Page 20 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۸ (دوره جديد
P. 20

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌۲‌‌۰‬شماره‌‪‌1۸۷۴‬‬
                                                                                                                                                              ‫جمعه ‪ 1‬تا ‪ ۷‬اردیبهشتماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫اعتبار قراردادهای جمهوری اسامی با کشورهای دیگر از جمله روسیه و چین‬

                  ‫بخش دو‪ :‬اعتبار قراردادها بر اساس منشور ملل متحد‬

‫نظارت داشته است‪ .‬حال معلوم نیست که چگونه این قاعده‬                             ‫زمینههای ابطال آنها را فراهم آورند؟‬      ‫= به موجب ماده ‪ ۱۰۲‬منشور ملل متحد‪ ،‬همه‬
‫میتواند در مورد قراردادهای بینالمللی قابل اعمال باشد‪.‬‬          ‫در بخش نخست به فرآیند و شکل قراردادها پرداخته شد‪.‬‬        ‫قراردادهای بینالمللی باید در نزد دبیرخانه ملل متحد به‬
‫پنجمیندلیلایناستکهقراردادهایپنهاناساسابهعنوان‬                  ‫در این بخش به اعتبار این نوع قراردادها بر اساس منشور‬     ‫ثبت برسند تا بتوانند در موارد بروز اختافات قابل ارجاع‬
‫ابزارهایی هستند که از طریق آن دولتها تعهدات بینالمللی‬                                                                   ‫به نهادهای بینالمللی حل دعوی باشند‪ .‬اما اگر چنین‬
‫خود را در مورد اصول و قواعد بینالمللی نادیده میانگارند‪.‬‬                             ‫ملل متحد نگاهی میاندازیم‪.‬‬           ‫قرادادهایی به ثبت نرسند به این معنی نیست که از دامنه‬
‫حال‪ ،‬به عنوان مثال‪ ،‬شرایطی را در نظر بگیریم که به موجب‬         ‫بخشدوم‪:‬اعتبارشکلیقراردادهابهموجبمنشورمللمتحد‬
‫آن دولتی خودکامه برای رسیدن به اهداف جاهطلبانه و‬               ‫صرف نظر از اینکه قراردادها انتشار عمومی داشته باشند‬                     ‫شمول حقوق بینالملل خارج میشوند‪.‬‬
‫ماجراجوییهای خارجی خود‪ ،‬قراردادهای پنهانی را با متحدان‬         ‫و یا پنهان باقی بمانند‪ ،‬به موجب حقوق بینالملل معاصر‬      ‫=آیا با سپری شدن عمر خودکامگی و رسیدن مردم به‬
‫خود منعقد میکند که در جهت مخالف به عنوان مثال‪ ،‬تعیین‬           ‫میتوانند و باید مورد نظارت اصول حقوق بینالملل قرار‬       ‫فضایی دمکراتیک آیا میتوان اعتبار قراردادهای پنهان را به‬
‫سرنوشت مردم خود‪ ،‬و یا ممنوعیت مداخله در امور دیگران‬            ‫گیرند تا رابطه آنها با منافع جامعه بینالمللی کاملا روشن‬  ‫چالش کشید؟ این پرسش همچنان بر حضور خود در فضای‬
‫(لبنان‪ ،‬عراق‪ ،‬افغانستان)‪ ،‬یا تهدید دیگران به نابودی (اسرائیل‪،‬‬  ‫باشد‪ .‬البته به موجب ماده ‪ ۱۰۲‬منشور ملل متحد‪ ،‬همه‬         ‫ایران امروز برای وطندوستان مطرح است که آیا آشکار‬
                                                               ‫قراردادهای بینالمللی باید در نزد دبیرخانه ملل متحد به‬    ‫ساختن آن قراردادها در ایران آزاد و دمکراتیک چه سرنوشتی‬
          ‫امریکا‪ ،‬عربستان تا همین روزهای اخیر) باشد‪.‬‬           ‫ثبت برسند تا بتوانند در موارد بروز اختلافات قابل ارجاع‬
‫پرسشی که در این ارتباط مطرح میشود این است که آیا با‬            ‫به نهادهای بینالمللی حل دعوی باشند‪ .‬اما اگر چنین‬                                         ‫خواهد داشت؟‬
‫سپریشدنعمرخودکامگیورسیدنمردمبهفضاییدمکراتیک‬                    ‫قرادادهایی به ثبت نرسند به این معنی نیست که از دامنه‬     ‫=صرف عدم ثبت یک معاهده در نزد دبیرخانه ملل‬
