Page 47 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۷ (دوره جديد
P. 47
صفحه4۷شماره1۸۸۳
جمعه ۲۳تا پنجشنبه ۲۹ژوئن ۲0۲۳
آلودگی رودخانه ارس به «رادیواکتیو»
معاون استاندار آذربایجان شرقی :حقیقت ندارد!
رودخانه ارس مرزی بین ایران و جمهوری آذربایجان =بر اساس ۱۱مورد مطالعه از سوی نهادهای رسمی و
دانشگاهی در ایران بین سالهای ۱۳۹۹تا زمستان ۱۴۰۱
استاندار آذربایجان شرقی احتمال هرگونه ورود مواد رادیواکتیو امنیت ملی کشور ایران را با خطر جدی مواجه میکند». به علت آلودگی آب رودخانه ارس به «رادیواکتیو» و سایر
و پساب نیروگاه هستهای ارمنستان به رود ارس را رد کرد. مهمترین بخش این گزارش در مورد دو نیروگاه «متسامور» املاح س ّمی انواع سرطان به ویژه سرطان معده در استانهای
یک و دو است که در مجموع ،سالانه ۲۸۸تُن «اورانیوم» اردبیل ،آذربایجان شرقی و غربی شیوع بسیار بالایی یافته
وی مدعی شده ورود مواد رادیواکتیو از نیروگاه «مستامور» مصرف میکنند .درباره این دو نیروگاه آمده «فاضلاب نیروگاه
ارمنستان به دلیل مسافت بالای آن تا منطقه عمل ًا غیرممکن اتمی متسامور ارمنستان بدون هیچگونه تصفیه در جنوب است.
است و از سویی نیز این نیروگاه امن بوده و مورد خاصی از =پژوهشها نشان میدهد «فاضلاب نیروگاه اتمی
خروج موارد رادیواکتیو از آن وجود ندارد اما تأکید کرده «یک ساداراک وارد ارس میشود». متسامورارمنستانبدونهیچگونهتصفیهدرجنوبساداراک
کارخانه مس در این منطقه وجود دارد که پساب آن به ارس در کشور ارمنستان شهرهای صنعتی «مگری»« ،آگاراک»، وارد ارس میشود» اما معاون استاندار آذربایجان شرقی آن
«نیو وادی» و «شوانیدزور» با صنایع متعدد و آلودگیهای
وارد میشود و حتی با چشم نیز قابل رویت است». پیدا و پنهان که گاهی با حجم بالایی در کف رودخانه ارس یا را رد میکند.
این مسئول محلی در انکار آلودگی از این ادعا نیز فراتر رسوب کرده و در مکانهایی که کمتر در دید حتی مرزبانی =این مقام مسئول مدعی شده ورود مواد رادیواکتیو از
رفته میگوید« :تمامی آزمایشهای مربوطه از سوی اداره کل قرار دارند ،وارد رودخانه ارس میشوند و تا کیلومترها ساختار نیروگاه «مستامور» ارمنستان به دلیل مسافت بالای آن تا
دامپزشکی ،شرکت آب منطقهای و سازمان محیط زیست انجام منطقه عملاً غیرممکن است و از سویی نیز این نیروگاه امن
گرفته و بر اساس نتایج گزارش شده ،این پساب ورودی ،هیچ بیولوژیک این رودخانه و سواحل آن را بهم ریختهاند. بوده و مورد خاصی از خروج موارد رادیواکتیو از آن وجود
نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه هستهای و قدیمی و یا ندارد اما همزمان تأکید کرده «یک کارخانه مس در این
تبعاتی برای انسانها ندارد». صنایع غیراستاندارد به رود ارس ،به علت کهنگی قطعات و منطقه وجود دارد که پساب آن به ارس وارد میشود و حتی
پیش از این اما معاون امور استانهای سازمان پدافند احتمال خطرآفرینی فراوان جانی و محیط زیستی نیروگاه
غیرعامل با اشاره به آلودگی زیست محیطی رودخانه ارس و هستهای متسامور ارمنستان توسط کارشناسان منطقهای و با چشم نیز قابل رویت است».
تهدیدهای ناشی از آن گفته بود که «دستگاههای استانی با =نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه هستهای و قدیمی و
همافزایی بیشتر ،بهتر و با کمک سازمان پدافند غیرعامل کشور بینالمللی و اتحادیه اروپا تأیید شده است. یا صنایع غیراستاندارد به رود ارس ،به علت کهنگی قطعات
باید در شش ماه آینده تمام مشکلات زیستی این رودخانه را بر اساس این مطالعه ،درباره آب مخزن سد «خداآفرین» و احتمال خطرآفرینی فراوان جانی و محیط زیستی نیروگاه
این نگرانی وجود دارد که در حال حاضر چندصدهزار ایرانی هستهای متسامور ارمنستان توسط کارشناسان منطقهای و
حل کنند». آن را برای آشامیدن استفاده میکنند و علاوه بر این ،آب این
سد مورد بهرهبرداری تفریحی و آبزیپروری توسط تعاونیهای بینالمللی و اتحادیه اروپا تأیید شده است.
