Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و هشتم ـ شماره ۳۴۹ (دوره جديد
P. 12
صفحه - Page 12 - 1۲شماره 1815
جمعه ۲۲تا ۲۸بهمن ماه۱4۰۰خورشیدی
سرنوشت «احیای برجام» پشت پردۀ انقلاب اسلامی ()6
در گرو جام تلخ مذاکره مستقیم با آمریکا
نوشته :ایرج آرینپور (نوامبر -۲۰1۲مارس -۲۰13کیهان لندن)
این روزها مصادف است با دوران اوجگیری تظاهرات سیاسی و وقایعی که در داخل و خارج ایران به پیروزی
«انقلاب اسلامی» و رفتن شاه و آمدن خمینی منجر شد.در پانزدهم آبان 1357کابینۀ نظامی به ریاست ارتشبد
غلامرضا ازهاری روی کار آمد و همزمان ،محمدرضا شاه در پیامی اعلام داشت که صدای انقلاب مردم را شنیده است.
امروز ،همچنان این سؤال مطرح است که چه عواملی در «پیروزی انقلاب» و سقوط رژیم پادشاهی تأثیر اساسی
داشت .مقالۀ تحقیقی ایرج آرینپور که در شمارۀ اخیر فصلنامۀ «رهآورد» انتشار یافته است به طور فشرده به
این سؤال پاسخ میدهد .در چند شماره میخوانید.
حاجمهدیعراقیدرطرحترورکسرویوسهنخستوزیرزمانشاهنقشاساسیداشت
با این روند احتمال شکست مذاکرات اثرات سیاسی و اقتصادی تحریمها = آنچه امیرعبداللهیان هزار تا اعلامیه بود ،در عرض دو ساعت فراهم شد ،یک اساسنامهای برای سند شماره 1
وین نیز اصلا بعید نیست .این نگرانیها کمک کند ،همراه بود .این تلاشها به صورت ضمنی آشکار از ۱۰تا ۱۲شب تهران ،قم ،مشهد، خودشان نوشتند و یک آئین نامه. شرح حال حاج مهدی عراقی
به درک سخنان امیرعبداللهیان کمک درواقع برای کاهش هزینههای کرده اما بطور مستقیم فاش شیراز و اصفهان پخش شد ،بدون بعد هم تقسیمبندی کردند کارهایشان مهدی عراقی در سال ۱3۰9در
میکند که گفت« :امیدواریم که از سیاسی است که رژیم پس از بازگشت نکرده ،این است که میل اینکه یک نفر گیر بیفتد و خود این را ...قسمت اجرائیات ،قسمت سیاسی، محله پاچنار تهران متولد شد .از
طریق این مذاکرات و در این سطح مجدد به مذاکرات و نشست مستقیم آمریکاییها در حدود بحران بیشتر از خو ِد نطق حاج آقا ،دستگاه قسمت اقتصادی و قسمت ایدئولوژی. ابتدای جوانی در هیاتهای مذهبی
از گفتگوها بتوانیم به مرحله اجرایی با آمریکاییها چه در چارچوب نظام هستهای و احیای توافق سال از اول چند نفری بودند که فشار و عزاداری شرکت فعال داشت و به
منتقل شویم و نیازی به جلسات در بینالمللی ششجانبه و چه دو جانبه ۲۰15متوقف نمیشود ،بلکه را ناراحت کرده بود. میآوردند که باید یک قسمت نظامی دلیل تنگدستی خانواده ،ناگزیر در بازار
سطوح بالا نخواهد بود ،اما ما برای هر میان تهران و واشنگتن متحمل بطور مستقیم به شروط و «برگرفته از کتاب یاران امام ـ هم تو این سازمان وجود داشته باشد. به کار مشغول شد .ضمن آشنایی با
گامی متناسب با پیشرفت مذاکرات تفاهمهای اعلام نشدهای چاپ تهران» حاج آقا میفرمودند که بعضی فدائیان اسلام و فعالیت در تشکیلات
خواهد شد. مر تبط ا ست که ر و ند چیزهاست که الان نمیشود گفت. آن ،در ۱۶سالگی به عضویت شورای
تصمیمگیری خواهیم کرد!» موضع خامنهای که از سوی حسین بازگشت به میز مذاکره را سند شماره 3 مرکزی فدائیان اسلام درآمد .وی
