪ ،‬به‌خوبی‬
‫داشتند ولی رويکردشان به ميانه‬ ‫سال او تمام اجزای ادارات حاضر‬ ‫جنگ نیامده‌ام‪ ،‬مشغول نصیحتم‪.‬‬ ‫اطلاع حاصل کرده بود که اهالی از‬
‫زبان‌آوری‌ها نيست‪.‬‬ ‫روی گرايش داشت‪ .‬از آن هنگام‬
‫به دلائلی که می‌بايد جداگانه‬ ‫شدند‪»...‬‬
‫بررسی کرد مواضع اين نيرو‌ها‬
‫راديکال‌تر شده است و ديگر جز به‬
‫خواست‌های بيشترينه‌ای (حد اکثر)‬
‫که پيوسته بالا‌تر رفته است و ظاهرا‬

‫خواهد رفت رضايت نمی‌دهند‪.‬‬
‫ا ستر ا تژ‌ها ی « همبستگی »‬
‫می‌دانستند که طيف راست ميانه‬
‫و ناسيوناليست به هيج روی با‬
‫فرمول‌هائی که بخش کردن ملت‬
‫ايران را به واحد‌های زبانی به نام‬
‫ماهيت‌های سياسی دربر داشته‬
‫باشد موافقت نخواهد کرد‪ .‬آنها‬
‫حتی می‌توانستند به آسانی نگرانی‬
‫نيرو‌های اصلی را در چپ و راست‬
‫ايران از طرح‌های محافلی در‬