Page 20 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۲۱ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌۲‌‌0‬شماره‌‪‌188۷‬‬
‫جمعه ‪ ۳0‬تیرماه تا ‪ ۵‬مردادماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫درک نادرست از مفهوم حق تعیین سرنوشت‬

‫بخش دو‪ :‬موضوع اقلیتها‬

‫خود را حفظ می کنند‪ ،‬و آموزش و تربیت فرزندان خود‬ ‫عنوان معطوف به شمار و ک ّمیت گروههای اجتماعی است‬ ‫=بر اساس آرای حقوق بینالملل‪ ،‬اقلیت به معنای گروهی‬
‫را مطابق با سنن نژادی خویش پیش برده و در این امر‬ ‫که فرهنگ و سنت و مذهب و زبان خودشان را دارند جدا‬ ‫از مردم است که در یک کشور یا محل معین زندگی‬
‫به یکدیگر یاری میرسانند‪ .‬در این معاهده‪ ،‬اقلیت بودن‬ ‫از اینکه توسط قوانین کشور خود به رسمیت شناخته شده‬ ‫میکنند‪ ،‬دارای نژاد‪ ،‬مذهب‪ ،‬زبان و سنتهای مخصوص‬
‫از زاویه دید ویژگیهای زبانی‪ ،‬نژادی‪ ،‬و مذهبی مورد‬ ‫به خود هستند‪ ،‬آنها با هویت نژادی خود‪ ،‬مذهب‪ ،‬زبان‬
‫شناسایی قرار گرفته‪ ،‬و طرفین متعهد را به حمایت از حقوق‬ ‫باشند یا نه‪.‬‬ ‫و سنتهایی که دارند در یک احساس همبستگی متحد‬
‫گروههای اقلیت متعهد میسازد‪ ]۲[.‬اینها حقوقی هستند که‬ ‫میشوند‪ .‬آنها سنتها و آیینهای خود را حفظ می کنند‪،‬‬
‫در چارچوب ملیت کشورها تعریف شدهاند‪ ،‬و هیچکدام بر‬ ‫موضوع اقلیتها‬ ‫و آموزش و تربیت فرزندان خود را مطابق با سنن نژادی‬
‫ویژگی ملی بودن و جدایی از سرزمین مادری دلالت ندارند‪.‬‬ ‫به موازات پیچیدگیهای همراه با مفاهیم کشور‪ ،‬ملت‪،‬‬ ‫خویش پیش برده و در این امر به یکدیگر یاری میرسانند‪.‬‬
‫ماده ‪ ۲۷‬میثاق حقوق مدنی و سیاسی سنگ بنای حمایت‬ ‫ملیت و حاکمیت‪ ،‬موضوع اقلیتها هم سردرگمیهایی را‬ ‫در این معاهده‪ ،‬اقلیت بودن از زاویه دید ویژگیهای‬
‫از حقوق اقلیتها را بنیاد مینهد‪« :‬در کشورهایی که در‬ ‫باعث شده است‪ .‬برای ارائه تعریفی قابل قبول از مفهوم‬ ‫زبانی‪ ،‬نژادی‪ ،‬و مذهبی مورد شناسایی قرار گرفته‪ ،‬و‬
‫آن اقلیتهای قومی‪ ،‬مذهبی یا زبانی وجود دارند‪ ،‬افراد‬ ‫اقلیتها و جایگاه آنان در حقوق بینالملل مناسبترین‬ ‫طرفین متعهد را به حمایت از حقوق گروههای اقلیت‬
‫متعلق به این اقلیتها نباید از این حق در اجتماع با سایر‬ ‫گزینه آن است که به اسناد حقوقی بینالملل مراجعه شود‪.‬‬ ‫متعهد میسازد‪ .‬اینها حقوقی هستند که در چارچوب ملیت‬
‫اعضای گروه خود محروم شوند‪ ،‬آنها باید از فرهنگ خود‬ ‫دادگاه دائمی بینالمللی دادگستری در قضیه سیلسیای علیا‬ ‫کشورها تعریف شدهاند‪ ،‬و هیچکدام بر ویژگی ملی بودن‬
‫برخوردار باشند‪ ،‬بتوانند عقاید مذهبی خود را دنبال نمایند‪،‬‬ ‫اولین و مهمترین تعریف از اقلیت را ارائه کرده است‪ .‬بر‬
‫و یا از زبان خودشان استفاده کنند»‪ .‬در این مهمترین سند‬ ‫اساس معاهدهای که در سال ‪ ۱۹۲۲‬منعقد شد‪ ،‬آزادیهای‬ ‫و جدایی از سرزمین مادری دلالت ندارند‪.‬‬
‫حقوقی بینالملل نیز ویژگی اقلیت بودن بر همان سه عامل‬ ‫مردمی که به یک اقلیت نژادی‪ ،‬زبانی یا مذهبی تعلق‬ ‫=اعلامیه اقلیتهای ملل متحد که در سال ‪ ۱۹۹۲‬با‬
‫قومیت‪ ،‬نژاد‪ ،‬زبان‪ ،‬و مذهب تعریف شده است‪ .‬بر اساس‬ ‫دارند‪ ،‬و زبان آموزشی برای دانشآموز مورد رسمیت قرار‬ ‫توافق کامل به تصویب رسید‪ ،‬در ماده ‪ ۱‬اقلیتها را با‬
‫ماده ‪ ۲‬این میثاق کشورهای متعهد به این میثاق میبایست‬ ‫گرفته است‪ .‬به نظر دادگاه‪ ،‬هرگونه اقدامی که اقلیت را‬ ‫چهار ویژگی هویت ملی یا قومی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬مذهبی و‬
‫سیاستگذاریها و ساز و کارهای لازم را برای حمایت از این‬ ‫برای برخورداری از حقوق خود محدود سازد‪ ،‬با مواد ‪،۶۵‬‬ ‫زبانی مشخص کرده و کشورها را به محافظت از آنها متعهد‬
‫‪ ،۷۲،،۶۸‬و مقدمه بخش دوم ناسازگار است‪ ]۱[.‬مبنای این‬ ‫میسازد‪ .‬نوآوری این سند حقوقی غیرالزامآور اینست که‬
‫اقلیتها در چارچوب کشور و ملیت خود به عمل آورند‪:‬‬ ‫تعریف ماده ‪ ۱۲‬معاهده اقلیتهاست که در سال ‪۱۹۱۹‬‬ ‫در آن از یکسو هویت قومی با پیوندی ابهامآور با هویت‬
‫‪ .۲.۱‬کشورهای طرف این میثاق متعهد میشوند که حقوق‬ ‫منعقد شد‪ .‬در سراسر نظریه دادگاه دائمی اقلیتها به‬ ‫ملی گره زده شده‪ ،‬و از دیگرسو‪ ،‬ویژگی فرهنگی نیز به‬
‫شناخته شده در این میثاق را درباره کلیه افراد مقیم در‬ ‫ویژگیهای زبانی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬و نژادی توجه شده است‪ .‬بر‬ ‫تعریف اقلیت بودن افزوده شده است‪ .‬البته با وجود‬
‫قلمرو تابع حاکمیتشان بدون هیچگونه تمایزی از قبیل‬ ‫این اساس‪ ،‬اقلیت به معنای گروهی از مردم است که در یک‬ ‫چهار ویژگی یادشده‪ ،‬هیچ تعریف مشخص و مورد توافق‬
‫نژاد‪ ،‬رنگ‪ ،‬جنس‪ ،‬زبان‪ ،‬مذهب‪ ،‬عقیده سیاسی یا عقیده‬ ‫کشور یا محل معین زندگی میکنند‪ ،‬دارای نژاد‪ ،‬مذهب‪،‬‬ ‫بینالمللی در مورد اینکه کدام گروه ها اقلیتها را تشکیل‬
‫دیگر‪ ،‬اصل و منشأ ملی یا اجتماعی‪ ،‬ثروت‪ ،‬ن َسب یا سایر‬ ‫زبان و سنتهای مخصوص به خود هستند‪ ،‬آنها با هویت‬
‫نژادی خود‪ ،‬مذهب‪ ،‬زبان و سنتهایی که دارند در یک‬ ‫میدهند وجود ندارد‪.‬‬
‫وضعیتها محترم شمرده و تضمین کنند‪.‬‬ ‫احساس همبستگی متحد میشوند‪ .‬آنها سنتها و آیینهای‬ ‫=آنچه میبایست در همه اسناد بینالملل در نظر گرفته‬
‫‪ .۲.۲‬هر کشور طرف این میثاق متعهد میشود که‬ ‫شود این است که هیچکدام اقلیت بودن را با ضرورت‬
‫جدا شدن آنها از کشور مادر تعریف نکردهاند‪ .‬هیچیک‬
‫از این اسناد از مفاهیمی مانند «کثیرالمله» استفاده نکرده‪،‬‬
‫و هیچکدام مفهوم «ملت» را برای توضیح اقلیتها به کار‬
‫نبردهاند مگر در جایی که واژه «اقلیت ملی» را معادل‬