اظهارات امیرعبداللهیان نشان امیرعبداللهیان وزیر امور خارجهاش تسهیل کرده است .شرایطی علی اندرزگو مثل ًا میگفت: تا زمان اعدام نواب صفوی در سال
میدهد که رژیم تهران در برابر دو درباره احتمال جدی شدن مذاکرات که ماهیت صرف ًا سیاسی شهید سیدعلی اندرزگو یکی از «ما الآن نه میتوانیم مشروطه را ،۱334در کلیه تحرکات تشکیلاتی
گزینه قرار گرفته که یکی از آنها مستقیم میان واشنگتن و تهران چه دارد و به نقش جمهوری درخشانترین ستارگان است که در تایید کنیم و نه میتوانیم تکذیبش و عملیاتی فدائیان اسلام مشارکت
را باید انتخاب کند :رفتن به سوی از طریق بازگشت به مذاکرات عادی اسلامی ایران در منطقه غرب پیشبرد انقلاب اسلامی نقشی بسزا کنیم .چرا؟ برای خاطر این که اگر ما
مذاکرات سیاسی یا گزینه دوم که در چارچوب گروه پنج بعلاوه یک، آسیا به ویژه خاورمیانه و داشت .روحانی با صلابتی که چریکی مشروطه را بیاییم الآن تأیید بکنیم، مستقیم و غیرمستقیم داشت.
قمار با کل مسیر مذاکرات و از بین چه از طریق مذاکره مستقیم در پایتختهای عربی مربوط مؤمن بود .در هجدهم ماه رمضان گیر یک مشت مقدس احمق میافتیم، در سال ۱34۱به اتفاق گروهی از
بردن شانس خروج از تحریمها از حاشیهی این گروه اعلام شد ،حاکی سال ۱3۱۶هجری شمسی به دنیا این مقدسها بیچارهمان میکنند .اگر همرزمان و همفکران خویش ،هیأتهای
طریق اتخاذ سیاست تعلل و در رفتن از یک موضوع مشخص و نشانه میشود. آمد و نام خانواده اندرزگوها را نه تنها بیاییم الآن مشروطه را تکذیبش مؤتلفه اسلامی را پایهگذاری کرد.
از زیر بار مذاکره مستقیم با واشنگتن روشنی از پیشرفتهایی است که = حداقل سود جمهوری در تاریخ ایران ،بلکه در تاریخ جهان بکنیم ،گیر یک مشت روشنفکر عراقی در تظاهرات و سازماندهی وقایع
گویا در مذاکرات وین به دست آمده اسلامی در مذاکرات وین لغو جاودانه ساخت .پدرش اسدالله در ابتدا میافتیم ،ما را ضد آزادی میدانند، ۱۵خرداد ۱34۲نقش فعالی داشت،
است! است .مذاکراتی که برای احیای توافق برخی تحریمهای اقتصادی شغل بنایی داشت و سپس به خرده ضد دمکراتیمان میدانند .میگویند به نحوی که راهپیمایی باشکوهی علیه
رهبران جمهوری اسلامی ایران هستهای سال ۲۰۱۵آغاز شده اما با و احیای توافق هستهای فروشی ابزار در میدان شوش تهران همان خلیفهبازی را میخواهند به رژیم شاه از میدان ترهبار تهران به راه
ظاهرا مسیر سیاسی مذاکرات را تنها اصلاحاتی در قالب خواستهایی که است .اما این توافق نمیتواند روی آورد .اسدالله دارای ۷فرزند بود وجود بیاورند .ما راجع به مشروطه انداخت .مهدی عراقی علاوه بر شرکت
از زاویه «تلاش آمریکا برای بازگشت هر یک از طرفین ایرانی و آمریکایی به قیمت زیان آمریکا در که علی آخرینشان بود. و این قانون اساسی الآن صلاحمان فعال در طرح اعدام کسروی ،در اعدام
به توافق هستهای» و بدون دادن مسیر مذاکرات سیاسی در پس از طی دوران ابتدایی ،به علت نیست هیچ حرفی بزنیم .بگذارید سه نخست وزیر و سه مهره اصلی
هیچ امتیازی یا پرداخت بهایی برای در مذاکره ارائه دادهاند همراه است. پروندههای مختلف تمام فقر خانوادگی و برای کمک به معیشت خرده خرده به هر مناسبتی آدم رژیم سابق یعنی عبدالحسین هژیر،