‫آیا میتوان اعتبار قراردادهای پنهان را به چالش کشید؟ این‬                                                                 ‫متحد ضرورتا به معنی تقابل آن با اصول حقوق بینالملل‬
‫پرسش همچنان بر حضور خود در فضای ایران امروز برای‬                              ‫شمول حقوق بینالملل خارج میشوند‪.‬‬           ‫و یا تقابل با ارزشهای جامعه بینالمللی نیست‪ .‬اما این‬
‫وطندوستان مطرح است که آیا آشکار ساختن آن قراردادها‬                           ‫چند دلیل برای این داعیه وجود دارد‪:‬‬         ‫نگرانی همچنان پابرجا خواهد بود که اگر معاهده بر اساس‬
‫در ایران آزاد و دمکراتیک چه سرنوشتی خواهد داشت؟‬                ‫اول اینکه به موجب ماده ‪ ۱۰۳‬منشور اگر تضادی میان آن‬       ‫حق حاکمیت برابری کشورها و در راستای منافع ملی آنها‬
‫در این ارتباط مناسب است توضیح داده شود که صرف‬                  ‫قرارداد و اهداف منشور شکل بگیرد‪ ،‬منشور بر این قرارداد‬    ‫و حقوق مردمشان تنظیم شده‪ ،‬چرا باید پنهان باقی بماند؟!‬
‫عدم ثبت یک معاهده در نزد دبیرخانه ملل متحد ضرورتا‬
‫به معنی تقابل آن با اصول حقوق بینالملل و یا تقابل با‬                                              ‫مقدم است‪.‬‬             ‫محمود مسائلی – به دنبال انعقاد قراردادهایی میان‬
‫ارزشهای جامعه بینالمللی نیست‪ .‬اما این نگرانی همچنان‬            ‫دوم اینکه پنهانی بودن یک قرارداد نمیتواند بر آثار حقوقی‬  ‫جمهوری اسلامی ایران و کشورهای چین و روسیه‪ ،‬و چه‬
‫پابرجا خواهد بود که اگر معاهده بر اساس حق حاکمیت‬               ‫آن تاثیرگذار باشد به گونهای که اگر کشوری به واسطه آن‬     ‫بسا کشورهای دیگری‪ ،‬آیا پنهان کردن متن قراردادها از نقطه‬
‫برابری کشورها و در راستای منافع ملی آنها و حقوق‬                ‫قرارداد آسیب دیده باشد‪ ،‬میتواند در خارج از چارچوب‬        ‫نظر حقوق بینالملل اعتبار آنها را مورد سئوال قرار نمیدهد؟‬
‫مردمشان تنظیم شده‪ ،‬چرا باید پنهان باقی بماند؟! در اینجا‬        ‫ملل متحد در نزد دادگاهها و دیوانها اقامه دعوی کند‪.‬‬       ‫اگر چنین است‪ ،‬آن بیاعتباری چگونه و به چه طریق‬
‫همچنان این نگرانی وجود دارد که اینگونه معاهدات یا در‬           ‫سوم اینکه کشورهای آسیبدیده ممکن است برای نقض‬             ‫میتواند احراز شود؟ اساسا اینگونه قراردادها و معاهدات‬
‫شرایط فراتر– فروتر انعقاد یافته و یا اینکه تهدیدی علیه‬         ‫تعهدات معاهده س ّری به اقدامات متقابل متوسل شده و به‬     ‫چه جایگاهی در همکاریهای مسالمتآمیز بینالمللی‬
‫حفظ صلح و امنیت بینالمللی باشند‪ .‬چندمثالبهترمیتواند‬            ‫عنوان یک اقدام متقابل علیه دولت دیگر‪ ،‬اجرای تعهدات‬       ‫برای مقاصد صلحآمیز و مبتنی بر عدالت بر اساس حقوق‬
                                                                                                                        ‫بینالملل ایفا میکنند؟ مردم ایران چه اقداماتی را در رابطه‬
      ‫نقشمخرباینگونهقراردادهارابرایجامعهبینالمللی‬                           ‫معاهده س ّری را به حالت تعلیق درآورند‪.‬‬      ‫با برملا ساختن اینگونه معاهدات میتوانند ایفا کرده و یا‬
                                                               ‫چهارمیندلیلایناستکهبهموجبحقوقبینالمللعرفی‪،‬‬
                                                               ‫و ازدیرباز‪،‬قاعدهحسننیتبراجرایقراردادهایبینالمللی‬
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25