‫«قومیت» دانستهاند‪.‬‬

‫محمود مسائلی – جدا از سوابق تاریخی که طی آن‬
‫گروههایی سعی کردند با پیروی از ایدئولوژیهای چپ‪،‬‬
‫بخشهایی از میهن را جدا سازند و به ناکامی کشیده شدند‪،‬‬
‫اخیرا نیز کوششهای مشابهی توسط همان گروهها در‬
‫جریان است‪ .‬القائات سیاسی و لفاظیهای آنان ممکن است‬
‫برای برخی از مردم و همفکران آنان فریبنده باشد‪ .‬به عنوان‬
‫مثال کاربرد مفهوم «کثیرالمله»‪« ،‬حق تعیین سرنوشت»‪ ،‬و‬
‫یا «فدرالیسم قومی» توسط این گروهها میتواند سبب‬
‫گمراهیهایی در بخشهایی از افکار عمومی شود‪ .‬نبودن‬
‫توضیحات روشن و دقیق حقوقی درباره مفاهیمی مانند‬
‫ملت‪ ،‬ملیت‪ ،‬کشور‪ ،‬قومیت و یا حق تعیین سرنوشت از‬
‫یکسو‪ ،‬و کوتاهی رسانهها برای گشودن معانی صحیح این‬
‫مفاهیم‪ ،‬همراه با تسامح چهرههای شناخته شده و گروههای‬
‫سیاسی‪ ،‬باعث شده است تا افرادی از میان گروههای قومی‬
‫با مقاصد سیاسی مبهم و متوهمانه بکوشند زمینههای‬
‫تجزیهطلبی را فراهم آورند‪ .‬هدف اصلی این نوشتار توضیح‬
‫این مفاهیم از دیدگاه حقوق بینالملل است‪ .‬در بخش اول‬
‫به مقوله «کشور و حاکمیت» پرداخته شد‪ .‬در این بخش به‬
‫آنچه میپردازیم که با عنوان «اقلیتها» شناخته شده و این‬