بازگشت مجدد میبینند .مقامات آنچه امیرعبداللهیان به صورت شود ،به ویژه اینکه یکی از خانواده ،ترک تحصیل کرد و وارد حرفش را میزند و کارش را هم رزمآرا و حسنعلی منصور نیز نقش
جمهوری اسلامی ایران میگویند ضمنی آشکار کرده اما بطور مستقیم تضمینهای جدی واشنگتن بازار کار شد .برای فراگیری دروس میکند .بعد هم راجع به مسایل اساسی داشت .در بهمن ۱34۲شاخه
فشارهایی که واشنگتن اعمال فاش نکرده ،این است که میل ورود شرکتهای آمریکایی حوزوی به مسجد محل شتافت و به که آیا مبارزات این شکلی اصل ًا نظامی هیأتهای مؤتلفه اسلامی ،زیر
میکند ،نتیجه شکست سیاست آمریکاییها در حدود بحران هستهای به خط سرمایهگذاری در میتواند نتیجه داشته باشد؟ در یک نظر حاج مهدی و دیگر همسنگرانش
تحریمهاست که به بالاترین حد و احیای توافق سال ۲۰۱۵متوقف اقتصاد ایران است که این تل ّمذ پرداخت. کشوری مثل کشور ما اصل ًا یک چون بخارایی ،امانی ،نیکنژاد و
خود رسیده و هدف و تصمیم نهایی نمیشود ،بلکه بطور مستقیم به مسئله تنها با پیشرفت در بنا بر شرایطی که بعد از اعدام حرکت سیاسی ،حاج آقا ،میتواند هرندی طرح اعدام حسنعلی منصور
واشنگتن حرکت به سمت مذاکره در شروط و تفاهمهای اعلام نشدهای مسیر گفتگوهای سیاسی انقلابی حسنعلی منصور برای او نتیجه مثبت بدهد یا ندهد؟ خوب نخست وزیر وقت را به مرحله اجرا
مورد مسائل غیرهستهای است ،اما مرتبط است که روند بازگشت به میز و عادی ساختن روابط در فراهم شد ،ابتدا مدتی به قم رفت و در این جواب هم ایشان میگفتند درآورد .عراقی در سال ۱3۵۵از
به دور از این شعارهای ظاهری ،در مذاکره را تسهیل کرده است .شرایطی پس از مدت زمانی راهی نجف شد و که این بستگی به آگاهی مردم دارد. زندان آزاد گردید و مبارزه خویش را
حقیقت رفتار عملی رژیم تهران و که ماهیت صرفاً سیاسی دارد و به آینده ممکن خواهد بود. پس از بازگشت از عراق ،مجدداً در مردم الآن آگاه نیستند .باید مردم را خارج از زندان از سر گرفت .هنگامی
دستگاه دیپلماسی آن نشان میدهد نقش جمهوری اسلامی ایران در حوزه علمیه قم مشغول به تحصیل که خمینی در سال ۱3۵۷از عراق به
که جمهوری اسلامی پس از مذاکرات منطقه غرب آسیا به ویژه خاورمیانه حسن فحص (ایندیپندنت گردید .در این مدت از محضر آیت آگاهشان کنیم». فرانسه هجرت نمود ،او نیز به پاریس
وین عمل ًا وارد مرحله ارسال پیامهای و پایتختهای عربی مربوط میشود. عربی) -توافق اعلام نشده جمهوری الله مشکینی و مکارم شیرازی از پس این تشکیلات عجالتاً با این رفت و تدارکات اقامتگاه امام در نوفل
سیاسی شده است .رژیم تهران ممکن تلاش تهران برای اتخاذ روشی اسلامی ایران و آمریکا که در ادامه درس تفسیر و اخلاق بهرهها برد. چهار قسمت به وجود آمد .گروهی به لوشاتو را عهدهدار شد .پس از بازگشت
است با اتخاذ برخی سیاستهای نرم که همزمان به سوی دو نوع مذاکره دور هشتم مذاکرات باز و نامحدود علی اندرزگو که با نام شیخ عباس خمینی به ایران در ۱۲بهمن ،۱3۵۷
و تعدیل در تعدادی از پروندهها به هستهای و مذاکره سیاسی گام بردارد، «وین» در حال انجام گرفتن است، تهرانی در حوزه علمیه رحل اقامت حاج مهدی عراقی عراقی نیز از همراهان ایشان بود.