ایران در کرانه پایین رود است ،آلودگی قابل انکار نیست
در همین ارتباط محمد آمره کارشناس جغرافیای سیاسی در فعال محلی و سراسری نیز قرار میگیرد. بر اساس ۱۱مورد مطالعه از سوی نهادهای رسمی و
یادداشتی مینویسد «ما نسبت به سه کشور دیگری که رود این گزارش تأکید میکند که از نظر محیط زیستی ،ترکیبات دانشگاهی در ایران بین سالهای ۱۳۹۹تا زمستان ۱۴۰۱
ارس از آن سرچشمه میگیرد یا از آنها عبور میکند دست سرب بطور کلی جزء آلایندههای سمی هستند .نمکهای سرب به علت آلودگی آب رودخانه ارس به «رادیواکتیو» و سایر
پایین را داریم .یعنی ما چهارمین کشوری هستیم که در کرانه وترکیباتآلیسربازنظر«اکوتوکسیکولوژیکی»(سمشناسی املاح س ّمی انواع سرطان به ویژه سرطان معده در استانهای
این رود قرار داریم .به این دلیل میتوانیم متصور باشیم که محیط زنده) مضرترین هستند و نمکهای سرب در رتبه ۲ اردبیل ،آذربایجان شرقی و غربی شیوع بسیار بالایی پیدا
میزان مخاطره ما بیشتر میشود یعنی همه آلودگی ورودی به خطرناک بودن قرار میگیرند .همین موضوع در مورد ترکیبات
رودخانهبهایرانمیآید،بهعلاوهکمترین میزانآوردرودخانه سرب مانند «استات سرب»« ،نیترات سرب» و «کربنات سرب» کرده است.
نیز صدق میکند .این گزارش بازه گستردهای از بیماریها را میزانبروزسرطانمعدهدرایناستانهادرمردان ۵۰درهر
به دلیل پروژههای بالادست نیز در ایران جاری میشود». ۱۰۰هزارنفرودرزنان۲۵درهر۱۰۰هزارنفردرهرسالاست.
وی تأکید میکند مذاکرات برای کاهش یا رفع این آلودگیها ناشی از مصرف بالای سرب در آب دانسته است. در این گزارش که دوشنبه ۲۹خرداد در روزنامه محلی
از ۱۵سال پیش با کشور ارمنستان شروع شده اما انگار این «پیام ما» منتشر شد آمده آب رودخانه ارس به ویژه
سیاست وجود داشته و دارد که عموماًموضوع آلودگی ارس را انکار آلودگی در محدوده سد «خداآفرین» و دشت مغان ،علاوه بر
در واکنش به انتشار این گزارش ،معاون سیاسی اجتماعی آلودگی به مواد پرتوزا ،به فلزات سنگین و سمی مانند
بازی سیاسی میخوانند. سرب و ترکیباتش ،آرسنیک ،ترکیبات آلومینیوم ،نیکل،
مس ،آهن ،منگنز و ۵۳آلاینده دیگر نیز آلوده است.
منشأ اکثر این آلایندهها نیز کشور ارمنستان است.
یکی از این مطالعات مربوط به گزارش گروه جغرافیای
سیاسی دانشگاه «ملّی» (بهشتی) و گروه «ژئوپلیتیک»
دانشگاه «عالی دفاع ملی» است که در آن آمده «بررسیها و
آزمایشهای انجامشده حاکی از ورود پسابها و آلایندههای
صنعتی و معدنی بسیار مضر در رودخانه ارس است».
بخش دیگری از این گزارش بیان میکند که در سالیان
گذشته با بیتوجهی مسئولا ِن کشور ارمنستان ،رودخانه ارس
به وسیله پسابهای «صنعتی»« ،معدنی» و «رادیواکتیو»
مورد آلودگیهای بسیار خطرناک قرار گرفته است« :این نوع
آلودگی که در نهایت منجر به آلودگی آب آشامیدنی و آب
بخش کشاورزی منطقه بزرگی از ایران میشود ،با بروز انواع
بیماریها ،بخش بزرگی از جامعه انسانی و زیستی کشور را
با مخاطره مواجه کرده است و با به چالش کشیدن امنیت
انسانی و غذایی ،ابتدا امنیت بخشی از کشور و درنهایت