ویژه در عرصه سیاسی عراق از طریق شاید آسان نباشد زیرا انعطافپذیری اعتقاد دو طرف ایرانی -آمریکایی افکنده بود ،به علت فعالیتهایی که نام گروه اجرائیات ،گروهی به نام گروه پس از ورود به ایران ،مسؤولیتهای
فشار بر گروههای نزدیک به خود برای آمریکا در تسهیل روند مذاکرات به و طرفین بینالمللی شرکت کننده داشت ،مورد شناسایی قرار گرفت. بررسی سیاسی ،گروهی به نام مسایل مختلفی از قبیل سرپرستی زندان
قانع کردن آنها به قبول نتایج انتخابات قیمت مسیر و روند سیاسی پیشبینی در مذاکرات ،بر ضرورت تسریع در لذا از لباس روحانیت خارج شد و ایدئولوژی و گروهی به نام مسایل قصر ،عضویت در شورای مرکزی و
دهم اکتبر ،۲۰۲۱راه را برای گفتگوی شده نخواهد بود ،بلکه چنین روندی دستیابی به نتایج نهایی احیای توافق به چیذر ،محلهای نزدیک شمیران اقتصادی .مساله ایدئولوژی را واگذار رئیس واحد اجرایی بنیاد مستضعفان،
از طریق مذاکره مستقیم میتواند هستهای سال ۲۰۱۵اوباما یا بازتولید رفت و در مدرسهای که سیدعلی به گروهی به نام روحانیت کرده بودیم عضویت در شورای مرکزی حزب
سیاسی مستقیم با آمریکا باز کند. صورت گیرد .پس هرگونه مخالفت از آن را آشکار میکند .توافقی که قرار اصغر هاشمی تاسیس کرده بود ،پناه که آنها بودند که مسایل تعلیماتی را از جمهوری اسلامی و مدیریت مالی
شاید بارزترین بیان این رویکرد سوی رژیم ایران با این روند ممکن است بازرسیها و نظارتها را بار گرفت .برای کمک به اقتصاد خانواده، جهت ایدئولوژی بررسی میکردند .به روزنامه کیهان را بر عهده گرفت .او
سیاسی رژیم ایران را میتوان در است مذاکرات درباره رفع تحریمها و دیگر فعال و مسیر صعودی تهران در به نزد برادرش حسن که در بازار تهران صورت جزوات خلاصهاش را میدادند در 4شهریور ۱3۵۸توسط سه نفر
اظهارات امیرعبداللهیان وزیر خارجه احیای توافق هستهای را در معرض غنیسازی اورانیوم را محدود و راه دارای نجاری بود مشغول به کار شد و و در حوزهها به حساب تدریس میشد. اعضای گروه فرقان همراه پسرش به
جمهوری اسلامی پیدا کرد .او در خطر قرار دهد .حداقل سود جمهوری نزدیک شدن رژیم جمهوری اسلامی حدود ده سال در این شغل ماند و با یک گروه هم بود که مسؤول هلاکت رسید .خمینی درباره او گفت:
اظهاراتی تاکید کرد که جمهوری اسلامی در مذاکرات وین لغو برخی ایران به ساخت بمب اتمی را ببندد. وارد شدن به شاخه نظامی هیاتهای بررسیهای سیاسی بود .اخبارهای «من ایشان را حدود ۲۰سال است که
اسلامی برای برقراری ارتباط و تحریمهای اقتصادی و احیای توافق رژیم ایران با افزایش سطح غنیسازی مؤتلفه ،از شغل خود دست کشید داخله و خارجه گرفته میشد ،ضبط میشناسم .مهدی عراقی یک نفر نبود.
گشایش با کشورهای عربی به ویژه هستهای است .اما این توافق نمیتواند ۶۰درصدی بطور تئوریک به مرحله و تا پایان عمر مهمترین اشتغال او میشد و تحلیلشان را فرض کن او به تنهایی ۲۰نفر بود .حاج مهدی
کشورهای حاشیه خلیج فارس با هدف به قیمت زیان آمریکا در مسیر ساخت بمب اتمی نزدیک شده است. مبارزه و فعالیت برای سرنگونی رژیم میآوردند ،توی حوزهها تقسیم عراقی برای من برادر و فرزند خوب و
اطمینان بخشیدن به آنها از پیامدهای مذاکرات سیاسی در پروندههای سیگنالهای مکرر ایالات متحده ستمشاهی بود .به ناچار هر از گاهی میکردند و طرز تشکیلاتشان هم عزیز من بود .شهادت ایشان برای من
مختلف تمام شود ،به ویژه اینکه آمریکا مبنی بر تمایل واشنگتن به به فراخور محیط و مرتبطین ،پوشش به این صورت شد که قرار شد از هر
توافق هستهای تلاش میکند. یکی از تضمینهای جدی واشنگتن مذاکره مستقیم با تهران طی ماه شغلی خاصی را انتخاب میکرد که از گروهی چهار نفر برای کمیته مرکزی بسیار سنگین بود».
گویا جمهوری اسلامی این را درک ورود شرکتهای آمریکایی به خط گذشته ،هیچگونه واکنش منفی از آن جمله بود :روضه خوانی ،تسبیح انتخاب شوند .البته حالت استقلال «کتاب ناگفتهها ،تقریرات حاج
کرده است که نگرانیهای کشورهای سرمایهگذاری در اقتصاد ایران است سوی رژیم ایران به ویژه از سوی و انگشترفروشی ،فروش دواجات، در هر گروه بود ،ولی در عملیات یا مهدی عراقی»
عربی و خلیج فارس بطور خاص به که این مسئله تنها با پیشرفت در مسیر علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی طبابت سنتی ،ساختمانسازی (بساز به قول بعضیها ،استراتژی واحدی
برنامه هستهای که تحت نظارت گفتگوهای سیاسی و عادی ساختن نداشته بلکه برعکس ،وی برای چنین و بفروش) ،فرش فروشی و ...اندرزگو داشتند .پس مؤتلفه در بعد از فروردین سند شماره ۲
مستقیم و شدید بینالمللی خواهد روابط در آینده ممکن خواهد بود. نسبت به فدائیان اسلام و سید مجتبی سال ۱34۲به وجود آمد و شروع کرد خمینی و تشکیل هیأتهای
بود ،ختم نمیشود بلکه بیشتر به تلاش رژیم ایران برای حفظ اقدامی چراغ سبز نشان داده است. نواب صفوی ارادتی خاص داشت .پس کارکردن .حرکت اصیلش در مرحله
نفوذ تهران و نگرانی از اثرات بیثبات مذاکرات وین در سطح دستیاران رهبر رژیم ایران قبل از بازگشت از اعدام نواب صفوی بر سر مزار او اول اجرای نظریات روحانیت بود ،به مؤتلفه اسلامی
کننده آن و حمایت تهران از گروههای وزرای امور خارجه و کارشناسان تیم جدید به میز مذاکره تاکید کرد حاضر شد و با روح او پیمان بست تا خصوص حاج آقا (خمینی) .میتوانم از بدو حرکتی که روحانیت راجع
شبهنظامی در کشورهای منطقه برای حقوقی و فنی و دستیابی به نتایج که جمهوری اسلامی هیچ فرصتی بگویم مراحل آخری که تقریباً نزدیک به انجمن ایالتی و ولایتی شروع
تأثیرگذاری بر امور داخلی آنها ،مربوط مورد نیاز ممکن است برای همیشه را برای مذاکره جهت خروج از از ادامه دهندگان راهش باشد. گرفتاری بود ،ما در حدود ۵۰۰جلسه میکنند ،در تهران سه گروه بودند
امکانپذیر نباشد و یا این مذاکرات در تحریمهای خفهکننده اقتصادی از با شکل گیری جمعیتهای موتلفه داشتیم که سیصد و خوردهای از آن در که با همدیگر کار میکردند؛ کارهای
میشود. نهایت قادر نباشد تهران را از واقعیت دست نخواهد داد .اظهارات خامنهای اسلامی که خاستگاه آن هیاتهای تهران بود .مثل ًا اعلامیه کاپیتولاسیون مذهبی داشتند .مثلا جمعهها با
به این ترتیب ،رژیم جمهوری نوشیدن جام تلخ مذاکره مستقیم با که بیانگر موضع جدید و چراغ سبز مذهبی و بازار تهران بود و متولیان حاج آقا را که نزدیک به ۲۰۰تا ۲۵۰ همدیگر میرفتند برنامه اردویی
اسلامی قبل از اینکه با واقعیت اوست ،با تلاش دولت ابراهیم رئیسی آن از مبارزین سالهای دور مبارزه، داشتند .از بدو حرکت حاج آقا یعنی
نشستن با آمریکاییها بر سر یک میز آمریکا دور کند. برای یافتن کانالهایی که به کاهش بعضاً با نواب صفوی و جمعیت فدائیان روحانیت (منظور از حاج آقا ،حاج روح
و نوشیدن جام تلخ زهر روبرو شود به مذاکرات وین تا کنون چندین بار اسلام در مبارزات سهیم بودند و با اخذ الله خمینی است) ،این سه گروه هر
دنبال این است که منافع مذاکرات به بنبست رسیده و طرفین مذاکره نظر موافق از حضرت امام خمینی کدام مجزا از همدیگر ،با روحانیت یک
سیاسی با واشنگتن را برای طرف چندین بار مذاکرات را بدون هیچ فعالیت را شروع کرده بودند ،علی نیز تما َسکی داشتند ...این سه گروه وقتی
نتیجهای ترک کرده و برای مشاوره به که در بازار تهران در مغازه برادرش که با همدیگر توافق کردند ،گفتند
مقابل به حداقل برساند. پایتختهای خود بازگشتهاند .بنابراین به صندوق سازی اشتغال داشت ،به خوب ما این را انجام دادیم ،حالا باید
هیات حاج صادق امانی همدانی که تأییدیه حاج آقا را هم بگیریم .وقتی
*منبع :ایندیپندنت عربی یکی از هیاتهای تشکیل دهنده موتلفه آمدیم خدمت حاج آقا (منظور خمینی
*نویسنده :حسن فحص بود ،راه یافت و در پخش اعلامیههای است) و جریان را برای ایشان گفتیم،
امام خمینی و روحانیت به فعالیت ایشان هم تایید فرمودند و هرکسی هم
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن پرداخت .در درس میرزا علی اصغر که میرفت از حاج آقا سؤال میکرد،
هرندی با شهید صفار هرندی و شهید ایشان میفرمودند که« :مسلمان
بخارایی آشنا شد و با آنها ارتباطاتی باید تشکیلاتی باشد .مسلمان بدون
تشکیلاتی برقرار کرد و به عنوان رابط
شهیدان بخارایی ،صفار هرندی و نیک تشکیلات ارزشی ندارد».
وقتی که این سازمان مقدماتش
